Το ΔΝΤ οφείλει να διορθώσει το μεγάλο λάθος του προς την Ελλάδα
ΑSHOKA ΜODY / BLOOMBERGVIEW
Τα εντεινόμενα οικονομικά προβλήματα οδηγούν την ελληνική κυβέρνηση να εξετάζει το αδιανόητο: να αθετήσει πληρωμή προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αντί να απαιτεί την αποπληρωμή και περισσότερη λιτότητα, το ΔΝΤ θα πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη που φέρει για τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα και να διαγράψει μεγάλο μέρος του χρέους της.
Οι μεγάλες οφειλές της Ελλάδας προς το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πηγάζουν από το μοιραίο λάθος που έκαναν τον Απρίλιο του 2010. Αντί να επιτρέψουν στην Ελλάδα να μην αποπληρώσει τα τεράστια χρέη της προς τους ιδιώτες πιστωτές, επέλεξαν να δανείσουν αυτοί τα χρήματα στην Ελλάδα ώστε να τους αποπληρώσει ολόκληρο το ποσό. Την εποχή εκείνη πολλοί είχαν ζητήσει να γίνει αμέσως αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας προς τους ιδιώτες πιστωτές, δηλαδή την επιβολή οικονομικών απωλειών στις τράπεζες και στους επενδυτές που είχαν δανείσει χρήματα στην Ελλάδα. Μεταξύ τους συγκαταλέγονταν πολλά μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ και ο Καρλ Οτο Πολ, πρώην πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας και ένας εκ των αρχιτεκτόνων του ευρώ. Το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι είχαν απαντήσει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους θα προκαλούσε παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναταραχή. Οπως είχε σημειώσει με ειλικρίνεια ο κ. Πολ, αυτός ο ισχυρισμός ήταν απλώς κάλυψη για τη διάσωση των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών, οι οποίες συγκαταλέγονταν μεταξύ των μεγαλύτερων χρηματοδοτών της ελληνικής σπατάλης. Στο τέλος, η προσέγγιση που ακολούθησαν οι αρχές απλώς οδήγησε στην αντικατάσταση του ενός προβλήματος από ένα άλλο: τα δάνεια από το ΔΝΤ και τον επίσημο τομέα της Ευρώπης χρησιμοποιήθηκαν ώστε να αποπληρωθούν τα δάνεια των ιδιωτών πιστωτών. Με αυτό τον τρόπο, και παρά την καθυστερημένη αναδιάρθρωση του 2012, το χρέος της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι υπερβολικό. Μόνο που τώρα οι οφειλές είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου προς τον επίσημο τομέα.
Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης το ελληνικό κρατικό χρέος έχει αυξηθεί από το 130% του ΑΕΠ σχεδόν στο 180% του ΑΕΠ. Εν τω μεταξύ, η μεγάλη ύφεση και ο αποπληθωρισμός μείωσαν σοβαρότατα τη δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης να πληρώσει. Σχεδόν όλοι συμφωνούν σήμερα πως η πίεση που ασκήθηκε προς την Ελλάδα ώστε να αποπληρώσει τους ιδιώτες πιστωτές της ήταν κακή ιδέα. Η απαιτούμενη δημοσιονομική λιτότητα απλούστατα ήταν υπερβολική και προκάλεσε την κατάρρευση της οικονομίας. Το ΔΝΤ αναγνώρισε το λάθος του το 2013. Περιέργως, ο δρόμος που προτείνει το ΔΝΤ να ακολουθήσει η Ελλάδα παραμένει ο ίδιος: Να δανειστεί ακόμη περισσότερα χρήματα (αυτή τη φορά από τις ευρωπαϊκές αρχές) ώστε να αποπληρώσει μια ομάδα πιστωτών (το ΔΝΤ) και να συνεχίσει τη λιτότητα. Η Ελλάδα πρέπει να δώσει 2 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ τον Μάιο και τον Ιούνιο. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανεχτεί καθυστέρηση της αποπληρωμής. Είναι αναπόφευκτο ότι θα γίνει αναδιάρθρωση του χρέους. Σε δόσεις όμως και θα συνοδεύεται από συνεχή πόνο. Η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί να αθετήσει πληρωμές προς τους προμηθευτές της και προς τους εργαζόμενους και θα αρπάξει τα χρήματα των συνταξιοδοτικών ταμείων. Σε πέντε χρόνια από σήμερα οι οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες της Ελλάδας μπορεί να είναι ακόμη πιο έντονες.
Το ερώτημα θα παραμένει: Γιατί δεν έγινε νωρίτερα αναδιάρθρωση χρέους; Κανείς δεν είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει αυτούς τους δυσάρεστους αριθμούς και υπερισχύουν ευσεβείς πόθοι. Το ΔΝΤ, έχοντας αποτύχει στο πρώτο ελληνικό τεστ, υπάρχει ο κίνδυνος να το ξανακάνει. Παραμένει παγιδευμένο στις προτεραιότητες των βασικών του μετόχων, περιλαμβανομένων της Βρετανίας και της Γερμανίας. Αν επιθυμεί να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία και την αξιοπιστία του, θα πρέπει να διαγράψει μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους και να αναγκάσει τους πλούσιους μετόχους του να πληρώσουν την ζημία.
Αντί να απαιτεί την αποπληρωμή και περισσότερη λιτότητα, το ΔΝΤ θα πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη που φέρει για τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα και να διαγράψει μεγάλο μέρος του χρέους της.
Οι μεγάλες οφειλές της Ελλάδας προς το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πηγάζουν από το μοιραίο λάθος που έκαναν τον Απρίλιο του 2010. Αντί να επιτρέψουν στην Ελλάδα να μην αποπληρώσει τα τεράστια χρέη της προς τους ιδιώτες πιστωτές, επέλεξαν να δανείσουν αυτοί τα χρήματα στην Ελλάδα ώστε να τους αποπληρώσει ολόκληρο το ποσό. Την εποχή εκείνη πολλοί είχαν ζητήσει να γίνει αμέσως αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας προς τους ιδιώτες πιστωτές, δηλαδή την επιβολή οικονομικών απωλειών στις τράπεζες και στους επενδυτές που είχαν δανείσει χρήματα στην Ελλάδα. Μεταξύ τους συγκαταλέγονταν πολλά μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ και ο Καρλ Οτο Πολ, πρώην πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας και ένας εκ των αρχιτεκτόνων του ευρώ. Το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι είχαν απαντήσει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους θα προκαλούσε παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναταραχή. Οπως είχε σημειώσει με ειλικρίνεια ο κ. Πολ, αυτός ο ισχυρισμός ήταν απλώς κάλυψη για τη διάσωση των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών, οι οποίες συγκαταλέγονταν μεταξύ των μεγαλύτερων χρηματοδοτών της ελληνικής σπατάλης. Στο τέλος, η προσέγγιση που ακολούθησαν οι αρχές απλώς οδήγησε στην αντικατάσταση του ενός προβλήματος από ένα άλλο: τα δάνεια από το ΔΝΤ και τον επίσημο τομέα της Ευρώπης χρησιμοποιήθηκαν ώστε να αποπληρωθούν τα δάνεια των ιδιωτών πιστωτών. Με αυτό τον τρόπο, και παρά την καθυστερημένη αναδιάρθρωση του 2012, το χρέος της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι υπερβολικό. Μόνο που τώρα οι οφειλές είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου προς τον επίσημο τομέα.
Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης το ελληνικό κρατικό χρέος έχει αυξηθεί από το 130% του ΑΕΠ σχεδόν στο 180% του ΑΕΠ. Εν τω μεταξύ, η μεγάλη ύφεση και ο αποπληθωρισμός μείωσαν σοβαρότατα τη δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης να πληρώσει. Σχεδόν όλοι συμφωνούν σήμερα πως η πίεση που ασκήθηκε προς την Ελλάδα ώστε να αποπληρώσει τους ιδιώτες πιστωτές της ήταν κακή ιδέα. Η απαιτούμενη δημοσιονομική λιτότητα απλούστατα ήταν υπερβολική και προκάλεσε την κατάρρευση της οικονομίας. Το ΔΝΤ αναγνώρισε το λάθος του το 2013. Περιέργως, ο δρόμος που προτείνει το ΔΝΤ να ακολουθήσει η Ελλάδα παραμένει ο ίδιος: Να δανειστεί ακόμη περισσότερα χρήματα (αυτή τη φορά από τις ευρωπαϊκές αρχές) ώστε να αποπληρώσει μια ομάδα πιστωτών (το ΔΝΤ) και να συνεχίσει τη λιτότητα. Η Ελλάδα πρέπει να δώσει 2 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ τον Μάιο και τον Ιούνιο. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανεχτεί καθυστέρηση της αποπληρωμής. Είναι αναπόφευκτο ότι θα γίνει αναδιάρθρωση του χρέους. Σε δόσεις όμως και θα συνοδεύεται από συνεχή πόνο. Η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί να αθετήσει πληρωμές προς τους προμηθευτές της και προς τους εργαζόμενους και θα αρπάξει τα χρήματα των συνταξιοδοτικών ταμείων. Σε πέντε χρόνια από σήμερα οι οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες της Ελλάδας μπορεί να είναι ακόμη πιο έντονες.
Το ερώτημα θα παραμένει: Γιατί δεν έγινε νωρίτερα αναδιάρθρωση χρέους; Κανείς δεν είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει αυτούς τους δυσάρεστους αριθμούς και υπερισχύουν ευσεβείς πόθοι. Το ΔΝΤ, έχοντας αποτύχει στο πρώτο ελληνικό τεστ, υπάρχει ο κίνδυνος να το ξανακάνει. Παραμένει παγιδευμένο στις προτεραιότητες των βασικών του μετόχων, περιλαμβανομένων της Βρετανίας και της Γερμανίας. Αν επιθυμεί να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία και την αξιοπιστία του, θα πρέπει να διαγράψει μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους και να αναγκάσει τους πλούσιους μετόχους του να πληρώσουν την ζημία.
No comments:
Post a Comment