Πολιτική

Η Αμμόχωστος στο Βερολίνο

Συνέντευξη του δημάρχου Αμμοχώστου Αλέξη Γαλανού στη Deutsche Welle στο περιθώριο έκθεσης φωτογραφίας στη γερμανική πρωτεύουσα.

«Αμμόχωστος–Ξεχασμένη πόλη», αυτός ήταν ο τίτλος εκδήλωσης στην προτεσταντική εκκλησία του Τίμιου Σταυρού στο Βερολίνο, με την οποία εγκαινιάστηκε την Τετάρτη έκθεση φωτογραφίας για την κυπριακή πόλη. Στην εκδήλωση που διοργάνωσαν η Κυπριακή Πρεσβεία και ο Δήμος Αμμοχώστου έδωσαν το «παρών» περί τα 300 άτομα, στη μεγάλη τους πλειοψηφία Γερμανοί. Κατά τη διάρκεια της βραδιάς είχαν την ευκαιρία να ακούσουν το νεαρό κύπριο τενόρο Στέλιο Χατζηκτώρη που ζει στο Βερολίνο και να παρακολουθήσουν κοντσέρτο πιάνου του συνθέτη Σάββα Σάββα με θέμα την Porta Giuliana. Πρόκειται για εκείνη την πύλη της παλιάς πόλης της Λευκωσίας που οδηγεί στην Αμμόχωστο. Πιθανώς επειδή κατάγονται και οι δύο από το Βαρώσι της Αμμοχώστου, τόσο η ομιλία του πρέσβη Μηνά Χατζημιχαήλ όσο και του δήμαρχου της πόλης Αλέξη Γαλανού, είχαν μια προσωπική νότα σε ό,τι αφορά το μόνιμο αίτημα για επιστροφή της πόλης. Μάλιστα ο κ. Γαλανός δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι η γοτθική αρχιτεκτονική του ναού στο Βερολίνο του θυμίζει τις εκκλησίες της ιδιαίτερης πατρίδας του, όπως τον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου.

Χρειάζονται «πρακτικά βήματα»

O δήμαρχος Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός

Για δεκαετίες τώρα το αίτημα της επιστροφής της Αμμοχώστου στους 40.000 Ελληνοκύπριους πρόσφυγες της περιοχής διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ενοποίηση της Κύπρου. Μάλιστα, πολύς λόγος γινόταν για την «αμμοχωστοποίηση» του Κυπριακού. Με άλλα λόγια, για να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, θα πρέπει η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά ως ένδειξη καλής θέλησης να υλοποιήσουν ορισμένα προαπαιτούμενα, κυρίως την επιστροφή της Αμμοχώστου. Το τελευταίο διάστημα το αίτημα αυτό τίθεται κάπως διαφορετικά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά προτείνει να επιτραπεί σε εμπειρογνώμονες για θέματα πολεοδομίας, να επισκεφτούν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ την άλλοτε ελληνοκυπριακή παραθαλάσσια συνοικία Βαρώσι ώστε να εκπονήσουν μελέτη για την ανοικοδόμησή της περιοχής. Σε συνομιλία με την Deutsche Welle ο δήμαρχος Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός τονίζει όμως ότι σαφώς εξακολουθεί να ισχύει το αρχικό αίτημα για επιστροφή της πόλης, που στηρίζεται σε ψηφίσματα του ΟΗΕ, του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η σημερινή πρόταση για σύσταση επιτροπής εμπειρογνωμόνων σχετίζεται με τα νέα δεδομένα. «Αυτό είναι ένα βήμα πρακτικό κάτω από τις περιστάσεις και ενόψει του γεγονότος ότι προχωρούν τώρα οι διαπραγματεύσεις σε ένα γρήγορο ρυθμό, όπως λένε, μεταξύ των δύο ηγετών, του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη και του κ. Ακιντζί. Είναι ένα βήμα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που ξεκινά τη διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών, με το ρεαλιστικό τρόπο των εμπειρογνωμόνων που θα κάνουν τη μελέτη της επιστροφής.»

Άλλωστε ακόμη και στην περίπτωση που επιστραφεί το Βαρώσι οι Ελληνοκύπριοι δεν πρόκειται να εγκατασταθούν άμεσα εκεί, και αυτό επειδή θα χρειαστεί χρόνια ώσπου να ανοικοδομηθεί. Όπως διευκρινίζει ο κ. Γαλανός, η έναρξη της έρευνας των εμπειρογνωμόνων θα σήμαινε «πρακτικά την αρχή της εφαρμογής των ψηφισμάτων των διεθνών οργανισμών» και εκτός αυτού «βοηθά, ταυτόχρονα, στο σημερινό κλίμα να ενταχθεί το θέμα της Αμμοχώστου στις ταχύρρυθμες διαπραγματεύσεις που γίνονται σαν ένα μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης».

Το μέτρο αυτό θα πρέπει να εφαρμοστεί όσο το δυνατό πιο σύντομα, και μάλιστα πολύ πριν τεθεί το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στις δύο κοινότητες σε δημοψήφισμα. Ο Αλέξης Γαλανός δεν το αναφέρει άμεσα, αλλά η εμπειρία του 2004, όταν οι Ελληνοκύπριοι με 76% απέρριψαν το Σχέδιο Ανάν, δείχνει πόσο σημαντική είναι η δημιουργία καλού κλίματος που θα επιτρέψει τη θετική έκβαση ενός δημοψηφίσματος για την επανένωση. Ο κ. Γαλανός: «Γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι στο δημοψήφισμα θα πρέπει η λύση να πάρει και από τις δύο πλευρές τουλάχιστον ένα 60% για να μπορέσει να λειτουργήσει στην πράξη. Γι αυτό οι δύο ηγέτες όταν συζητούν μεταξύ τους πρέπει πάντα να λαμβάνουν υπόψη ό ένας τη θέση του άλλου προκειμένου να μπορέσουν να περάσουν ένα δημοψήφισμα στο λαό και να είναι πειστικοί.»

Προοπτικές για όλον τον πληθυσμό

Από τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας για την Αμμόχωστο στο Βερολίνο

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του με το νεό τουρκοκύπριο δήμαρχο της Αμμοχώστου ο κ. Γαλανός λέει ότι είναι φιλικές. Βέβαια, δεν είναι τόσο στενές όπως ήταν με τον προηγούμενο, ο οποίος προερχόταν από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του κ. Ταλάτ. Ο νυν δήμαρχος που ανήκει στο Δημοκρατικό Κόμμα του Σερντάρ Ντεκτάς συμπεριφέρεται προσεκτικά παρακολουθώντας την πορεία των διαπραγματεύσεων. Επανειλημμένα οι δύο δήμαρχοι έχουν συναντηθεί αλλά δεν υπάρχει συνεργασία με τη στενή έννοια, τουλάχιστον προς το παρόν. Μεγαλύτερη κινητικότητα φαίνεται να παρουσιάζει η συνεργασία σε επίπεδο πολιτών. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι Αμμοχωστιανοί αναπτύσσουν εδώ και χρόνια πρωτοβουλίες για τη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής τους. Συζητούν για παράδειγμα σχέδια για την ανοικοδόμηση του Βαρωσίου με οικολογικό βιώσιμο τρόπο και όχι με την εκ νέου «τσιμεντοποίηση» του.

Αναφορικά με τη στάση των Τουρκοκυπρίων της Αμμόχωστου απέναντι στην επανένωση ο Αλέξης Γαλανός εκτιμά ότι στην πλειοψηφία τους είναι υπέρ της λύσης. Η κατάσταση σήμερα στην περιοχή δεν είναι καθόλου ευχάριστη. Όχι μόνο λόγω των οικονομικών προβλημάτων. Μια κλειστή πόλη όπως είναι το Βαρώσι, στο οποίο δεν έχουν πρόσβαση, επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία των ανθρώπων. Αντίθετα το άνοιγμα του Βαρωσίου, η ανοικοδόμηση του και η επιστροφή των Ελληνοκυπρίων θα οδηγούσαν στην οικονομική άνθηση της περιοχής. Κερδισμένες θα ήταν και οι δύο κοινότητες: «Στο πλαίσιο μιας επανεγκατάστασης στην Αμμόχωστο θα δημιουργηθούν πολύ θετικές και σημαντικές προοπτικές για ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής, τόσο του ελληνοκυπριακού όσο και του ελληνοκυπριακού τμήματος και γενικότερα της επαρχίας Αμμοχώστου.»

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο