Το 2010, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Μπαράκ Ομπάμα και Ντμίτρι Μεντβέντεφ, υπέγραψαν στην πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Τσεχίας Πράγα, τη νέα Συνθήκη Μείωσης των Στρατηγικών Όπλων (START-3). Η Συνθήκη τέθηκε σε ισχύ στις 5 Φεβρουαρίου 2011.
Η συμφωνία προβλέπει τη μείωση των στρατηγικών επιθετικών όπλων των δύο χωρών: Των στρατηγικών διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύονται από χερσαίες εγκαταστάσεις (ICBM), των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύονται από υποβρύχια (SLBM) και των βαρέων στρατηγικών βομβαρδιστικών (SB). Επίσης, των πυρηνικών κεφαλών τους, στο επίπεδο των 700 ανεπτυγμένων στρατηγικών πυραύλων και 100 ακόμα βαλλιστικών βλημάτων που μπορούν να βρίσκονται αποθηκευμένα σε βάσεις και σε οπλοστάσια και μέχρι 1.550 πυρηνικές κεφαλές συνολικά.
Στο προοίμιο της Συνθήκης υπογραμμιζόταν η άρρηκτη σχέση μεταξύ στρατηγικών επιθετικών και στρατηγικών αμυντικών όπλων. Δηλαδή, μεταξύ του αριθμού των ICBM και της ύπαρξης αντιπυραυλικής άμυνας. Επίσης, στις διατάξεις της Συνθήκης προβλέπεται και ο αμοιβαίος έλεγχος για την πορεία του αφοπλισμού, με την ανταλλαγή ομάδων επιθεώρησης και πληροφοριών τηλεμετρίας των δοκιμαστικών εκτοξεύσεων πυραύλων. Τα συμβαλλόμενα μέρη θα πρέπει να προειδοποιούν εκ των προτέρων το ένα το άλλο, για την ακριβή ώρα των δοκιμαστικών εκτοξεύσεων των πυραύλων. Τέλος, στη Συνθήκη προβλέπεται η αλληλοενημέρωση για τα πυρηνικά-πυραυλικά όπλα να γίνεται δύο φορές το χρόνο: Την 1η Σεπτεμβρίου και την 1η Μαρτίου.
Διαφάνεια στους στρατηγικούς εξοπλισμούς
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, την 1η Απριλίου του 2014, στις ΗΠΑ βρίσκονταν αναπτυγμένοι σε μάχιμη υπηρεσία 778 στρατηγικοί βαλλιστικοί πύραυλοι και φορείς (ICBM, SLBM και SB) και 1.585 πυρηνικές κεφαλές. Στη Ρωσία, αντίστοιχα, 498 και 1.512 μονάδες.

Συμφωνούν με την Ομοσπονδιοποίηση της Ουκρανίας οι ΗΠΑ;

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν, ότι μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης της Συνθήκης, και αυτό θα γίνει τον Απρίλιο του 2021, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να μειώσει περαιτέρω το στρατηγικό δυναμικό της και η Ρωσία να το αυξήσει. Κάτι που η χώρα μας ήδη κάνει. Σύμφωνα με τον διοικητή των Στρατηγικών Πυραυλικών Δυνάμεων (ΣΠΔ) της Ρωσίας, αντιστράτηγο Σεργκέι Καρακάγιεφ, μέσα στο 2014 θα ενταχθούν στις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις από ένα σύνταγμα στρατηγικών πυραύλων RS-24 «Yars» στις περιφέρειες Καλούγκα και Νίζνι Ταγκίλ και δύο ανάλογα συντάγματα στις ΣΠΔ που σταθμεύουν στην περιφέρεια του Νοβοσιμπίρσκ.
Μελλοντικά, η Ρωσία προγραμματίζει την κατασκευή του νέου τύπου διηπειρωτικού πυραύλου  υγρού καυσίμου (ICBM) «Σαρμάτ», ο οποίος πρέπει να αντικαταστήσει το μεγαλύτερο στον κόσμο στρατηγικό διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο Р-36М2 «Βοεβόντα» (στην κατηγοριοποίηση του ΝΑΤΟ φέρει την ονομασία  SS-18 «Satan» - «Σατανάς»). Επίσης, σύντομα θα εμφανιστεί το νέο στρατηγικό πυραυλικό συγκρότημα «Ρουμπέζ».
Με τη σειρά τους, όπως δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ITAR-TASS, ο διευθυντής του προγράμματος πυρηνικών πληροφοριών της έγκυρης Ένωσης Αμερικανών Επιστημόνων (FAS) Hans Kristensen, οι ΗΠΑ μόνο σε αυτό το στάδιο αρχίζουν την αληθινή και όχι στα χαρτιά, μείωση του πυρηνικού τους οπλοστασίου. Στα προηγούμενα χρόνια, στο πλαίσιο της Συνθήκης START, οι ΗΠΑ ουσιαστικά συμμετείχαν στο πρόγραμμα με την εκκαθάριση των λεγόμενων και ως «φορέων –φαντασμάτων». Για παράδειγμα, προχωρούσαν στη διαγραφή «αεροσκαφών και σιλό πυραύλων, τα οποία, όντας πεπαλαιωμένα, ήταν εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού των αμερικανικών στρατηγικών πυραυλικών δυνάμεων», αλλά εξακολουθούσαν να βρίσκονται στο «πυρηνικό ισοζύγιο» του Πενταγώνου και υπολογίζονταν στις προδιαγραφές της START, εξήγησε ο εμπειρογνώμονας. Τώρα, πρόσθεσε, οι ΗΠΑ «εισέρχονται σε μια νέα φάση, στη μείωση των πυραυλικών συγκροτημάτων που σήμερα βρίσκονται πραγματικά εν ενεργεία».
Τα υπέρ και τα κατά της νέας Συνθήκης
Κατά την προετοιμασία της START-3 και μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης, οι απόψεις των εμπειρογνωμόνων γι’ αυτήν ήταν και παραμένουν διαφορετικές. Για παράδειγμα, ο πρώην αρχηγός του Επιτελείου των ΣΠΔ, αντιστράτηγος Βίκτορ Γιέσιν, είπε στη RBTH ότι η START-3 ικανοποιεί πλήρως τα εθνικά συμφέροντα και την ασφάλεια της χώρας μας. Επιπλέον, «το ίδιο το γεγονός της σύναψης της START-3 μεταξύ της Ρωσίας και ΗΠΑ, σε αντίθεση με μια πρόσφατη δήλωση του Μπαράκ Ομπάμα, ότι η Ρωσία είναι μια «περιφερειακή δύναμη», δείχνει ότι η Ουάσιγκτον είναι αναγκασμένη να συμπεριφερθεί στη χώρα μας σαν σε ισότιμη υπερδύναμη».
Scince
ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΠΑ-ΡΩΣΙΑΣ
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες απόψεις. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η START-3 δεν προβλέπει τον περιορισμό της συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ. Και οι προσπάθειες των ΗΠΑ να αναπτύξουν στοιχεία του συστήματος στην Ευρώπη αποδεικνύουν την αδυναμία της Συνθήκης. Λένε επίσης, ότι στη συμφωνία δεν αναφέρεται ούτε μια λέξη για τον περιορισμό των όπλων ακριβείας, τα οποία τα τελευταία χρόνια εξελίσσονται ολοένα περισσότερο. Και δεν είναι μακριά η ώρα που η καταστροφική τους ισχύς θα είναι συγκρίσιμη με αυτή των πυρηνικών. Ακούγονται ακόμη, από τα χείλη κάποιων εμπειρογνωμόνων, κατηγορίες κατά των συγγραφέων που επεξεργάστηκαν τη συμφωνία, για κάποιες «λεπτομέρειες» στην καταγραφή του ελεγχόμενου πυρηνικού οπλοστασίου. Πιο συγκεκριμένα σημειώνουν ότι η Συνθήκη παρακάμπτει την έννοια του «επιστρεφόμενου δυναμικού», δηλαδή, τις πυρηνικές κεφαλές που η Ουάσινγκτον μπορεί να αποσύρει από τους στρατηγικούς πυραύλους και να τις αποθηκεύσει, αλλά υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να τις επαναφέρει στη θέση τους σε αντικατάσταση των συμβατικών.
Όμως, οι συμμετέχοντες στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη σύναψη της START-3 αντικρούουν αυτές τις κατηγορίες. Κατ’ αρχήν, λένε, οποιαδήποτε συμφωνία είναι το αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού, στον οποίο οδηγήθηκε το καθένα από τα συμβαλλόμενα μέρη. Δεύτερον, τα όπλα ακριβείας δεν έχουν καμία νομική σχέση με τους πυρηνικούς πυραύλους. Και, τρίτον, όσον αφορά στη START-3, η διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν σταματά εδώ. Φτάνει να υπάρχει πολιτική βούληση.
Με την πολιτική βούληση και την επιθυμία για συνεργασία, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν τελευταία κάποια προβλήματα. Κυρίως λόγω της κατάστασης στην Ουκρανία. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον αντιστράτηγο Βίκτορ Γέσιν, παρά τις γνωστές αντιθέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για την κρίση στην Ουκρανία, οι συμβατικές υποχρεώσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας για την START-3 είναι σε πλήρη εφαρμογή.
Το γεγονός ότι η START-3 θα υλοποιηθεί, δείχνει η πρόσφατη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Άμυνας της Ρωσίας Ανατόλι Αντόνοφ, σε απάντηση του στην απόφαση της Αμερικής και του ΝΑΤΟ για την αναστολή της στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία: «Τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα να αποστέλλουν ομάδες επιθεωρητών σε αντικείμενα που αποτελούν σημεία εγκατάστασης πυραύλων που υπάγονται στη START. Φέτος, η πρώτη επιθεώρηση των ΗΠΑ διεξήχθη στη Ρωσία από τις 25 Φεβρουαρίου έως την 1η Μαρτίου 2014. Υποδεχθήκαμε τους αμερικανούς επιθεωρητές σε μία από τις βάσεις των ΣΠΔ που οι ίδιοι επέλεξαν να ελέγξουν. Οι αμερικανοί επιθεωρητές δεν ανέφεραν κανένα πρόβλημα».
Η Συνθήκη START-3 ζει, χωρίς να εμποδίζεται από τίποτα. Ακριβώς επειδή είναι σύμφωνη με τα κεφαλαιώδη συμφέροντα ασφαλείας τόσο της Ρωσίας όσο και των ΗΠΑ.