Πολιτισμός | 13.11.2009

Χριστιανικές βαναυσότητες σε άγαλμα του κύκλωπα Πολύφημου

Και τα αγάλματα χρειάζονται προστασία

Ένας αναπάντεχος στίχος σε ένα καινούργιο ποίημα του Γερμανού Durs Grünbein μας θύμισε την πρόσφατη περιπέτεια που είχε το φιλμ του Κώστα Γαβρά για την Ακρόπολη. Και πάλι οι αρχαιότητες στα χέρια των πρώτων Χριστιανών.

Η μεγάλη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung στις 9 του μηνός, ανήμερα της πτώσης του Τείχους, τι δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα του πολιτιστικού της ένθετου μεταξύ άλλων; Κάτι άσχετο με την πτώση του Τείχους. Ένα ποίημα του ταλαντούχου και βραβευμένου και σχετικά νέου ποιητή Durs Grünbein με τίτλο:

«Ο κορμός του Πολυφήμου» Durs Grünbein

Αυτή η τούφα τρίχες στο στήθος ήταν για τους σκαπανείς η απόδειξη.

Το μαρμάρινο αγκωνάρι που βγήκε στο φως της μέρας, έτσι τεράστιο,

με κάτι το θηριώδες και θλιμμένο, σαν άγαρμπος παλικαράς,

μπορούσε να είναι μόνον ένας: το αγριόμουτρο των αρχαίων μύθων,

εκείνη η πεσκαντρίτσα που δεν την προστάτεψε και πολύ ο Ποσειδώνας.

Κολοβωμένος σαν κούτσουρο έφθασε στο μουσείο,

σαν παραμορφωμένος από το πελέκι.

Μα τι του είχανε κάνει αυτού του τέρατος

που στη συνέχεια βαλσαμωμένο σαν βρέφος πραγματικό

έγινε έκθεμα σε συλλογές με σπανιότητες;

Του είχανε συντρίψει το μέτωπο, εκεί που φύτρωνε το μεγάλο μάτι;

Είχαν εκτονωθεί για δεύτερη φορά πάνω σ’ αυτό το είδωλο το ελληνικό,

όπως πιο πριν το ασκέρι του Οδυσσέα; - Όποιος κομμάτιαζε τα έργα

του διαβόλου χρεωνόταν μια καλή χριστιανική πράξη. Και το μόνο

που απέμεινε από τον κύκλωπα είναι ένα μπούστο, έτσι από το φόβο μήπως

τους ματιάσει.

Κώστας Γαβράς Τι δηλοί ο μύθος;

Τι θέλει να μας πει αυτό το ποίημα; Κάτι μας λέει για τη φθορά και για την κακοποίηση του πρωτόγονου και για το μοιραία τυχαίο στην ιστορία. Είναι μάλιστα αφιερωμένο στον Αυστριακό κλασσικό αρχαιολόγο Bernard Andreae. Κάπου στο εργαστήριό του θα είδε ο ποιητής το τεμαχισμένο άγαλμα του κύκλωπα Πολυφήμου που κατά τον μύθο ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του τον μέθυσαν και τον τύφλωσαν με έναν πυρωμένο πάσσαλο για να ξεφύγουν. Και μετά το αρχαίο άγαλμα το κομμάτιασαν με μανία και το πέταξαν κάποιοι αγράμματοι, βάρβαροι Χριστιανοί, πεπεισμένοι αναμφίβολα ότι κάνουν έργο θεάρεστο. Και οι Γερμανοί είναι πολιτισμένο και χριστιανικό έθνος, αλλά μη φαντασθείτε ότι θα τολμούσε κανείς να ζητήσει τη διαγραφή του ασεβούς στίχου για τις χριστιανικές βαναυσότητες. Η ιστορική αλήθεια είναι σεβαστή ακόμα και όταν είναι δυσάρεστη. Γίνεται ακόμα και στίχος. Μόνο στην Αθήνα συγχύστηκαν τόσο με το φιλμάκι του Κώστα Γαβρά που υπενθυμίζει τις καταστροφές που είχαν επιφέρει οι Χριστιανοί στον Παρθενώνα.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου

antigrafikon from DW.