Aδελφοί Λειχούδη, από την Kεφαλονιά στην Κόκκινη Πλατεία

Aδελφοί Λειχούδη, από την Kεφαλονιά στην Κόκκινη Πλατεία

 |  | Εμφανίσεις: 281

Το άγαλμα των δύο αδελφών Λειχούδη, εκ Κεφαληνίας, αποκαλύφθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας τον Μάιο του 2008, το οποίο κοσμεί από τότε την Κόκκινη Πλατεία στη Μόσχα. Ο Μάκης Λυκούδης, έστειλε τα κατά καιρούς δημοσιεύματα για τον βίο και πολιτεία των αδελφών Λειχούδη και το αναμορφωτικό τους έργο.

 Aδελφοί Λειχούδη, από την Kεφαλονιά στην Κόκκινη Πλατεία

Του ανταποκριτή μας στη Μόσχα Αχιλλέα Πατσούκα

Μέσα στους θερινούς μήνες, μάλλον τον Ιούνιο, σε απόσταση 200 μέτρων από την Κόκκινη Πλατεία στη Mόσχα, θα στηθεί το άγαλμα των αδελφών Λειχούδη. Του Ιωαννίκου και του Σωφρόνιου. Αυτό συνεφωνήθη στη συνάντηση που είχε, τον περασμένο Δεκέμβριο στη Μόσχα, ο έλληνας πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής με τον Αγιότατο Πατριάρχη Μόσχας και Πάσης Ρωσίας Αλέξιο καθώς και με τον δήμαρχο κ. Λουζκόφ.

Ποιοι είναι όμως αυτοί οι Κεφαλονίτες προς τιμήν των οποίων θα στηθεί άγαλμα στο κεντρικότερο σημείο της Μόσχας; Ήταν το 1633 όταν στην περιοχή του Ληξουρίου της Κεφαλληνίας ερχόταν στη ζωή ο Ιωάννης Λειχούδης και μετά από 18 χρόνια ο μικρότερος αδελφός του Σπύρος. Μεγαλώνοντας και αφού αποφάσισαν να περάσουν από κουρά και να γίνουν Ιερομόναχοι, μετέβησαν στη Βενετία και την Πάδοβα όπου εκεί σπούδασαν στο περίφημο «Kοττουνιανό Φροντιστήριο». Επιστρέφοντας στην Ελλάδα άρχισαν τη διδασκαλία τόσο στη γενέτειρά τους όσο και στην υπόλοιπη χώρα. Το 1683 ταξίδευσαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου ύστερα από μερικούς μήνες κατόπιν συστάσεως των τεσσάρων Πρεσβυγενών Πατριαρχών ξεκίνησαν το ταξίδι για τη Μόσχα, με σκοπό να ιδρύσουν εκεί πανεπιστήμιο ελληνικής κατεύθυνσης.

Το επίπονο ταξίδι τους ξεκίνησε. Έπειτα από πολλές περιπέτειες και τη σύλληψή τους από Πολωνούς Ιησουΐτες, που τους κράτησαν αιχμάλωτους για μεγάλο χρονικό διάστημα και εν τέλει επείσθησαν να τους ελευθερώσουν μόνο όταν ο θείος των αδελφών Λειχούδη, γιατρός Πυλαρίνος θεράπευσε τον ετοιμοθάνατο βασιλιά, Ιωάννη Σοπιέσκι. Ελεύθεροι πλέον και χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της εποχής, όπως άμαξες, έλκηθρα, βάρκες, κατάφεραν ύστερα από μεγάλη ταλαιπωρία την 6η Μαρτίου του 1685 να πατήσουν το πόδι τους στη Μόσχα. Εκεί τους υποδέχτηκε ο Πατριάρχης Ιωσήφ και οι Τσάροι Ιωάννης, Πέτρος και Σοφία, στους οποίους προσέφεραν πολύτιμα δώρα.

Πριν ξεκινήσουν το παιδαγωγικό τους έργο, οι Ρώσοι θέλοντας να δοκιμάσουν την πίστη και τις γνώσεις τους, τους υποχρέωσαν να συμμετέχουν σε θεολογικές έριδες με βετεράνους Πολωνούς Ιησουΐτες, τους οποίους οι Λειχούδηδες μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφεραν να εξοντώσουν πνευματικά.

Ίδρυσαν το πρώτο πανεπιστήμιο

Αμέσως άρχισαν τη διδασκαλία και με τους πρώτους Ρώσους φοιτητές τους άρχισαν να επικοινωνούν στη «ζωντανή ελληνική γλώσσα» και ίδρυσαν το πρώτο πανεπιστήμιο στη Ρωσία, τη Σλαβο - Γρεκο-Λατινική Ακαδημία. Δίδαξαν αρχαία ελληνικά, ελληνική ποιητική, επιστολογραφία, Λογική κατά τον Αριστοτέλη κ.ά. Κάτω από συνεχείς διώξεις των Ιησουϊτών και των Ρώσων υποστηρικτών τους, εξεδιώχθησαν από την Ακαδημία και με εντολή του Μεγάλου Πέτρου δίδαξαν Ιταλικά σε Βογιάρους.

Έχοντας πέσει θύματα συνωμοσίας εξορίστηκαν στη πόλη Κοστρόμα στο Βόλγα και από εκεί στο Μεγάλο Νόβγκοροντ, όπου σύμφωνα με τη παράδοση ίδρυσαν 30 ελληνικά σχολεία. Όλα τους τα έργα τα υπέγραφαν ως «Αυτάδελφοι Ιωαννίκος και Σωφρόνιος Λειχούδης εκ της περίφημου Νήσου της Κεφαλληνίας». Σε μεγάλη ηλικία επέστρεψαν στη Μόσχα όπου ο υπέργηρος Ιωαννίκος πέθανε το 1717 σε ηλικία 84 ετών. Μόνος πλέον ο Σωφρόνιος αφιερώνεται στο μεταφραστικό έργο με αποκορύφωμα τη διόρθωση της Σλαβικής Μετάφρασης της Βίβλου. Άξιο λόγου αποτελεί και η μετάφραση της Γενικής Γεωγραφίας του Bernandus Varenius. Τo έργο αυτό που μεταφράστηκε από τα Λατινικά, υπήρξε το πρώτο δείγμα ρωσικής γλώσσας, όπως αυτή γράφεται και μιλιέται σήμερα και όχι στα αρχαιότερα εκκλησιαστικά Σλαβικά. Έφτιαξε, δηλαδή, τη γλώσσα την οποία μετέπειτα χρησιμοποίησαν ο Ντοστογιέφσκι, ο Τσέχοφ και οι άλλοι μεγάλοι. Ο Σωφρόνιος Λειχούδης απεβίωσε στις 15 Ιουνίου 1730 και ετάφη στη Μονή Νοβοσπάσσκι.

Όπως αναφέρει ο Μορφωτικός Σύμβουλος της Ελληνικής Πρεσβείας και Πρόεδρος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών, κ. Δημήτριος Γιαλαμάς, ο άνθρωπος που ύστερα από μακρόχρονη έρευνα στις βιβλιοθήκες της Αγίας Πετρούπολης και της Μόσχας ανέδειξε την ύπαρξη των Αδελφών Λειχούδη, «ένα χαρακτηριστικό για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε το μέγεθος της προσφοράς τους είναι ότι σε λεξικό το οποίο γράφτηκε 80 χρόνια μετά το θάνατό τους, άρα και την επιρροή τους, η λέξη «ντα» (ναι στα Ρωσικά), μεταφραζόταν ως «ναίσκε», όπως δηλαδή λένε το ναι οι Κεφαλλονίτες». Το μεγαλύτερο μέρος του έργου τους, συνεχίζει ο κ. Γιαλαμάς, «παραμένει ανέκδοτο έως σήμερα, με τη διάσωση μόνο 100 χειρογράφων σε βιβλιοθήκες της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Δανίας, της Ελλάδας και της Ιταλίας».

 Ημερ. έκδοσης 29/04/2005

 ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Η Δημοσιογραφική Ηλεκτρονική Εφημερίδα της Κεφαλονιάς και όχι μόνο. Οι είδησεις μέσα από τα έμπειρα μάτια του Σάκη Βούτου.

 ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΛΕΙΧΟΥΔΗ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

 Η συμβολή των αδελφών Λειχούδη στον ρωσικό πολιτισμό είναι κολοσσιαία. Ίδρυσαν, κατά τα σχολαστικά ευρωπαϊκά πρότυπα, την Σλαβο-γραικο-λατινική Ακαδημία, το πρώτο ίδρυμα ανωτάτης παιδείας στη Μεγάλη Ρωσία, δίδαξαν πρώτοι ζωντανές ευρωπαϊκές γλώσσες (νέα ελληνικά και ιταλικά) και κλασικές γλώσσες (αρχαία ελληνικά και λατινικά), έθεσαν τις βάσεις των ανθρωπιστικών σπουδών και συνέγραψαν τα πρώτα εγχειρίδια. Μαθητές τους υπήρξαν μερικοί από τους σημαντικότερους συνεργάτες του Μεγάλου Πέτρου, που στη συνέχεια υλοποίησαν τις μεταρρυθμίσεις του, σύμφωνα με το όραμά του για την είσοδο της Ρωσίας στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό και ιστορικό γίγνεσθαι. Το όνομα των αδελφών Λειχούδη συνδέεται με την πρώτη προσπάθεια μεταλαμπάδευσης στη Ρωσία του πολιτισμικού και παιδαγωγικού ιδεώδους της Aναγέννησης, με απόλυτη προσήλωση στις πατροπαράδοτες αξίες της ορθοδοξίας.

 Η Ελληνική Κυβέρνηση ανέλαβε τη δωρεά του μνημείου στην πόλη της Μόσχας και ο διαπρεπής γλύπτης Βιατσεσλάβ Κλίκωφ φιλοτέχνησε το έργο. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν την 31η Μαΐου 2008 από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στη Μόσχα.).

Οι αδελφοί Ιωαννίκιος (1633-1717) και Σωφρόνιος (1652¬1730) Λειχούδης γεννήθηκαν στην Κεφαλληνία και σπούδασαν στη Βενετία και την Πάδοβα, πλάι σε σπουδαίους διδασκάλους της εποχής, όπως ο Γεράσιμος Βλάχος και ο Αρσένιος Καλούδης. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους επέστρεψαν στην πατρίδα τους, όπου άρχισαν να διδάσκουν. Ακολούθως, για τη συνέχιση του παιδαγωγικού τους έργου, μετέβησαν στην Κεντρική Ελλάδα και τέλος στην Κωνσταντινούπολη, από όπου το έτος 1683, κατόπιν πρωτοβουλίας του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου (Νοταρά) και με συστατικό γράμμα των τεσσάρων Πρεσβυγενών Πατριαρχών, ξεκίνησαν για τη Μόσχα, σε ανταπόκριση παλαιού αιτήματος των ρωσικών εκκλησιαστικών και πολιτικών αρχών, για την αποστολή από την Ορθόδοξη Ανατολή λογίων, ικανών να ιδρύσουν ανώτατη σχολή ελληνικής κατεύθυνσης.

 Οι αδελφοί Λειχούδη, μετά από σειρά περιπετειών και μακρόχρονης αιχμαλωσίας από τους Τατάρους της Κριμαίας και τους Πολωνούς, έφθασαν στη Μόσχα στις 6 Μαρτίου 1685 και με απόφαση των τσάρων Ιωάννη, Πέτρου και Σοφίας εγκαταστάθηκαν στη Μονή των Θεοφανείων, όπου άρχισαν αμέσως να διδάσκουν τους επτά πρώτους φοιτητές τους, που περιήλθαν σε αυτούς από το σχολείο του ελληνομαθούς ιερομονάχου Τιμοθέου, μια σχολή μέσης εκπαίδευσης που είχε ιδρυθεί το 1681. Οι φοιτητές των αδελφών Λειχούδη έλαβαν τα πρώτα χρήματα για τις σπουδές τους την περίοδο από 1η Ιουλίου έως 1η Σεπτεμβρίου 1685. Η πρώτη αυτή αναφορά στο αρχείο μάς επιτρέπει να θεωρούμε την 1 η Ιουλίου 1685 ως ημερομηνία ιδρύσεως της Σλαβο-γραικο-λατινικής Ακαδημίας, παρότι η ονομασία αυτή εμφανίζεται αργότερα.

 Στα δύο χρόνια που η σχολή λειτούργησε στη Μονή των Θεοφανείων, και για το λόγο αυτό είναι γνωστή ως «Σχολή των Θεοφανείων» («Bogojavlenskaja Shkola»), τα μαθήματα παρακολουθούσαν παιδιά πριγκίπων, βογιάρων, κληρικοί, ακόμα και απελευθερωμένοι από τους πειρατές άποροι νέοι. Στη διάρκεια δύο ετών, ο αριθμός των φοιτητών ξεπέρασε τους 120.

 Τα πρώτα χρόνια της ζωής των αδελφών Λειχούδη στη Μόσχα ήταν δύσκολα, καθόσον συνέπεσαν με σκληρές αντιπαραθέσεις της φιλολατινικής και της φιλελληνικής πτέρυγας των εκπροσώπων της Ρωσικής Εκκλησίας. Με την υποστήριξη του Πατριάρχου Ιωακείμ, ξεκίνησαν έναν ανένδοτο συγγραφικό αντιρρητικό αγώνα εναντίον των Ιησουιτών και των φιλικά προς αυτούς προσκειμένων Ρώσων λογίων, με επικεφαλής τον ιερομόναχο Συλβέστρο Μεντβέντεφ. Με το μέρος των Ελλήνων διδασκάλων ετάχθη μερίδα των μοναχών της Μονής των Θαυμάτων του Κρεμλίνου, με επικεφαλής τον ιερομόναχο Ευθύμιο. Οι αντιπαραθέσεις έφθασαν σε ακραία όρια και μετά από σειρά συκοφαντιών, απειλών, ως και άσκησης βίας εκ μέρους του Συλβέστρου και του περιβάλλοντός του, και οι δύο Έλληνες ιερομόναχοι έφθασαν να εκλιπαρούν τις αρχές να τους επιτρέψουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους για να σώσουν τη ζωή τους. Η προσφορά τους στον τομέα της θεολογικής διαμάχης με τους καθολικούς και τους προτεστάντες, που επιχειρούσαν την περίοδο εκείνη να ενισχύσουν την επιρροή τους στη Ρωσία, είναι ανεκτίμητη. Συνέγραψαν πολλά έργα, που αμέσως μεταφράστηκαν στα ρωσικά από τους μαθητές τους, αντεγράφησαν από ορθόδοξους μοναχούς της εποχής σε δεκάδες κώδικες και χρησιμοποιήθηκαν ως ασπίδα της ορθοδοξίας στη Μοσχοβία επί σειρά ετών.

 Υπό τις δυσχερέστατες αυτές συνθήκες, οι αδελφοί Λειχούδη συνέχιζαν τη διδασκαλία τους στην Ακαδημία. Οι μικρότεροι μαθητές παρακολουθούσαν τη «Ρωσική Σχολή», στην οποία δίδασκαν οι Επιμελητές, δύο από τους παλαιότερους, δηλαδή, μαθητές. Στη συνέχεια, οι κατεξοχήν σπουδές, σύμφωνα με το σχολαστικό σύστημα, χωρίζονταν σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο, οι φοιτητές μελετούσαν τη γραμματική της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής γλώσσας και τη μετρική, με σκοπό την εγγράμματη σύνθεση κειμένων. Στο δεύτερο επίπεδο διδάσκονταν τη ρητορική, με σκοπό να εξασκηθούν στο κάλλος και την πειστικότητα του γραπτού λόγου. Τέλος, στο τρίτο επίπεδο, ασχολούνταν με τη λογική και τη διαλεκτική κατά τον Αριστοτέλη, για να μπορούν να αναπτύσσουν τα επιχειρήματά τους.

 Στο πλαίσιο της διδασκαλίας στην Ακαδημία, οι αδελφοί Λειχούδη βρέθηκαν αντιμέτωποι με τα ίδια προβλήματα που συνάντησαν και οι Έλληνες λόγιοι που δίδαξαν στα ουμανιστικά πανεπιστήμια της Ιταλίας τον 15° αιώνα και, κυρίως, την έλλειψη εγχειριδίων. Για το λόγο αυτό, συνέθεσαν μία σειρά από έργα: τρεις Γραμματικές της ελληνικής γλώσσας, που διαφέρουν μεταξύ τους στο επίπεδο ανάλυσης της γλώσσας, δύο Γραμματικές της λατινικής γλώσσας, το δοκίμιο «Περί ποιητικής ή μετρικής τέχνης», δύο Ρητορικές (μία του Ιωαννικίου και μία του Σωφρονίου), εγχειρίδιο επιστολογραφίας, Λογική και μία σειρά ακόμα δοκιμίων, αφιερωμένων σε μεμονωμένα ζητήματα γραμματικής ή ανάλυσης έργων του Αριστοτέλη. Ορισμένα από τα έργα αυτά μεταφράστηκαν αμέσως από τους μαθητές τους και διασώζονται παράλληλα με το ελληνικό ή λατινικό πρωτότυπο σε δίγλωσσους κώδικες. Το παιδαγωγικό έργο των αδελφών Λειχούδη παραμένει ανέκδοτο σε δεκάδες χειρόγραφα διάσπαρτα σε όλο τον κόσμο (Μόσχα, Αγία Πετρούπολη, Ιρκούτσκ, Τβερ, Κίεβο, Οδησσός, Αθήνα, Άγιον Όρος, Πάτμος, Λυών, Δρέσδη, Κοπεγχάγη κ.α.).

 Ένας ακόμα τομέας στον οποίο διακρίθηκαν οι αδελφοί Λειχούδη, ήταν και οι μεταφράσεις από τα ελληνικά, τα λατινικά και τα ιταλικά στα σλαβικά και τα ρωσικά. Μετέφρασαν σειρά έργων υψίστης σημασίας για τον ρωσικό πολιτισμό, από λειτουργικά κείμενα μέχρι επιστημονικά συγγράμματα. Σημαντικό σημείο στη μεταφραστική τους δραστηριότητα υπήρξε η συμμετοχή του Σωφρονίου Λειχούδη στη διόρθωση της μετάφρασης της Βίβλου στα εκκλησιαστικά σλαβικά, που ξεκίνησε το Ι 7 Ι 2 και ολοκληρώθηκε και κυκλοφόρησε μετά το θάνατό του, το1751, στα χρόνια της τσαρίνας Ελισάβετ, και για το λόγο αυτό είναι γνωστή με το όνομά της: «Η Βίβλος της Τσαρίνας Ελισάβετ».

 Ένα από τα σημαντικότερα, αλλά λιγότερο γνωστά σημεία της προσφοράς των αδελφών Λειχούδη στην εξέλιξη του ρωσικού πολιτισμού υπήρξε ο ρόλος που διαδραμάτισε ο Σωφρόνιος Λειχούδης στη δημιουργία μιας ρωσικής φιλολογικής γλώσσας νέου τύπου. Ο Μέγας Πέτρος θεωρούσε ότι δεν είναι εφικτή η μετάβαση σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος χωρίς τη δημιουργία μιας εθνικής φιλολογικής γλώσσας, που να μη βασίζεται στην εκκλησιαστική σλαβική παράδοση, αλλά στο ζωντανό γλωσσικό όργανο του ρωσικού λαού, κατά τα γνωστά αναγεννησιακά πρότυπα. Έδωσε, λοιπόν, εντολή στον γνωστό φιλόλογο της εποχής και μαθητή των αδελφών Λειχούδη Fedor Polikarpov να μεταφράσει το έργο του Bemardus Varenius «Geographia Generalίs» από τα λατινικά στην απλή ρωσική γλώσσα. Ο Polikarpov εκτέλεσε όσο πιο ευσυνείδητα μπόρεσε την τσαρική εντολή, ωστόσο δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει τα γλωσσικά δεδομένα της εποχής του και παρουσίασε στον τσάρο μία μετάφραση στα εκκλησιαστικά σλαβικά. Ο Πέτρος τού την επέστρεψε χαρακτηρίζοντάς την ως «κακότεχνη» και έδωσε εντολή να την βελτιώσει. Ο Polikarpov απευθύνθηκε στον δάσκαλό του Σωφρόνιο Λειχούδη, ο οποίος είχε βιώσει από την ελληνική εμπειρία του το πώς είναι δυνατόν να γράφει κανείς σε μία γλώσσα που βασίζεται στη ζωντανή γλώσσα. Σε μικρό χρονικό διάστημα, η μετάφραση είχε ολοκληρωθεί. Το έργο αυτό εγκρίθηκε από τον τσάρο και εκδόθηκε. Η «Geographia Generalis» είναι το πρώτο έντυπο βιβλίο στη ρωσική φιλολογική γλώσσα νέου τύπου και το πρώτο βήμα προς την πραγματοποίηση των μεταρρυθμίσεων του Μεγάλου Πέτρου στον τομέα της γλώσσας.

 Το 1694, μετά από συνεχή πόλεμο εκ μέρους του πρώην προστάτη τους Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου, που για οικονομικούς λόγους μετεστράφη εναντίον τους, οι αδελφοί Λειχούδη απομακρύνθηκαν κατ' αρχήν από την Ακαδημία και στη συνέχεια έλαβαν εντολή να διδάσκουν στα παιδιά των βογιάρων την ιταλική γλώσσα. Ως αποτέλεσμα του αδιάκοπου ,πολέμου του Πατριάρχου Δοσιθέου εναντίον τους, το 1701 εξορίζονται στη Μονή του Αγίου Υπατίου στην πόλη Κοστρομά, και το 1706, με αίτημα του τοπικού Μητροπολίτου Ιώβ, μετέβησαν στο Νόβγκοροντ, όπου ξεκίνησαν από την αρχή την παιδαγωγική τους δραστηριότητα, ιδρύοντας και εκεί ελληνικής κατεύθυνσης σχολή κατά τα πρότυπα της Σλαβο-γραικο-λατινικής Ακαδημίας.

 Μετά από αρκετά χρόνια μπόρεσαν να επιστρέψουν στη Μόσχα, όπου ο μεν Ιωαννίκιος απεβίωσε και ετάφη στη Μονή Ζαϊκονοσπάσσκι, ο δε Σωφρόνιος συνέχισε επί σειρά ετών την παιδαγωγική, επιστημονική και μεταφραστική του δραστηριότητα. Στο τέλος του βίου του εξελέγη ηγούμενος της Μονής Σολότσιν, αλλά η προϊούσα ηλικία του δεν του επέτρεψε να διοικήσει το Μοναστήρι. Επέστρεψε στη Μόσχα όπου απέθανε και ετάφη στη Μονή Νοβοσπάσσκι.

Καθηγητής Δημήτριος Α. Γιαλαμάς

Εκπρόσωπος Ελλ. Ιδρύματος Πολιτισμού στη Μόσχα.

ΤΟ PORTAL της εφημερίδας ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ

AΨOΓEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ

Tο περασμένο Σάββατο έγιναν στο Ληξούρι τα αποκαλυπτήρια της πλάκας των ιστορικών ιερομονάχων και διαφωτιστών των Ρώσων, αδελφών Iωαννικίου και Σοφρωνίου Λειχούδη ή Λυκούδη, παρουσία του αναπληρωτή Ρώσου πρέσβη κ. Mιχαήλ Σάββα.

Tα αποκαλυπτήρια έκαναν ο αναπληρωτής Pώσος πρέσβης και ο δήμαρχος κ. Aλέξανδρος Παρίσης.

Kατά την εκδήλωση έγιναν χαιρετισμοί καθώς και  παρουσίαση του έργου των Aφών Λειχούδη, από τον γραμματέα του Kοργιαλένειου Συμβουλίου κ. Γεράσιμο Σταματάτο, τον συγγραφέα-ιστορικό κ. Πέτρο Πετράτο και τον δημοσιογράφο κ. Βασίλη Λυκούδη.

Στην εκδήλωση παρέστησαν ο βουλευτής κ. Σπύρος Μοσχόπουλος, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Σωτήρης Κουρής, ο δήμαρχος κ. Αλέξανδρος Παρίσης, ο πρόεδρος του Κεφαλληνιακού Τμήματος της Ελληνορωσσικής Φιλίας κ. Διονύσης Ζαφειράτος, οι αντιδήμαρχοι, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης κ. Μάρκος Κοτσιλίνης κ.ά.

Πριν την εκδήλωση του Ληξουρίου, ο αν. πρέσβης της Ρωσίας επισκέφθηκε τον Μητροπολίτη κ. Σπυρίδωνα, ενώ ξεναγήθηκε στο Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου και στο Μουσείο Αγιογραφίας στον Αγιο Ανδρέα στα Περατάτα, όπου και προσκύνησε.

Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε γεύμα εργασίας στο White Rocks με τον αν. Ρώσο πρέσβη και με πολιτικούς και επιχειρηματικούς παράγοντες του τόπου μας, όπου τέθηκαν θέματα ανάπτυξης και τουρισμού.

Το βράδι το Σαββάτου δόθηκε δεξίωση από τον εφοπλιστή κ. Μάκη Στρίντζη στο ξενοδοχείο «Απολλώνεια» προς τιμήν του κ. Σάββα, κατά την διάρκεια της οποίας ο κ. Στρίντζης χάρισε στον αν. πρέσβη της Ρωσίας έναν πίνακα του ζωγράφου Γεράσιμου Πυλαρινού.

H εμπνευσμένη ομιλία του κ. Γεράσιμου Σταματάτου 

Στην ομιλία του κατά την εκδήλωση του Ληξουριού το περασμένο Σάββατο, όπου παρουσία του αν. πρέσβη της Pωσίας τιμήθηκαν οι ιερομόχανοι Aφοί Λειχούδη, ο γραμματέας του Kοργιαλένειου ιδρύματος κ. Γεράσιμος Σταματάτος, είπε τα εξής:

Εξοχώτατε Αναπληρωτά Πρέσβυ της Oμοσπονδίας της Ρωσίας κύριε Μιχαήλ Σάββα, μετά της εριτίμου συζύγου σας

Αιδεσιμώτατε εκπρόσωπε του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας

Κύριε Σπυρίδων Μοσχόπουλε, Βουλευτά Κεφαλληνίας-ΙθάκηςΚύριε

Αλέξανδρε Παρίση, Δήμαρχε Κεφαλονιάς

Κύριε Σωτήριε Κουρή, Αντιπεριφερειάρχα

Κύριε Ευάγγελε Θεοφιλάτε, Αντιδήμαρχε Παλικής

Κύριε Δημήτριε Ζαφειράτε, Πρόεδρε Κεφαλληνιακής Εταιρείας Ελληνορωσικής Φιλίας

Κύριε Ευάγγελε Κεκκάτε Συντονιστά της παρούσης «Ημερίδος»

Κυρίες και κύριοι δημοσιογράφοι εκπρόσωποι των Μ. Μαζικής Ενημερώσεως

Κυρίες και κύριοι, φίλοι και φίλες

O ομιλών είχε την τιμήν και την χαράν, αλλά και το ηθικόν χρέος, μετέχων μιας εκλεκτής ομάδος συμπολιτών του Κεφαλλήνων, υπό την ηγεσίαν του τότε Νομάρχου Κεφαλληνίας και Ιθάκης κ. Διονυσίου Β. Γεωργάτου, να επισκεφθώμεν την Πρωτεύουσαν της Μεγάλης Χώρας σας Μόσχαν, ως και ομοδόξου από απόψεως ορθοδοξίας Ρωσίαν, κατά τον Μάιον του έτους 2007.

Σκοπός της εκεί παρουσίας μας, ήτο η ταπεινή συμμετοχή μας, εις την πανηγυρικήν αποκάλυψιν του ιστορικού Μνημείου των Ανδριάντων των Αδελφών Ιερομονάχων Ιωαννικίου Λυκούδη ή Λειχούδη, γεννηθέντος εν Ληξουρίω κατά Μάρτιον του έτους 1633, αποθανόντος δε εις Μόσχαν κατ’  Αύγουστον 1717, ως και Σωφρονίου Λυκούδη ή Λειχούδη, γεννηθέντος και εκείνου εν Ληξουρίω το 1652 ο οποίος και αυτός απέθανεν εις Μόσχαν υπέργηρος, την 15 Ιουνίου 1730, ήτοι προ 281 ετών ακριβώς.

Oντως δι’  ημάς τους ολίγους Κεφαλλήνας, οι οποίοι μετέσχομεν της λαμπράς τελετής της αποκαλύψεως των ανδριάντων των Μεγάλων Συμπατριωτών μας, απετέλεσε μίαν συγκλονιστικήν συγκίνησιν χαράς και τιμής δοθέντος ότι αμφότεροι είδον το φως της ζωής, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, εις την κοινήν γενέτειραν, οι οποίοι αφού εξεπαιδεύθησαν εις υψηλά επίπεδα επιστημών, εις τα Πανεπιστήμια της Βενετίας και της Πάδοβας,  ανεδείχθησαν ως «τας των πάντων τέχνας και επιστήμας ειδότες», διά την εποχήν των.

Oύτοι αποφοιτήσαντες επιτυχώς, επέστρεψαν εις την πατρώαν Γην, αφού δε προσέφεραν τα παιδευτικά φώτα των επιστημών των εις Κεφαλληνίαν, Ελλάδα και Κωνσταντινούπολιν, ανεχώρησαν εκείθεν, το έτος 1683 εις Μόσχαν, πειθαρχήσαντες εις τας εντολάς του Oικουμενικού Πατριαρχείου, μετά των άλλων ορθοδόξων Πατριαρχείων όπου έφθασαν, εκεί μετά από λίαν σκληρόν ταξείδιον, την 6 Μαρτίου 1685 ήτοι (προ 326 ετών).

Εκεί εγκαταστaθέντες εις την Μονήν των Θεοφανείων, ίδρυσαν το πρώτον ανώτατον Πνευματικόν ιδρυμα εν Ρωσία, την «Σλαβο-Γραικο-λατινικήν Ακαδημίαν της Μόσχας».

Oι ανωτέρω ανηγορεύθησαν ως φωτισταί των Ρώσων διδάξαντες πρώτοι ζωντανάς ευρωπαϊκάς γλώσσας (νέα ελληνικά και ιταλικά) ως και κλασικάς αρχαία ελληνικά και λατινικά, οι μαθηταί των οποίων υπήρξαν από τους σημαντικοτέρους συνεργάτας του Μεγάλου Πέτρου, εν  συνεχεία δε υλοποίησαν τις μεταρρυθμίσεις του, σύμφωνα με το όραμά του, διά την είσοδον της Ρωσίας εις τον ευρωπαϊκόν πολιτισμόν (κατά τον καθηγητήν Δ. Γιαλαμάν).

Αυτών των υπερόχων φωτιστών συμπολιτών μας, η ιδέα της ανεγέρσεως του μνημείου των, συλληφθείσα ενταύθα, διετυπώθη παρά του ομιλούντος, εις τον τότε Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλον, προκειμένου, εκείνος να επιζητήση τον κατάλληλον χώρον της ανεγέρσεως του Μνημείου εις Μόσχαν, κατά την επίσημον εκεί επίσκεψίν του, εκ μέρους του Πατριάρχου Μόσχας Αλεξίου, γεγονός όπερ και εξησφαλίσθη, ως ανεκοινώθη εις τον υποφαινόμενον, διά της από 14-5-2001 Αρχιεπισκοπικής κάρτας του.

Επειδή δε προ πολλού αμφότεροι έχουσι μεταστεί εντεύθεν, «είη αιωνία η μνήμη των, μετά των υπ’  αυτών τιμηθέντων Ιωαννικίου και Σωφρονίου αδελφών Λειχούδη».

Τα περαιτέρω επραγματοποιήθησαν λίαν επιτυχώς, αφού την μεν χρηματικήν δαπάνην της μελέτης, του υπερόχου αυτού Μνημείου ανέλαβεν η Ελληνική Κυβέρνησις την δε  φιλοπονίαν του έργου ανέλαβεν ο Ρώσος διακεκριμένος γλύπτης Βιατσεσλαβ Κλικώφ, με αποτέλεσμα το ιστορικόν αυτό Μνημείον να στηθή  έξωθι του Ναού της Μονής των Θεοφανίων, εις την περιοχήν της Κοκκίνης Πλατείας της Μόσχας, ένθα και η πρώτη Ακαδημία των.

Oύτω, εξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, η μικρά, έναντι της μεγάλης ρωσικής πατρίδος σας Ελλάς, ως και η ελαχίστη αυτής θυγατέρα Κεφαλληνία, προσέφεραν δύο από τα εξέχοντα διαχρονικά τέκνα των, προκειμένου να αναγάγουν εις υψηλόν επίπεδον φωτισμού Παιδείας, τους αειμνήστους προγόνους Σας.

Oμως δεν περιωρίσθησαν εις τούτους μόνον, αλλά περί των άλλων θα ομιλήσει ο διδάκτωρ της ιστορίας  κ. Πέτρος Γ. Πετράτος, ο οποίος και παρέστη κατά την λαμπράν Αποκάλυψιν του Μνημείου των, παρουσιάσας επιστημονικήν ανακοίνωσιν εις Μόσχαν, περί των ανωτέρω αδελφών, ως και ο έτερος κ. Βασίλειος Λυκούδης δημοσιογράφος, συνεπώνυμος δε των Φωτιστών-Διδασκάλων.

Πέραν τούτων όμως και δη μεταγενεστέρως, το Κοργιαλένειον Διοικητικόν Συμβούλιον Κεφαλληνίας, είχεν ωργανώσει εις την Κοργιαλένειον Βιβλιοθήκην Αργοστολίου, μορφωτικάς εκδηλώσεις, αφ’  ενός μεν επιστημονικού περιεχομένου διαλέξεις, παρά ομιλητών Ακαδημαϊκού κύρους, αφ’  ετέρου δε κινηματογραφικάς προβολάς, μάλιστα δε διαστηματικού τότε ενδιαφέροντος, διά μέσου των εις Αθήνας Πρεσβειών των διαφόρων χωρών.

Τούτου ένεκα, κύριε Πρέσβυ, μόλις έλαβε χώραν ο πρώτος περίπατος του ανθρώπου εις το διάστημα αρχάς του έτους 1965, με τον πρόδρομον συμπολίτην σας, κοσμοναύτην Αλεξέι Λεωνόφ, προσεκλήθη ο Μορφωτικός Ακόλουθος της εν Αθήναις Πρεσβείας σας Β. Γρεγκώφ, ο οποίος αφιχθείς εις Αργοστόλιον, έδωκεν εις την Κοργιαλένειον Βιβλιοθήκην, την 18 Απριλίου ημέραν Κυριακήν ενώπιον κατακλύσαντος τον χώρον ακροατηρίου, διάλεξιν με θέμα: «Αι εργασίαι διά την κατάκτησιν του κοσμικού διαστήματος» ο οποίος, αρξάμενος από τον αρχαίον Ελληνα Ίκαρον, κατέληξεν εις τον νωπόν τότε περίπατον εις το διάστημα, του Λεονώφ.

Εν συνεχεία επροβλήθησαν δύο ταινίαι, μία των οποίων έδειχνε τον αστροναύτην Λεονώφ κατά την έξοδόν του εκ του διαστημοπλοίου, την ώραν του περιπάτου του εις το διάστημα, ως και την επιστροφήν του εις το διαστημόπλοιον, μετά  της επανόδου του εις την γην, καταχειροκροτηθέντων και του ομιλητού και του αστροναύτου σας, παρά του κεφαλληνιακού Λαού.

Oθεν προσφέρασαι, τα όσα προσέφεραν η ελληνική πατρίς και η Νήσος μας,  εις την Μεγάλην και ομόδοξον ορθόδοξον χώραν σας, είναι νοητόν να αναμένομεν και την εκ ταύτης, από τον ευγενή Λαόν της, ευκταίαν ανταπόκρισιν.

Αυτής της αναμενομένης ανταποκρίσεως του ευγενούς Λαού Σας και της Κυβερνήσεώς σας, εξοχώτατε κύριε Πρέσβυ έχει την αίσθησιν ο ομιλών, ότι αφετηριακός πρόδορμος είναι η τιμητική σημερινή επίσημος παρουσία σας εις την Νήσον μας με την ευκαιρίαν της τόσον επιτυχούς οργανώσεως «Ημερίδος», διά την οργάνωσιν της οποίας και ευχαριστώ και συγχαίρω τους υπευθύνους, αφ’  ενός μεν Συντονισμού τον κ. Ευάγγελον Κεκάτον, αφ’  ετέρου δε της οργανώσεως της, τον κ. Γεώργιον Κατσιβέλην και μάλιστα κατά την ημέραν ταύτην.

Η παρούσα ημέρα είναι παραμονή διπλών εορτών, δι’  ολόκληρον την παγκόσμιον ορθοδοξίαν μας δηλονότι της «Πεντηκοστής» από της Αναστάσεως του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, ήτις και θεωρείται ως γενέθλιος ημέρα του ενιαίου χριστιανισμού και της εκκλησίας του επί γης, ως και της επομένης, της εορτής του Αγίου Πνεύματος, της επιφοιτήσεως του οποίου έτυχον, οι τιμώμενοι Αδελφοί Λειχούδη, και του οποίου τον φωτισμόν έχει ανάγκην ο κάθε άνθρωπος επί γης, όπως και ημείς αυτοί.

Την περαιτέρω δημιουργίαν μιας συνεχούς αειφόρου γεφύρας τουριστικού επιστημονικού, θρησκευτικού και εμπορικού ενδιαφέροντος εις την χώραν μας και την Νήσον μας, από την μεγαλυτέραν εις ολόκληρον τον κόσμον συνορθόδοξον ρωσικήν πατρίδα σας, προσδοκώμεν, μεταξύ των υπευθύνων πολιτικών και θρησκευτικών φορέων Σας ως και των ομολόγων ιδικών μας, τούτου δε ένεκα και σας χαιρετίζομεν ενθέρμως και σας ευχαριστούμεν  εγκαρδίως εξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, μετά της εριτίμου συζύγου σας.

Επίσης, σας ευχαριστώ όλους σας, κυρίες και κύριοι.

11-6-2011