Μια δυσάρεστη έκπληξη
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Για κάποιους, ήταν σοκ… Για άλλους, έδωσε την τέλεια «ασίστ» στον Μάριο Ντράγκι ενόψει ανακοινώσεων για μέτρα τόνωσης. Για τους περισσότερους πάντως, η ανακοίνωση για νέα υποχώρηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη επιβεβαίωσε τους φόβους για την οικονομία της και παγίωσε τις προσδοκίες για ανακοινώσεις νομισματικής ανάταξής της την Πέμπτη, από την ΕΚΤ. Οι πρώτες εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό του Μαΐου παραπέμπουν σε ρυθμό 0,5% – από 0,7% τον Απρίλιο. H προηγούμενη ένδειξη, του Μαρτίου, που ήταν επίσης τόσο χαμηλά όσο τον Μάιο, είχε αποδοθεί στις ιδιομορφίες της πασχαλινής περιόδου. Αυτή τη φορά δεν υπήρχαν βολικές ερμηνείες. Μόνο απειλή για ύφεση.
Η νέα απομάκρυνση του πληθωρισμού από τον διαχρονικό στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μειώνει ακόμα και τις παραδοσιακές αντιστάσεις της γερμανικής σχολής για «πληθωριστικά» μέτρα τόνωσης. Δεν είναι το βασικό επιχείρημα που κάνει πιο συζητήσιμους τους πιο αυστηρούς της νομισματικής πολιτικής. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, η ΕΚΤ περιορίζει το συνολικό ύψος του ισολογισμού της, τη συνολική αξία των ευρώ που διατηρεί σε κυκλοφορία. Είναι το κριτήριο που δείχνει πόσο «πληθωριστική» είναι η πολιτική μιας κεντρικής τράπεζας. Την ίδια περίοδο οι τράπεζες του δολαρίου και του γιεν μεγέθυναν τους ισολογισμούς τους σημαντικά. Ηρθε ο καιρός που η Ευρώπη πρέπει (και μπορεί) να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, λέει το επιχείρημα. Ο λόγος είναι και πρακτικός. Μπορεί το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ να έχει μειωθεί σε επίπεδο χαμηλών δεκαδικών ψηφίων, αλλά τα δανεικά στην περιφέρεια κυμαίνονται σε υψηλά μονοψήφια επιτόκια. Η νομισματική πολιτική φτάνει διαστρεβλωμένη στην περιφέρεια, θέλει και στοχευμένη θεραπεία..
Η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν είναι απλή κίνηση ενός τεχνικού δείκτη. Είναι το αποτύπωμα μιας πραγματικής οικονομίας που πιέζεται ανεξάρτητα από την ευφορία «στα χρηματιστήρια»: επιμένει σαν σκούρα μπογιά κάτω από ασπρισμένο τοίχο. Ο χρηματοοικονομικός τομέας έχει αναρρώσει επιφανειακά, οι μετοχές βρίσκουν νέα επιχειρήματα για να παρατείνουν την πτήση τους. Αλλά η ζήτηση και η προσφορά δανείων ισορροπεί χαμηλότερα, η συνολική απασχόληση και κατανάλωση επίσης. Η στασιμότητα θα μείνει για καιρό. Αλλά αυτή τη φορά οι αγορές έχουν κάνει σαφές στη Φρανκφούρτη ότι η αντιμετώπισή της δεν μπορεί να παραμείνει άλλο «μόνο στα λόγια». Οι προσδοκίες έχουν ισχυροποιηθεί. Ο Μάριο Ντράγκι την Πέμπτη δεν θα είναι ο γητευτής που «ό,τι και να πει θα μαγέψει». Θα είναι υπό πίεση που είχε καιρό να νιώσει – από το καλοκάιρι του 2012. Η Πέμπτη θα σημάνει την αρχή της επόμενης φάσης του ευρωσυστήματος.
Η αλλαγή τόνου και κατεύθυνσης στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν σημαίνει ότι τα πράγματα θα ανατραπούν από αύριο. Το γεγονός όμως ότι το ευρώ θα μπει σε «νομισματική χαλάρωση» κινητοποιεί εξελίξεις. Ο Αξελ Βέμπερ μπορεί να προβλέψει με γνώση: είναι επικεφαλής της UBS και ήταν ισχυρός στο Δ.Σ. της ΕΚΤ. Εκτιμά πως το ότι η Ευρώπη ξεκινά να «απλώσει» τη νομισματική της πολιτική πάνω ακριβώς στη φάση που οι ΗΠΑ «μαζεύουν» τη δική τους, θα φέρει ρευστότητα και αναταράξεις που είχαμε ξεχάσει τα τελευταία δύο χρόνια. «Αυτή η απόκλιση στην πορεία θα οδηγήσει αργότερα σε μεγάλες διαφορές στην πολιτική. Στις ΗΠΑ τα επιτόκια θα μπορούσαν να αρχίσουν να αυξάνονται το 2015. Στην Ευρώπη θα πρέπει να μείνουν χαμηλά για πολύ περισσότερο».
Μέχρι σήμερα οι αγορές δεν έχουν προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, στοιχηματίζουν ακόμα υπέρ σκληρού ευρώ. Αλλα οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά, όπως η συντηρητική φυσιογνωμία της ΕΚΤ, σύντομα θα αλλάξουν. Σε λίγο καιρό η Ευρώπη δεν θα είναι αποδέκτρια επενδύσεων – θα γίνει πάροχος φθηνού χρήματος, ό,τι ήταν η Ιαπωνία για τη Δύση τα τελευταία χρόνια.
Η νέα απομάκρυνση του πληθωρισμού από τον διαχρονικό στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μειώνει ακόμα και τις παραδοσιακές αντιστάσεις της γερμανικής σχολής για «πληθωριστικά» μέτρα τόνωσης. Δεν είναι το βασικό επιχείρημα που κάνει πιο συζητήσιμους τους πιο αυστηρούς της νομισματικής πολιτικής. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, η ΕΚΤ περιορίζει το συνολικό ύψος του ισολογισμού της, τη συνολική αξία των ευρώ που διατηρεί σε κυκλοφορία. Είναι το κριτήριο που δείχνει πόσο «πληθωριστική» είναι η πολιτική μιας κεντρικής τράπεζας. Την ίδια περίοδο οι τράπεζες του δολαρίου και του γιεν μεγέθυναν τους ισολογισμούς τους σημαντικά. Ηρθε ο καιρός που η Ευρώπη πρέπει (και μπορεί) να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, λέει το επιχείρημα. Ο λόγος είναι και πρακτικός. Μπορεί το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ να έχει μειωθεί σε επίπεδο χαμηλών δεκαδικών ψηφίων, αλλά τα δανεικά στην περιφέρεια κυμαίνονται σε υψηλά μονοψήφια επιτόκια. Η νομισματική πολιτική φτάνει διαστρεβλωμένη στην περιφέρεια, θέλει και στοχευμένη θεραπεία..
Η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν είναι απλή κίνηση ενός τεχνικού δείκτη. Είναι το αποτύπωμα μιας πραγματικής οικονομίας που πιέζεται ανεξάρτητα από την ευφορία «στα χρηματιστήρια»: επιμένει σαν σκούρα μπογιά κάτω από ασπρισμένο τοίχο. Ο χρηματοοικονομικός τομέας έχει αναρρώσει επιφανειακά, οι μετοχές βρίσκουν νέα επιχειρήματα για να παρατείνουν την πτήση τους. Αλλά η ζήτηση και η προσφορά δανείων ισορροπεί χαμηλότερα, η συνολική απασχόληση και κατανάλωση επίσης. Η στασιμότητα θα μείνει για καιρό. Αλλά αυτή τη φορά οι αγορές έχουν κάνει σαφές στη Φρανκφούρτη ότι η αντιμετώπισή της δεν μπορεί να παραμείνει άλλο «μόνο στα λόγια». Οι προσδοκίες έχουν ισχυροποιηθεί. Ο Μάριο Ντράγκι την Πέμπτη δεν θα είναι ο γητευτής που «ό,τι και να πει θα μαγέψει». Θα είναι υπό πίεση που είχε καιρό να νιώσει – από το καλοκάιρι του 2012. Η Πέμπτη θα σημάνει την αρχή της επόμενης φάσης του ευρωσυστήματος.
Η αλλαγή τόνου και κατεύθυνσης στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν σημαίνει ότι τα πράγματα θα ανατραπούν από αύριο. Το γεγονός όμως ότι το ευρώ θα μπει σε «νομισματική χαλάρωση» κινητοποιεί εξελίξεις. Ο Αξελ Βέμπερ μπορεί να προβλέψει με γνώση: είναι επικεφαλής της UBS και ήταν ισχυρός στο Δ.Σ. της ΕΚΤ. Εκτιμά πως το ότι η Ευρώπη ξεκινά να «απλώσει» τη νομισματική της πολιτική πάνω ακριβώς στη φάση που οι ΗΠΑ «μαζεύουν» τη δική τους, θα φέρει ρευστότητα και αναταράξεις που είχαμε ξεχάσει τα τελευταία δύο χρόνια. «Αυτή η απόκλιση στην πορεία θα οδηγήσει αργότερα σε μεγάλες διαφορές στην πολιτική. Στις ΗΠΑ τα επιτόκια θα μπορούσαν να αρχίσουν να αυξάνονται το 2015. Στην Ευρώπη θα πρέπει να μείνουν χαμηλά για πολύ περισσότερο».
Μέχρι σήμερα οι αγορές δεν έχουν προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, στοιχηματίζουν ακόμα υπέρ σκληρού ευρώ. Αλλα οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά, όπως η συντηρητική φυσιογνωμία της ΕΚΤ, σύντομα θα αλλάξουν. Σε λίγο καιρό η Ευρώπη δεν θα είναι αποδέκτρια επενδύσεων – θα γίνει πάροχος φθηνού χρήματος, ό,τι ήταν η Ιαπωνία για τη Δύση τα τελευταία χρόνια.
No comments:
Post a Comment