ΔΝΤ: στενός κορσές και το 2016;
lagarnt.jpg
Το «πόκερ» με τη σημαδεμένη τράπουλα και η φαύλη εμμονή στη λιτότητα | EPA / ERNESTO ARIAS
❶ Νοέμβριος του 2010. Σε μία από τις καθιερωμένες συνεντεύξεις Τύπου του Στρος- Καν, στο κτίριο του ΔΝΤ, στην Ουάσινγκτον, του κάνω την ερώτηση: «Πώς ισχυρίζεστε ότι οι πολιτικές του Μνημονίου στην Ελλάδα αποδίδουν, όταν η ύφεση διογκώνεται και η ανεργία αυξάνεται;».
Η απάντησή του ήταν το ίδιο αόριστη με την αναγνώριση των λαθών που επήλθε μερικά χρόνια αργότερα από το Ταμείο και τις άλλες πλευρές των δανειστών: «Είναι πολύ νωρίς να προβούμε σε συμπεράσματα. Τα πράγματα στο μέλλον θα πάνε καλύτερα. Σύντομα οι Ελληνες θα δουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα».
❷ Νοέμβριος του 2012. Καθώς καθόμαστε αντικριστά στις καρέκλες του γραφείου του στον έκτο όροφο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ρωτώ τον Τόμας Βίζερ γι’ αυτό που τρία χρόνια μετά το ΔΝΤ παραδέχτηκε ότι πολλαπλασίασε τις αρνητικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία ως προς τον ρυθμό της δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα.
Η κυνική παραδοχή του Βίζερ ότι «αν το πρώτο Μνημόνιο δεν είχε βασιστεί σε υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις κι αν ο ρυθμός της προσαρμογής ήταν ήπιος, τότε αυτό θα σήμαινε ότι η Ελλάδα το 2010 θα είχε ανάγκη περισσότερα χρήματα, που οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να δώσουν», ειπώθηκε «χωρίς να ανοίξει ρουθούνι» από την ελληνική κυβέρνηση.
❸ Νοέμβριος 2015. Με μία έκθεση γεμάτη άλλοθι που δόθηκε στη δημοσιότητα, τα στελέχη του ΔΝΤ επιχειρούν να συγκαλύψουν το μερίδιο ευθύνης που φέρει το Ταμείο για την υποχωρητική του στάση απέναντι στις πιέσεις Βερολίνου, Φρανκφούρτης και Βρυξελλών να μην αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος όταν έπρεπε, το 2010.
Το ΔΝΤ με ρόλο εκ των υστέρων προφήτη ομολογεί ότι το πολυδιαφημισμένο PSI (αναδιάρθρωση χρέους ιδιωτών πιστωτών) ήταν επί της ουσίας μία «σταγόνα στον ωκεανό».
Τα τρία παραπάνω σημεία της πρόσφατης Ιστορίας μας δεν είναι τυχαία επιλεγμένα αλλά προσδιορίζουν ενέργειες, στάσεις κι αποφάσεις που παραμένουν αναλλοίωτες στη διάρκεια των χρόνων και αναμφίβολα θα καθορίσουν το περίγραμμα εντός του οποίου οι Ελληνες θα κληθούμε να βαδίσουμε και το 2016, στον αντίποδα τις περισσότερες φορές των «θέλω» και των ελπίδων μας για τη νέα χρονιά: θέλουμε το ΔΝΤ να μείνει εκτός από το νέο πρόγραμμα που υπέγραψε η Ελλάδα τον περασμένο Ιούλιο.
Είναι ελάχιστες οι πιθανότητες αυτό να συμβεί, γιατί είναι κάτι που δεν το θέλει ούτε η Ευρώπη ούτε η Αμερική, με την τελευταία να θεωρεί ότι το Ταμείο πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει έναν εξισορροπητικό ρόλο στο πολυσχιδές στερέωμα της ευρωζώνης.
Παρ’ όλα αυτά το Ταμείο πράγματι πολύ δύσκολα θα δώσει νέο ζεστό χρήμα στη χώρα μας. Ηδη από το δεύτερο Μνημόνιο (το 2012) ο Τόμσεν σε κατ’ ιδίαν συζήτησή που έχω μαζί του δηλώνει ότι αν χρειαστούν νέα χρήματα για την Ελλάδα, αυτά πρέπει να βρεθούν από τους Ευρωπαίους.
Ομως ακόμα και χρήματα να μη δώσει, αυτό διόλου δεν θα μεταφραστεί σε «αποχώρησή» του από τη χώρα μας, συνεχίζοντας να έχει λόγο και ρόλο επηρεασμού των αποφάσεων που μας αφορούν. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και τώρα που τύποις δεν συμμετέχει στο νέο πρόγραμμα, εντούτοις, η κ. Βελκουλέσκου λαμβάνει μέρος κανονικά στα τεχνικά κλιμάκια, θέτοντας προαπαιτούμενα.
Η οριστική αποχώρηση του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη αν γίνει πραγματικότητα ένα σενάριο που μέχρι στιγμής κινείται μόνο στη σφαίρα της φαντασίας: η δικαστική εμπλοκή της Κριστίν Λαγκάρντ στη Γαλλία για την υπόθεση Ταπί να πάρει τέτοια αρνητική τροπή για την ίδια, εμποδίζοντάς τη να επαναδιεκδικήσει τη θέση τής επικεφαλής του ΔΝΤ το 2016 ή ακόμη χειρότερα λήγοντας πρόωρα τη θητεία της.
Σε αυτήν την περίπτωση, η διεκδίκηση του χρίσματος και η εκλογή στην ηγεσία του ΔΝΤ ενός εκπροσώπου προερχόμενου από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες -και όχι αυτήν τη φορά Ευρωπαίου- θα πρέπει να θεωρείται εξίσου πιθανή.
Δεδομένου ότι στις αναπτυσσόμενες οικονομίες ανήκουν οι εκπρόσωποι που έχουν επικρίνει με σφοδρό τρόπο την εμπλοκή του στην Ελλάδα, η οριστική απεμπλοκή του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα θα είναι αναπότρεπτη. Μία τέτοια εξέλιξη θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το επόμενο μεγάλο «θέλω» μας που ταυτίζεται με την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Η αλήθεια είναι ότι από το 2012, η Ελλάδα «κοιμάται και ξυπνάει» με την προσδοκία ενός «κουρέματος» του χρέους της. Το ορόσημο του 2013 μετατέθηκε λίγο αργότερα, για μετά τις Ευρωεκλογές του 2014, και εν συνεχεία για το απώτερο μέλλον ως αναπόσπαστο κομμάτι του καμβά του περιβόητου success story. Η ουσία είναι ότι σήμερα αυτή η ελάφρυνση είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ και συνιστά όρο του νέου προγράμματος που υπέγραψε η Ελλάδα.
Ορο όμως που ούτε οι Ευρωπαίοι το έχουν σε τίποτα να καταστρατηγήσουν αλλά ούτε και το ΔΝΤ να κάνει τα στραβά μάτια συναινώντας σε μία «ελάφρυνση-μαϊμού» ή αλλιώς σε μία νέα ελάφρυνση «too little, too late», όπως παραδέχτηκε το ίδιο το Ταμείο μερικά χρόνια μετά για την ελάφρυνση του 2012. Τυχόν αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα τη δεδομένη στιγμή εκτιμάται ότι θα διευκόλυνε αυτήν την επιδίωξή τους.
Η παραμονή ή η τυχόν αποχώρηση της Κριστίν Λαγκάρντ από την ηγεσία του ΔΝΤ το 2016 θα καθορίσει τη μορφή που θα πάρει το παζλ. Αν η Κριστίν Λαγκάρντ χτυπηθεί από μία πολιτική κρίση τύπου Στρος-Καν, η ρευστή κατάσταση που θα δημιουργηθεί στο Ταμείο θα παγώσει τις εξελίξεις. Στόχος των Ευρωπαίων είναι να κερδίσουν πολιτικό χρόνο αναβάλλοντας επ’ αόριστον τη δέσμευσή τους απέναντι στη χώρα μας.
Η σκλήρυνση της στάσης του ΔΝΤ, όπως έχουμε δει να εκτυλίσσεται απέναντι στην Αθήνα, ρίχνει νερό στον μύλο μίας ευρύτερης προσπάθειας χειραγώγησης του πολιτικού σκηνικού που είναι συνώνυμη με την επιχείρηση πολιτικής φθοράς που αποπειράται να προκληθεί στην ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με ορισμένους η τράπουλα με την οποία παίζει η χώρα μας είναι ήδη σημαδεμένη. Ευρώπη και ΔΝΤ, παρά τις αλλεπάλληλες αναγνωρίσεις λαθών τους, επιμένουν στην ίδια αποτυχημένη συνταγή της λιτότητας επικαλούμενοι την ανάγκη λήψης νέων και νέων μέτρων για να κλείσουν κάθε φορά οι μαύρες τρύπες.
Το 2016 μοιάζει να είναι η τελευταία ευκαιρία μας ή να χαράξουμε μια και καλή μία νέα πορεία ή να επιτρέψουμε να επαναληφθεί ο φαύλος κύκλος της ιδιότυπης διάσωσης που βλέπουμε να επαναλαμβάνεται τα τελευταία πέντε χρόνια με τη δαμόκλειο σπάθη του γνωστού Grexit να επανέρχεται για να νομιμοποιήσει εκβιασμούς και εξωθεσμικές παρεμβάσεις.
Το ερώτημα είναι αν η νέα χρονιά θα αλλάξει έστω και κατ’ ελάχιστον το βίαιο πρόσωπο της καθημερινότητάς μας που από το 2010 τεμαχίζεται σε δόσεις, πνίγεται σε πλαστές ελπίδες, δηλητηριάζεται από απειλές και εκβιαστικά διλήμματα, καθυποτάσσεται από τα δεσμά του φόβου και της μοιρολατρίας. Μένει να το δούμε.
No comments:
Post a Comment