Αποψη: Από τη φυγή των επιστημόνων στη φυγή των επιχειρηματιών
ΡΕΒΕΚΚΑ ΠΙΤΣΙΚΑ*
Πώς είναι ο επιχειρηματικός κόσμος στην Ελλάδα μετά τις παρενέργειες των capital controls και την επιστροφή στην ύφεση; Τραυματισμένος, ανήσυχος και με μεγάλα προβλήματα. Η όποια σταθερότητα υπήρχε στην αγορά εργασίας ανατράπηκε για τα καλά μέσα σ’ αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και έλλειψης εμπιστοσύνης που δημιουργήθηκε.
Σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον, η επιβίωση πολλών επιχειρήσεων δεν θεωρείται πλέον δεδομένη, πόσο μάλλον η ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια, είδαμε νέες, υγιείς επιχειρήσεις με μια διαφορετική κουλτούρα να αναπτύσσονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να είναι έτοιμες να δώσουν μία αναπτυξιακή πνοή στην οικονομία – τα νέα δεδομένα όμως τις βρίσκουν προβληματισμένες για την πορεία τους και, φυσικά, για την παραμονή τους στη χώρα.
Η εμπιστοσύνη, που έχει πλέον χαθεί, και μαζί μ’ αυτήν και οι ευκαιρίες για ανάπτυξη δημιουργούν ένα νέο φαινόμενο, το οποίο κάλλιστα θα μπορούσα να ονομάσω entrepreneur drain, καθώς δείχνει την τάση του Ελληνα επιχειρηματία να εγκαταλείψει την Ελλάδα, όχι μόνο για να διασώσει την επιχείρησή του, αλλά κυρίως για να μπορέσει να την αναπτύξει. Και ενώ, κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, λόγω της κρίσης, μιλούσαμε για brain drain, πλέον μιλάμε για entrepreneur drain, κάτι που πρέπει να αποφύγουμε με κάθε τρόπο.
Με ποιον τρόπο όμως, όταν τα μέτρα μοιάζουν αδιέξοδα, καθώς κατά βάσιν έχουν φοροεισπρακτικό χαρακτήρα και, σε συνδυασμό με τα capital controls, πνίγουν την επιχειρηματικότητα και την οικονομία; Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι τα capital controls και οι περιορισμοί στις εισαγωγές/εξαγωγές έχουν, κατά κύριο λόγο, πλήξει τις ελληνικές επιχειρήσεις, που δεν έχουν τρόπο να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, σε αντιδιαστολή με τις πολυεθνικές, που, λόγω των σχέσεων με το εξωτερικό, έχουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Τι τρόπος υπάρχει εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα για να αντιστραφεί το κλίμα και να αρχίσει να ανακτάται η εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών αλλά και των επενδυτών στην ελληνική οικονομία;
Η μοναδική εναλλακτική είναι η κυβέρνηση να εφαρμόσει κατά γράμμα τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να στηρίξει έμπρακτα την επιχειρηματικότητα. Πώς θα γίνει αυτό;
• Με διευκόλυνση των επιχειρήσεων μέσα από το τραπεζικό σύστημα (άμεση άρση των περιορισμών των capital controls για τις επιχειρήσεις).
• Με σταθεροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος και ενίσχυση της αξιοπιστίας της χώρας μας, μέσα από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
• Με δημιουργία σταθερού, απλού και μακροπρόθεσμου φορολογικού περιβάλλοντος, σε βάθος 5ετίας ή και 10ετίας, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει φορολογικός προγραμματισμός και επιχειρηματικός σχεδιασμός για τις υπάρχουσες επιχειρήσεις και την προσέλκυση νέων επενδύσεων.
• Με ευέλικτες μορφές εργασίας και ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, ώστε εύκολα μία επιχείρηση να μπορεί να προσλαμβάνει και να απολύει (easy hiring - easy firing).
• Με ελάφρυνση των εργοδοτικών εισφορών.
• Με ψηφιοποίηση των πληροφοριών, για την πάταξη της γραφειοκρατίας.
• Με απλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν τις επιχειρήσεις.
• Με πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης.
• Με ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.
• Με δημιουργία δομών ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, για υπάρχουσες και νέες επιχειρήσεις, αλλά και για την υποστήριξη νέων επενδύσεων.
• Με πρόσβαση σε δομημένη επιχειρηματική γνώση και για τους υπάρχοντες επιχειρηματίες.
Για όλα τα παραπάνω, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια συγκεκριμένη στρατηγική που να δίνει έμφαση στις ιδιωτικοποιήσεις και στην επιχειρηματικότητα: ιδιωτικοποιήσεις για άμεση εισροή χρήματος, ώστε να μπορούν να υιοθετηθούν ισοδύναμα μέτρα και επιχειρηματικότητα, για να μην χάσουμε και άλλες θέσεις εργασίας – έχοντας υπ’ όψιν ότι η τάση, με βάση τα σημερινά δεδομένα, δείχνει η ανεργία να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και το 2016.
Μιλώντας για την υπάρχουσα επιχειρηματικότητα, είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπ’ όψιν μας τρεις βασικούς πυλώνες που χρειάζονται κίνητρα και στήριξη για να περιοριστούν οι απώλειες: τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη ναυτιλία και τον τουρισμό. Ολα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ που θα δοθούν στην ελληνική οικονομία από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση, μπορούν να ενισχύσουν την υπάρχουσα επιχειρηματικότητα και να προσελκύσουν επενδύσεις.
Είναι πραγματικά κρίμα να χάσουμε επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που, μέσα από τη δραστηριότητά τους, θα ενισχύσουν άλλες οικονομίες και κοινωνίες, μέσα από τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Είναι καιρός να σταματήσουμε το entrepreneur drain άμεσα. Χάσαμε ένα σημαντικό και πολύτιμο κεφάλαιο το 2012 – ας μην δούμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται, και μάλιστα σε πολύ χειρότερη μορφή. Ας σταματήσουμε να χάνουμε πια ό,τι πολυτιμότερο έχουμε ως οικονομία: τους ανθρώπους μας.
Σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον, η επιβίωση πολλών επιχειρήσεων δεν θεωρείται πλέον δεδομένη, πόσο μάλλον η ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια, είδαμε νέες, υγιείς επιχειρήσεις με μια διαφορετική κουλτούρα να αναπτύσσονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να είναι έτοιμες να δώσουν μία αναπτυξιακή πνοή στην οικονομία – τα νέα δεδομένα όμως τις βρίσκουν προβληματισμένες για την πορεία τους και, φυσικά, για την παραμονή τους στη χώρα.
Η εμπιστοσύνη, που έχει πλέον χαθεί, και μαζί μ’ αυτήν και οι ευκαιρίες για ανάπτυξη δημιουργούν ένα νέο φαινόμενο, το οποίο κάλλιστα θα μπορούσα να ονομάσω entrepreneur drain, καθώς δείχνει την τάση του Ελληνα επιχειρηματία να εγκαταλείψει την Ελλάδα, όχι μόνο για να διασώσει την επιχείρησή του, αλλά κυρίως για να μπορέσει να την αναπτύξει. Και ενώ, κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, λόγω της κρίσης, μιλούσαμε για brain drain, πλέον μιλάμε για entrepreneur drain, κάτι που πρέπει να αποφύγουμε με κάθε τρόπο.
Με ποιον τρόπο όμως, όταν τα μέτρα μοιάζουν αδιέξοδα, καθώς κατά βάσιν έχουν φοροεισπρακτικό χαρακτήρα και, σε συνδυασμό με τα capital controls, πνίγουν την επιχειρηματικότητα και την οικονομία; Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι τα capital controls και οι περιορισμοί στις εισαγωγές/εξαγωγές έχουν, κατά κύριο λόγο, πλήξει τις ελληνικές επιχειρήσεις, που δεν έχουν τρόπο να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, σε αντιδιαστολή με τις πολυεθνικές, που, λόγω των σχέσεων με το εξωτερικό, έχουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Τι τρόπος υπάρχει εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα για να αντιστραφεί το κλίμα και να αρχίσει να ανακτάται η εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών αλλά και των επενδυτών στην ελληνική οικονομία;
Η μοναδική εναλλακτική είναι η κυβέρνηση να εφαρμόσει κατά γράμμα τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να στηρίξει έμπρακτα την επιχειρηματικότητα. Πώς θα γίνει αυτό;
• Με διευκόλυνση των επιχειρήσεων μέσα από το τραπεζικό σύστημα (άμεση άρση των περιορισμών των capital controls για τις επιχειρήσεις).
• Με σταθεροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος και ενίσχυση της αξιοπιστίας της χώρας μας, μέσα από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
• Με δημιουργία σταθερού, απλού και μακροπρόθεσμου φορολογικού περιβάλλοντος, σε βάθος 5ετίας ή και 10ετίας, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει φορολογικός προγραμματισμός και επιχειρηματικός σχεδιασμός για τις υπάρχουσες επιχειρήσεις και την προσέλκυση νέων επενδύσεων.
• Με ευέλικτες μορφές εργασίας και ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, ώστε εύκολα μία επιχείρηση να μπορεί να προσλαμβάνει και να απολύει (easy hiring - easy firing).
• Με ελάφρυνση των εργοδοτικών εισφορών.
• Με ψηφιοποίηση των πληροφοριών, για την πάταξη της γραφειοκρατίας.
• Με απλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν τις επιχειρήσεις.
• Με πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης.
• Με ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.
• Με δημιουργία δομών ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, για υπάρχουσες και νέες επιχειρήσεις, αλλά και για την υποστήριξη νέων επενδύσεων.
• Με πρόσβαση σε δομημένη επιχειρηματική γνώση και για τους υπάρχοντες επιχειρηματίες.
Για όλα τα παραπάνω, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια συγκεκριμένη στρατηγική που να δίνει έμφαση στις ιδιωτικοποιήσεις και στην επιχειρηματικότητα: ιδιωτικοποιήσεις για άμεση εισροή χρήματος, ώστε να μπορούν να υιοθετηθούν ισοδύναμα μέτρα και επιχειρηματικότητα, για να μην χάσουμε και άλλες θέσεις εργασίας – έχοντας υπ’ όψιν ότι η τάση, με βάση τα σημερινά δεδομένα, δείχνει η ανεργία να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και το 2016.
Μιλώντας για την υπάρχουσα επιχειρηματικότητα, είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπ’ όψιν μας τρεις βασικούς πυλώνες που χρειάζονται κίνητρα και στήριξη για να περιοριστούν οι απώλειες: τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη ναυτιλία και τον τουρισμό. Ολα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ που θα δοθούν στην ελληνική οικονομία από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση, μπορούν να ενισχύσουν την υπάρχουσα επιχειρηματικότητα και να προσελκύσουν επενδύσεις.
Είναι πραγματικά κρίμα να χάσουμε επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που, μέσα από τη δραστηριότητά τους, θα ενισχύσουν άλλες οικονομίες και κοινωνίες, μέσα από τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Είναι καιρός να σταματήσουμε το entrepreneur drain άμεσα. Χάσαμε ένα σημαντικό και πολύτιμο κεφάλαιο το 2012 – ας μην δούμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται, και μάλιστα σε πολύ χειρότερη μορφή. Ας σταματήσουμε να χάνουμε πια ό,τι πολυτιμότερο έχουμε ως οικονομία: τους ανθρώπους μας.
* Η κ. Ρεβέκκα Πιτσίκα είναι CEO της εταιρείας Στρατηγικών Λύσεων Υπηρεσιών Ανθρωπίνου Δυναμικού People for Business.
No comments:
Post a Comment