Τι χρειάζεται η Ελλάδα
HOLGER SCHMIEDING*
Eίναι σπάνιες οι φορές που μια νέα κυβέρνηση μπορεί να προκαλέσει τόσο μεγάλη οικονομική καταστροφή σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η ανάδειξη της ριζοσπαστικής αριστεράς στην εξουσία είχε ως αποτέλεσμα να κλονίσει την ανάκαμψη στην Ελλάδα, να παραλύσει τις εγχώριες επενδύσεις και να προκαλέσει φυγή κεφαλαίων 50 δισ. ευρώ σε τρεις μήνες, ποσό ισοδύναμο με σχεδόν το 30% του ΑΕΠ. Αυτό είναι σαφώς χειρότερο από τη ζημία που προκάλεσε ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ μαζί με τον πρώτο του υπουργό Οικονομικών, Οσκαρ Λαφοντέν, τους πρώτους άγριους μήνες στην εξουσία (Οκτώβριο 1998 - Μάρτιος 1999), καθώς και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ στην πρώτη του σταυροφορία φορολογικών αυξήσεων για τις επιχειρήσεις, όταν ανέλαβε τα ηνία τον Μάιο του 2012.
Ευτυχώς, οι άνθρωποι μαθαίνουν από τα λάθη τους. Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ ουσιαστικά υποχρέωσε το κεντροαριστερό του κόμμα να περάσει το καλύτερο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που είχε η Γερμανία τα τελευταία 40 χρόνια. Τη μεταμόρφωσε από την «ασθενή» της Ευρώπης στην κινητήρια μηχανή της. Ακόμα και ο Ολάντ, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται στα απογοητευτικά στοιχεία της ανεργίας, επανήλθε στον σωστό δρόμο, αν και οι μεταρρυθμίσεις του πόρρω απέχουν από όσες όντως χρειάζονται. Ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει διανύσει δύο άγριους μήνες στην εξουσία. Τι χρειάζεται να κάνει, αν (και αυτό είναι ένα μεγάλο «αν») αποφασίσει να επαναφέρει στη σωστή πορεία τη χώρα για μια βιώσιμη ανάκαμψη παρόμοια με της Ισπανίας; Πρέπει να πάψει να σκάβει ακόμα μεγαλύτερη τρύπα και να υιοθετήσει τις ορθές αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της προσφοράς.
Αν και η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν έχει προωθήσει κάποιο σημαντικό νόμο, οι ανέφικτες υποσχέσεις της και οι συνεπαγόμενες ανοησίες της, όταν ανέλαβε καθήκοντα, προκάλεσαν σοβαρότατο πλήγμα στην επιχειρηματική εμπιστοσύνη, στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στα φορολογικά έσοδα, όπως είχαμε προβλέψει ενόψει εκλογών. Η αποκατάσταση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα απαιτεί για το καλό της την ταχεία σύναψη συμφωνίας με τους διεθνείς δανειστές, καθώς και τη διάλυση του φάσματος της εξόδου της χώρας από το ευρώ και της περαιτέρω καθόδου της σε ένα λαϊκισμό τύπου Βενεζουέλας.
Φυσικά και η προσέγγιση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος στέλνει τα τανκς του σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, δεν είναι ακριβώς ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσει μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη.
Πέραν της κυκλικής ανάκαμψης, αυτό που πραγματικά χρειάζεται η Ελλάδα είναι δυναμικότερη ανάπτυξη, η οποία θα στηρίζεται σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις από πλευράς της προσφοράς. Μια χώρα με ανεπαρκή δημόσια διοίκηση χρειάζεται φορολογική νομοθεσία και ρυθμίσεις, οι οποίες είναι απλές και ως εκ τούτου εύκολες να ακολουθηθούν. Μια χώρα με υψηλή ανεργία εν γένει και ιδιαίτερα υψηλή ανεργία στους νέους χρειάζεται εργατική νομοθεσία, η οποία θα διευκολύνει και δεν θα δυσκολεύει την πρόσληψη υπαλλήλων και την έναρξη νέων επιχειρήσεων και την ανάπτυξη όσων υπάρχουν. Ορισμένες ιδέες της νέας ελληνικής κυβέρνησης έχουν νόημα, όπως το να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία του ΟΟΣΑ στον σχεδιασμό μεταρρυθμίσεων στην αγορά παραγωγής προϊόντων.
Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ της Γερμανίας έχασε όλη την πρώτη του θητεία και μεταμορφώθηκε σε σοβαρό μεταρρυθμιστή στην αρχή της δεύτερης θητείας του, αλλά ο κ.Τσίπρας της Ελλάδας δεν έχει χρόνο, θα πρέπει να αποφασίσει γρήγορα.
Ευτυχώς, οι άνθρωποι μαθαίνουν από τα λάθη τους. Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ ουσιαστικά υποχρέωσε το κεντροαριστερό του κόμμα να περάσει το καλύτερο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που είχε η Γερμανία τα τελευταία 40 χρόνια. Τη μεταμόρφωσε από την «ασθενή» της Ευρώπης στην κινητήρια μηχανή της. Ακόμα και ο Ολάντ, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται στα απογοητευτικά στοιχεία της ανεργίας, επανήλθε στον σωστό δρόμο, αν και οι μεταρρυθμίσεις του πόρρω απέχουν από όσες όντως χρειάζονται. Ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει διανύσει δύο άγριους μήνες στην εξουσία. Τι χρειάζεται να κάνει, αν (και αυτό είναι ένα μεγάλο «αν») αποφασίσει να επαναφέρει στη σωστή πορεία τη χώρα για μια βιώσιμη ανάκαμψη παρόμοια με της Ισπανίας; Πρέπει να πάψει να σκάβει ακόμα μεγαλύτερη τρύπα και να υιοθετήσει τις ορθές αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της προσφοράς.
Αν και η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν έχει προωθήσει κάποιο σημαντικό νόμο, οι ανέφικτες υποσχέσεις της και οι συνεπαγόμενες ανοησίες της, όταν ανέλαβε καθήκοντα, προκάλεσαν σοβαρότατο πλήγμα στην επιχειρηματική εμπιστοσύνη, στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στα φορολογικά έσοδα, όπως είχαμε προβλέψει ενόψει εκλογών. Η αποκατάσταση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα απαιτεί για το καλό της την ταχεία σύναψη συμφωνίας με τους διεθνείς δανειστές, καθώς και τη διάλυση του φάσματος της εξόδου της χώρας από το ευρώ και της περαιτέρω καθόδου της σε ένα λαϊκισμό τύπου Βενεζουέλας.
Φυσικά και η προσέγγιση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος στέλνει τα τανκς του σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, δεν είναι ακριβώς ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσει μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη.
Πέραν της κυκλικής ανάκαμψης, αυτό που πραγματικά χρειάζεται η Ελλάδα είναι δυναμικότερη ανάπτυξη, η οποία θα στηρίζεται σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις από πλευράς της προσφοράς. Μια χώρα με ανεπαρκή δημόσια διοίκηση χρειάζεται φορολογική νομοθεσία και ρυθμίσεις, οι οποίες είναι απλές και ως εκ τούτου εύκολες να ακολουθηθούν. Μια χώρα με υψηλή ανεργία εν γένει και ιδιαίτερα υψηλή ανεργία στους νέους χρειάζεται εργατική νομοθεσία, η οποία θα διευκολύνει και δεν θα δυσκολεύει την πρόσληψη υπαλλήλων και την έναρξη νέων επιχειρήσεων και την ανάπτυξη όσων υπάρχουν. Ορισμένες ιδέες της νέας ελληνικής κυβέρνησης έχουν νόημα, όπως το να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία του ΟΟΣΑ στον σχεδιασμό μεταρρυθμίσεων στην αγορά παραγωγής προϊόντων.
Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ της Γερμανίας έχασε όλη την πρώτη του θητεία και μεταμορφώθηκε σε σοβαρό μεταρρυθμιστή στην αρχή της δεύτερης θητείας του, αλλά ο κ.Τσίπρας της Ελλάδας δεν έχει χρόνο, θα πρέπει να αποφασίσει γρήγορα.
* Aνώτατος οικονομολόγος της Berenberg Bank
No comments:
Post a Comment