Ο φασισμός των πλουσίων
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 31/12/2015 05:00
TO BHMA - The Project Syndicate
Υπάρχει μια ανησυχητική πολιτική μετατόπιση προς τα δεξιά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η οποία συνδέεται με την αυξανόμενη δύναμη ανοιχτά σοβινιστικών πολιτικών κομμάτων και προσώπων: του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία.
Αλλα ονόματα θα μπορούσαν να προστεθούν στον κατάλογο: ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βικτόρ Ορμπαν, ο οποίος τάσσεται υπέρ της «ανελεύθερης δημοκρατίας», ή ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι και το οιονεί αυταρχικό Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, το οποίο κυβερνάει τώρα την Πολωνία.
Εθνικιστικά, ξενοφοβικά πολιτικά κόμματα ήταν σε άνοδο σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πολύ προτού φτάσουν Σύριοι πρόσφυγες σε αισθητούς αριθμούς, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, στην Αυστρία, στη Σουηδία, στη Φινλανδία, στη Δανία.
Οι λόγοι για την άνοδο και την επιτυχία αυτών των κομμάτων ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό στο εθνικό επίπεδο. Αλλά η βασική τους θέση είναι παρόμοια. Ολα μαίνονται εναντίον του «συστήματος», του «πολιτικού κατεστημένου», και της ΕΕ. Ακόμη χειρότερα, δεν είναι μόνο ξενοφοβικά (και, κυρίως, Ισλαμοφοβικά). Αγκαλιάζουν επίσης λιγότερο ή περισσότερο φανερά έναν εθνοτικό ορισμό του κράτους.
Εθνικιστικά, ξενοφοβικά πολιτικά κόμματα ήταν σε άνοδο σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πολύ προτού φτάσουν Σύριοι πρόσφυγες σε αισθητούς αριθμούς, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, στην Αυστρία, στη Σουηδία, στη Φινλανδία, στη Δανία.
Οι λόγοι για την άνοδο και την επιτυχία αυτών των κομμάτων ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό στο εθνικό επίπεδο. Αλλά η βασική τους θέση είναι παρόμοια. Ολα μαίνονται εναντίον του «συστήματος», του «πολιτικού κατεστημένου», και της ΕΕ. Ακόμη χειρότερα, δεν είναι μόνο ξενοφοβικά (και, κυρίως, Ισλαμοφοβικά). Αγκαλιάζουν επίσης λιγότερο ή περισσότερο φανερά έναν εθνοτικό ορισμό του κράτους.
Η πολιτική κοινότητα δεν είναι ένα προϊόν της δέσμευσης των πολιτών της σε μια κοινή συνταγματική και νομική τάξη. Αντ 'αυτού, όπως στη δεκαετία του 1930, η συμμετοχή στο έθνος προέρχεται από την κοινή καταγωγή και την θρησκεία.
Η άνοδος του ακραίου εθνικισμού και του φασισμού την δεκαετία του 1930 εξηγείται συνήθως σε σχέση με την έκβαση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που σκότωσε εκατομμύρια ανθρώπους και γέμισε τα κεφάλια πολύ περισσότερων εκατομμυρίων με μιλιταριστικές αντιλήψεις. Ο πόλεμος κατέστρεψε επίσης την οικονομία της Ευρώπης, οδηγώντας σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση και σε μαζική ανεργία. Εξαθλίωση, φτώχεια, και δυστυχία έστρωσαν το έδαφος για μια τοξική πολιτική.
Αλλά οι συνθήκες σήμερα στη Δύση, στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, είναι μάλλον διαφορετικές, για να πούμε το λιγότερο. Με δεδομένη την ευμάρεια αυτών των χωρών, τι εξηγεί την έλξη που ασκεί η πολιτική της απογοήτευσης;
Η άνοδος του ακραίου εθνικισμού και του φασισμού την δεκαετία του 1930 εξηγείται συνήθως σε σχέση με την έκβαση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που σκότωσε εκατομμύρια ανθρώπους και γέμισε τα κεφάλια πολύ περισσότερων εκατομμυρίων με μιλιταριστικές αντιλήψεις. Ο πόλεμος κατέστρεψε επίσης την οικονομία της Ευρώπης, οδηγώντας σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση και σε μαζική ανεργία. Εξαθλίωση, φτώχεια, και δυστυχία έστρωσαν το έδαφος για μια τοξική πολιτική.
Αλλά οι συνθήκες σήμερα στη Δύση, στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, είναι μάλλον διαφορετικές, για να πούμε το λιγότερο. Με δεδομένη την ευμάρεια αυτών των χωρών, τι εξηγεί την έλξη που ασκεί η πολιτική της απογοήτευσης;
Πρώτα απ 'όλα, υπάρχει ο φόβος - και προφανώς είναι ένας πάρα πολύ μεγάλος φόβος. Βασίζεται στην ενστικτώδη συνειδητοποίηση ότι ο «Κόσμος του Λευκού Ανδρα» βρίσκεται σε τελική πτώση, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στις κοινωνίες της Δύσης.
Μέχρι πρόσφατα, η παγκοσμιοποίηση εθεωρείτο σε μεγάλο βαθμό ότι ευνοεί τη Δύση. Αλλά τώρα - στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και με την άνοδο της Κίνας - έχει γίνει ολοένα και πιο σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης, με τη Δύση να χάνει ένα μεγάλο μέρος της δύναμης και του πλούτου της προς όφελος της Ανατολής.
Εν τω μεταξύ, στη Δύση, ο «Κόσμος του Λευκού Ανδρα» απειλείται από την μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση των αγορών εργασίας, την ισότητα των φύλων και τη νομική και κοινωνική χειραφέτηση των σεξουαλικών μειονοτήτων.
Από όλες αυτές τις βαθιές αλλαγές έχει προκύψει μια λαχτάρα για απλές λύσεις - όπως φράχτες και τείχη, για παράδειγμα, στον νότο των ΗΠΑ ή στη νότια Ουγγαρία - και ισχυρούς ηγέτες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι νέοι εθνικιστές της Ευρώπης βλέπουν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν σαν φάρο ελπίδας.
Με τον νέο εθνικισμό να απειλεί τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Γαλλία κρατάει το κλειδί. Χωρίς τη Γαλλία, η Ευρώπη είναι αδιανόητη και ανέφικτη, και μία Πρόεδρος Λεπέν θα χτυπήσει σίγουρα τις καμπάνες του θανάτου για την ΕΕ (φέρνοντας επίσης την καταστροφή στη χώρα της και συνολικά στην ήπειρο). Η Ευρώπη τότε θα αποχωρούσε από την παγκόσμια πολιτική του 21ου αιώνα.
Αυτό θα οδηγούσε αναπόφευκτα στο τέλος της Δύσης με γεωπολιτικούς όρους: Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να αναπροσανατολιστούν μια και καλή προς τον Ειρηνικό, ενώ η Ευρώπη θα γινόταν ένα παράρτημα της Ευρασίας.
Το τέλος της Δύσης είναι μια αμυδρή προοπτική, και δεν είμαστε ακόμη εκεί. Αλλά γίνεται όλο και πιο σαφές ότι περισσότερα εξαρτώνται από το μέλλον της Ευρώπης από όσα πίστευαν προηγουμένως ακόμα και οι πιο ηχηροί υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
O κ.Γιόσκα Φίσερ ήταν αντικαγκελάριος και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας το διάστημα 1998 - 2005.
No comments:
Post a Comment