Τα βραβεία του κυνισμού και της αμνησίας
BLOOMBERG
Το πιο θλιβερό στην ευρωπαϊκή κρίση είναι η εμμονή των ηγετών να παρουσιάζουν την πολιτική τους ως τη μόνη δυνατή και ο φόβος που τους προκαλεί κάθε πολιτική αναταραχή η οποία μπορεί να αλλάξει αυτή τη χαρούμενη ισορροπία. Αυτά γράφει σε άρθρο του στη «Λιμπερασιόν» ο Γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί, συγγραφέας του βιβλίου «Το κεφάλαιο τον 21ο αιώνα» που έχει γίνει μπεστ σέλερ σε όλο τον κόσμο.
Κατά την άποψή του, το βραβείο κυνισμού ανήκει στον Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος από τότε που αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο LuxLeaks εξηγεί ήρεμα στην κατάπληκτη Ευρώπη ότι δεν είχε άλλη επιλογή, αφού η βιομηχανία της χώρας του διερχόταν κρίση και έπρεπε να βρει μια αναπτυξιακή στρατηγική για τη χώρα του. «Τι άλλο μπορούσα να κάνω», μοιάζει να αναρωτιέται, «από το να καταστήσω τη χώρα μου έναν από τους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης;».
Κατά την άποψή του, το βραβείο κυνισμού ανήκει στον Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος από τότε που αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο LuxLeaks εξηγεί ήρεμα στην κατάπληκτη Ευρώπη ότι δεν είχε άλλη επιλογή, αφού η βιομηχανία της χώρας του διερχόταν κρίση και έπρεπε να βρει μια αναπτυξιακή στρατηγική για τη χώρα του. «Τι άλλο μπορούσα να κάνω», μοιάζει να αναρωτιέται, «από το να καταστήσω τη χώρα μου έναν από τους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης;».
Είναι καιρός να αναγνωριστεί ότι το πρόβλημα βρίσκεται στους ίδιους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, επισημαίνει ο Πικετί. Και ότι μόνο μια δημοκρατική επανίδρυση της Ευρώπης θα επιτρέψει να ακολουθηθεί μια πολιτική κοινωνικής προόδου. Για να αποτραπεί η επανάληψη σκανδάλων όπως το LuxLeaks, πρέπει να καταργηθεί ο κανόνας της ομοφωνίας στη φορολογική πολιτική και να λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία όλες οι αποφάσεις που αφορούν τη φορολόγηση των μεγάλων εταιρειών (και, κατά προτίμηση, των μεγάλων εισοδημάτων και των μεγάλων περιουσιών).
Το βραβείο της αμνησίας, συνεχίζει ο Πικετί, ανήκει στη Γερμανία, και το δεύτερο βραβείο στη Γαλλία. Το 1945 οι χώρες αυτές είχαν ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνούσε το 200% του ΑΕΠ. Το 1950 το χρέος έπεσε κάτω από το 30%. Τι συνέβη, ξαφνικά αυτές οι χώρες κατέγραψαν ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα που τους επέτρεψε να ξεπληρώσουν ένα τόσο μεγάλο χρέος; Οχι βέβαια: η Γερμανία και η Γαλλία απηλλάγησαν από το χρέος μέσω του πληθωρισμού και της διαγραφής. Αν είχαν επιδοθεί υπομονετικά σε μια προσπάθεια να έχουν κάθε χρόνο ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξης του 1% και του 2%, θα βρίσκονταν ακόμη στην ίδια θέση και θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις να επενδύσουν στην ανάπτυξη.
Το βραβείο της αμνησίας, συνεχίζει ο Πικετί, ανήκει στη Γερμανία, και το δεύτερο βραβείο στη Γαλλία. Το 1945 οι χώρες αυτές είχαν ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνούσε το 200% του ΑΕΠ. Το 1950 το χρέος έπεσε κάτω από το 30%. Τι συνέβη, ξαφνικά αυτές οι χώρες κατέγραψαν ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα που τους επέτρεψε να ξεπληρώσουν ένα τόσο μεγάλο χρέος; Οχι βέβαια: η Γερμανία και η Γαλλία απηλλάγησαν από το χρέος μέσω του πληθωρισμού και της διαγραφής. Αν είχαν επιδοθεί υπομονετικά σε μια προσπάθεια να έχουν κάθε χρόνο ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξης του 1% και του 2%, θα βρίσκονταν ακόμη στην ίδια θέση και θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις να επενδύσουν στην ανάπτυξη.
Κι όμως, αυτές οι δύο χώρες εξηγούν από το 2010-2011 στις χώρες της Νότιας Ευρώπης ότι το δημόσιο χρέος τους πρέπει να ξεπληρωθεί μέχρι το τελευταίο ευρώ. Πρόκειται για ένα μυωπικό εγωισμό που οδήγησε σε μια γενικευμένη ύφεση στην Ευρωζώνη. Την ίδια ώρα, μάλιστα, που η οικονομία ανέκαμπτε παντού αλλού, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στις χώρες της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη.
Στην πραγματικότητα, ένα κοινό νόμισμα δεν μπορεί να λειτουργήσει με 18 δημόσια χρέη και 18 επιτόκια όπου μπορούν να κερδοσκοπούν ελεύθερα οι χρηματοπιστωτικές αγορές. Πρέπει να γίνουν μαζικές επενδύσεις στην εκπαίδευση, την καινοτομία και τις πράσινες τεχνολογίες. Αλλά γίνεται το αντίθετο. Τι θα μπορούσε να γίνει λοιπόν για να αλλάξει η κατάσταση το 2015; Για τον Πικετί, υπάρχουν τρεις προοπτικές. Μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση, ένας πολιτικός κραδασμός προερχόμενος από τα αριστερά και ένας πολιτικός κραδασμός προερχόμενος από τα δεξιά. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η δεύτερη πιθανότητα είναι μακράν η καλύτερη. Αλλιώς, ο πολιτικός κραδασμός που θα προέλθει από τα δεξιά θα είναι ισχυρός. Το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας μπορεί θαυμάσια να κερδίσει περιφέρειες στις περιφερειακές εκλογές του ερχόμενου Δεκεμβρίου.
Μπορεί βέβαια μέρες που είναι, καταλήγει ο Πικετί, να συμβεί και το αδύνατο: να αναγνωρίσει ο Φρανσουά Ολάντ τα λάθη του και να τείνει το χέρι στη Νότια Ευρώπη.
Μπορεί βέβαια μέρες που είναι, καταλήγει ο Πικετί, να συμβεί και το αδύνατο: να αναγνωρίσει ο Φρανσουά Ολάντ τα λάθη του και να τείνει το χέρι στη Νότια Ευρώπη.
No comments:
Post a Comment