Κοινωνία & Πολιτισμός

Ξαναμαθαίνοντας ανάγνωση…

Η εκμάθηση ανάγνωσης θεωρείται βασικό σχολικό εφόδιο. Μια ματιά στο ζήτημα με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου όμως, δείχνει ότι το διάβασμα είναι δύσκολη υπόθεση για πολλούς Γερμανούς νέους.

Ο 15χρονος Ματέο είναι ένα από τα παραδείγματα επιτυχημένης εφαρμογής προγραμμάτων που προωθούν την εκμάθηση της ανάγνωσης σε παιδιά και νέους στη Γερμανία. Ο νεαρός μαθητής αντιμετώπιζε μέχρι πρότινος αξεπέραστες δυσκολίες κατά την ανάγνωση, τις οποίες κατάφερε να αντιμετωπίσει με τη βοήθεια ενός δασκάλου ανάγνωσης, που τον επισκέπτεται τις Τετάρτες στο σχολείο για μία ώρα αφιερωμένη αποκλειστικά στο διάβασμα.

Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Αμβούργου κατέληξε στο ανησυχητικό πόρισμα ότι στη Γερμανία υπάρχουν μεταξύ των ενηλίκων που μιλούν γερμανικά περίπου 7,5 εκατ. «λειτουργικά αναλφάβητοι». Αυτοί είναι άνθρωποι που μπορούν μεν να διαβάσουν και να γράψουν μεμονωμένες προτάσεις, αλλά αδυνατούν να αντιληφθούν πλήρως κείμενα που σχετίζονται με αυτές, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση, σύμφωνα με την έρευνα, «να συμμετέχουν επαρκώς στην κοινωνική ζωή».

Πρέπει να συμμετέχουν οι οικογένειες

Όταν το διάβασμα μοιάζει βουνό...

Τέτοια φαινόμενα επιχειρεί να καταπολεμήσει η σχολή Finkenberg στην Κολωνία, που επικεντρώνει τις προσπάθειές της σε προγράμματα εκμάθησης, όπως αυτό στο οποίο συμμετέχει ο Ματέο. Ο νεαρός μαθητής είναι ωστόσο αυτή τη στιγμή ο μοναδικός που έχει το προνόμιο μίας προσωπικής παρακολούθησης. Ο δάσκαλός του είναι ένας εθελοντής συνταξιούχος, ο οποίος είναι τώρα πρόθυμος να αναλάβει έναν ακόμη μαθητή. Γεγονός είναι πάντως ότι υπάρχουν πολλοί μαθητές που χρειάζονται πρόσθετη διδακτική στήριξη μετά το σχολικό ωράριο. Όπως λέει η Τίνα Μάιερ, καθηγήτρια της σχολής Finkenberg, ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι εκάστοτε διδάσκοντες δεν επαρκεί για να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των μαθητών, ενώ και το οικογενειακό περιβάλλον πολλές φορές δεν βοηθά, συμπληρώνει.

«Ειδικά για τους μεγαλύτερους μαθητές είναι δύσκολο. Μπορούν να νιώσουν ασφαλείς για να διαβάσουν κάτι φωναχτά μόνο μπροστά σε μία πολύ μικρή ομάδα. Ειδικά εκείνοι που διαβάζουν πολύ άσχημα» επισημαίνει η Μάιερ, η οποία θεωρεί ότι οι οικογένειες των μαθητών θα πρέπει να συμμετέχουν με διαφορετικό τρόπο και κυρίως νωρίτερα, ώστε να μην φτάσει ένας μαθητής της όγδοης τάξης του γερμανικού σχολείου να αντιμετωπίζει δυσκολίες στη γραφή και την ανάγνωση. Ωστόσο τα σχετικά κονδύλια ακολουθούν καθοδική πορεία.

Κίνητρο τα ψηφιακά μέσα

Τα ηλεκτρονικά βιβλια προσελκύουν νέους αναγνώστες

Σύμφωνα με το εξειδικευμένο γερμανικό «Ίδρυμα Ανάγνωση», δυσκολίες στο διάβασμα αντιμετωπίζουν κυρίως οι νέοι και οι νέες. «Διαβάζουν συχνά με μικρότερη ευχαρίστηση και λιγότερο εντατικά», παρατηρεί μιλώντας στην Deutsche Welle η Ζιμόνε Έμιχ, που διευθύνει το ινστιτούτο αναγνωστικής έρευνας του ιδρύματος. Μία αιτία γι’ αυτό διακρίνει η γερμανίδα ειδικός στο γεγονός ότι «οι νέοι μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν αρκετά πρότυπα ανδρών που διαβάζουν». Η Έμιχ εκτιμά ότι ένας καλός τρόπος προσέλκυσης της νεολαίας στο διάβασμα είναι ψηφιακά μέσα όπως το E-Reader και τα Ε-Books, τα οποία είναι πιο προσιτά, συγκριτικά με ένα έντυπο βιβλίο.

Ο Κλαούντιους Νίσεν, διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου Λογοτεχνίας στη Λειψία, κατάληξε εμπειρικά στη διαπίστωση ότι οι μαθητές παρακινούνται να διαβάσουν και μέσω του γραψίματος ιστοριών. «Ξεκινούν να διαβάζουν όταν θέλουν να διηγηθούν κάτι δικό τους (…) Πολλές ιδέες για το γράψιμο αντλούνται από το διάβασμα» εκτιμά ο Κ. Νίσεν. Μοναδική προϋπόθεση είναι οι μαθητές να διαθέτουν μια σχετική επιδεξιότητα.

Petra Lambeck / Άρης Καλτιριμτζής            dw de

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης