«Νέα Ρωσία», το δόγμα του Πούτιν

Η Μόσχα δεν το παραδέχεται (και μάλλον δεν πρόκειται ποτέ να το παραδεχτεί), αλλά είναι πλέον βέβαιο πως στο μέτωπο της Ανατολικής Ουκρανίας μάχονται αρκετές εκατοντάδες (εάν όχι χιλιάδες) Ρώσοι.

Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν είχε ανοίξει τα χαρτιά του από τον περασμένο Απρίλιο. Σε ομιλία του τότε είχε κάνει λόγο για μια «νέα Ρωσία» που απειλείται από τις «επεκτατικές» κινήσεις του ΝΑΤΟ στην Αν. Ευρώπη

Το φιλορωσικό στρατόπεδο επιμένει να τους χαρακτηρίζει «εθελοντές» και να υποστηρίζει πως έφτασαν εκεί οικειοθελώς, ορμώμενοι από πατριωτικά αισθήματα υπέρ των ομοεθνών τους. Η Δύση αντιθέτως θεωρεί πως πρόκειται για τακτικά στρατεύματα της Ρωσίας, χωρίς διακριτικά, που ακολουθούν εντολές της Μόσχας.

Σε κάθε περίπτωση η ρωσική εισβολή που όλοι φοβόντουσαν στην Ανατολική Ουκρανία δείχνει πλέον να πραγματοποιείται ως... «μη-εισβολή», μέσα από συγκρούσεις «χαμηλής έντασης» και με τρόπο συγκεκαλυμμένο. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επιμένει να αποκαλεί την Ανατολική Ουκρανία «νέα Ρωσία» (χαρακτηριστικό ήταν το μήνυμα που έστειλε προχθές προς τους φιλορώσους αντάρτες, τους οποίους χαρακτηρίζει «μαχητές της Novorossiya») και είναι ακριβώς αυτό το δόγμα της «νέας Ρωσίας» που κατευθύνει τις κινήσεις του Πούτιν στο μέτωπο της Ουκρανίας (με την προσάρτηση της Κριμαίας τον περασμένο Μάρτιο και όσα συμβαίνουν τώρα στα ανατολικά της χώρας) αλλά και ευρύτερα (για παράδειγμα με την υπό διαμόρφωση Ευρασιατική Οικονομική Ενωση μεταξύ Ρωσίας, Λευκορωσίας, Καζακστάν, Αρμενίας και Κιργιστάν).

Φυσικό αέριο

Ρωσόφωνος μαχητής στην Αν. Ουκρανία. Πάγιο αίτημα της Μόσχας είναι η άμεση κατάπαυση του πυρός και η συμμετοχή των φιλορώσων στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις

Ο Ρώσος πρόεδρος είχε ανοίξει ουσιαστικά τα χαρτιά του ήδη από τον περασμένο Απρίλιο. Σε ομιλία του τότε είχε κάνει λόγο για μια «νέα Ρωσία», που απειλείται από τις «επεκτατικές» κινήσεις του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και είχε καλέσει τις ΗΠΑ να συνειδητοποιήσουν πως πλέον «δεν υπάρχει μόνο μία υπερδύναμη στον κόσμο». Είχε υποστηρίξει επιπλέον πως θα ήταν «αδύνατο» για την Ευρώπη να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο. Πίσω στο παρόν, το φυσικό αέριο αποκτά εκ νέου χαρακτήρα μοχλού πίεσης (ειδικά όσο πλησιάζει ο χειμώνας) και η ρητορική περί «νέας Ρωσίας» (που ως όρος αποτελεί ιστορική αναφορά στη Ρωσική Αυτοκρατορία του 19ου αιώνα) επανέρχεται στο προσκήνιο με αιχμή τις εξελίξεις στην Ανατολική Ουκρανία.

Οι στόχοι
Με τη στρατιωτική στήριξη που παρέχουν οι Ρώσοι (είτε πρόκειται για εθελοντές είτε όχι) στους αντάρτες της Ουκρανίας ουσιαστικά καταφέρνουν το εξής: θωρακίζουν τα προπύργια των φιλορώσων στα ανατολικά (οι οποίοι κινδύνευαν να ηττηθούν στρατιωτικά) και παγιώνουν μια κατάσταση από την οποία για να βγει το Κίεβο θα αναγκαστεί να κάνει δύο πράγματα: να προχωρήσει σε κατάπαυση του πυρός και να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των φιλορώσων της Ανατολικής Ουκρανίας, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την ομοσπονδιοποίηση της χώρας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως τόσο η κατάπαυση του πυρός όσο και η συμμετοχή των φιλορώσων στις διαπραγματεύσεις αποτελούν πάγια αιτήματα της Μόσχας (τα επανέλαβε και ο Πούτιν προχθές). Κάπως έτσι λοιπόν η Ανατολική Ουκρανία αρχίζει να μεταμορφώνεται σε μια νέα... Υπερδνειστερία, Αμπχαζία ή Νότια Οσετία, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Ολοι θυμούνται, άλλωστε, τα γεγονότα του 2008 και τη νίκη των Ρώσων εναντίον της Γεωργίας.

Ο Πούτιν θεωρεί πως η Δύση δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει το υψηλό τίμημα μιας στρατιωτικής σύγκρουσης με τη Ρωσία και έτσι συνεχίζει απτόητος στον δρόμο που χάραξε. Απαντάει με εμπάργκο στις δυτικές οικονομικές κυρώσεις και ενισχύει στρατιωτικά τους φιλορώσους έναντι των Ουκρανών. Και η δημοτικότητά του εντός των ρωσικών συνόρων συνεχίζει να ανεβαίνει, προσεγγίζοντας το 84% (από 61% πριν από έναν χρόνο). Εάν μάλιστα γίνονταν εκλογές σήμερα, ο Πούτιν θα επικρατούσε με 64%.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ    ethnos