ΚΩΣΤΗΣ ΓΚΙΜΟΣΟΥΛΗΣ

Οσοι επιζήσαμε από την κρίση γίναμε πιο δυνατοί

«Η κρίση μας άλλαξε τη χρήση. Ανθρώπων και πραγμάτων. Γίναμε πολύ πιο μίζεροι και πολύ πιο μεγαλόψυχοι. Μερικοί γίναμε τέρατα. Αλλοι μάθαμε να ζούμε με τα λίγα. Αυτό είναι σπουδαίο. Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια μεταμόρφωση.

Η τέχνη είναι ένα όμορφο βήμα στο κενό, που όμορφο το κάνει η επικινδυνότητά του

Το μυαλό γερνάει, η καρδιά ποτέ. Αν και πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Είδαμε ότι η ζωή συνεχίζεται παρά το πρώτο σοκ, το τράνταγμα. Ξεπεράσαμε τα όριά μας και μάθαμε πολλά απ' αυτό. Δηλαδή ακόμα μαθαίνουμε. Οσοι επιζήσαμε γίναμε πιο δυνατοί», υποστηρίζει ο Κωστής Γκιμοσούλης, δυνατός κι επιζών μετά από «Δυο μήνες στην αποθήκη», τολμώντας να κάνει βιβλίο ό,τι αγαπά: ποίηση, πεζό, ζωγραφιές και παράξενα. «Τα παράξενα που δεν ξεχνάμε», σε ένα βιβλίο τόσο πολύ διαφορετικό, που κυκλοφόρησε μόλις από τον «Καστανιώτη»

Ποια είναι τα «Παράξενα που δεν ξεχνάμε», Κωστή, και γιατί είναι διαφορετικά από τον «Μαύρο Χρυσό»; Τι έχει αλλάξει στο μεταξύ;

Ενα παιδί που γίνεται ατμός και θαμπώνει μια τσαγιέρα, ένας τσαλαπετεινός όταν τον βλέπεις για πρώτη φορά, ένα τρελόσκυλο που το πορτοκαλί του κολάρο γράφει Κρίστυ και παίζει μες στον δυνατό αέρα μ' ένα πλαστικό μπουκάλι, ένα χαμόγελο που δεν το περίμενες, ένα παράξενο σχήμα σ' ένα σύννεφο και άλλα πολλά, είναι παράξενα και δεν τα ξεχνάμε ποτέ. Το χέρι σου πάνω στο χέρι μου χωρίς σκοπιμότητα δεν θα το ξεχάσω επίσης. Γιατί ζούμε οι άνθρωποι; Γιατί νιώθουμε μόνοι ακόμα κι ανάμεσα σ' άλλους; Γιατί αλλάζουμε χρονιές; Είναι τόσο παράξενο. Είμαι διαφορετικός από τον «Μαύρο χρυσό», όσο διαφορετικό είναι το τότε από το τώρα. Το πώς σε λένε μπορεί να το ξεχάσω, αλλά τα μάτια σου δεν θα τα ξεχάσω ποτέ.

Αυτή η συνύπαρξη ποίησης, ιστορίας και ζωγραφιάς εντελώς σου ανήκει, είναι μια λογοτεχνική πρόταση ή αυτό-είσαι-εσύ;

Μερικές φορές θα ήθελα να διαβάζω ένα βιβλίο που να τα περιέχει και τα τρία: ποιήματα, πεζά και ζωγραφιές. Ενα τέτοιο επιχείρησα να κάνω κι εγώ. Δεν ξέρω αν είμαι λογοτέχνης, αλλά όλο και περισσότερο ξέρω τι σημαίνει να είσαι εσύ. Οσο περισσότερο το συνειδητοποιώ, τόσο με ανακαλύπτω. Κι αυτό είναι μια πνοή ελευθερίας, δηλαδή φοβάμαι λιγότερο τον θάνατο. Μαθαίνω να πετάω χωρίς να φοβάμαι.

«Αυτό νομίζω ότι είναι το βασικό ταλέντο του ανθρώπου. Να κάνει το κακό καλό. Και να καταγράφει τα παράξενα». Αυτό είναι η τέχνη; Τι είναι η τέχνη;

Η τέχνη είναι ένα βήμα στο κενό, ένα όμορφο βήμα στο κενό - το όμορφο το κάνει η επικινδυνότητά του. Δηλαδή δεν υπάρχει προστατευτικό δίχτυ. Αυτό μπορεί να κάνει το κακό καλό. Δεν χρειάζεται να μιλάμε για την αγάπη. Τα λόγια βλάπτουν. Χρειάζεται να την αποδεικνύουμε.

Και το ότι αντιλαμβάνεσαι, τελικά, «τα παράξενα» από τι εξαρτάται; Είναι θέμα ματιάς, βιωμάτων, είναι χαρακτήρας... δηλαδή κάποιοι μπορούν και κάποιοι δεν μπορούν να τα δουν;

Είναι όπως τα θαύματα. Μερικοί τα πιστεύουν και άλλοι όχι. Είναι ζήτημα πίστης. Να πιστεύεις στο κενό και να το μεταμορφώνεις. Μερικοί βλέπουν τυφλοί κι άλλοι δεν βλέπουν μ' ανοιχτά τα μάτια. Τόσο παράξενα είναι τα πράγματα και τόσο πράσινα τα πράσινα άλογα.

Οι «Δυο μήνες στην αποθήκη» ήταν, τελικά, το κλειδί για «τα παράξενα»;

Να κάνεις το κελί σου όμορφο. Να κάνεις τα χέρια σου δυο φτερά. Να κάνεις την αποθήκη σου διαστημοδρόμιο. Αυτό σημαίνει το κακό καλό. Ναι, οι «Δυο μήνες στην αποθήκη» μ' έμαθαν πολλά και μου έδωσαν το κλειδί για να μπορώ να δω τα παράξενα.

Θα ήταν αλλιώς η ζωή σου δίχως εκείνους τους «Δυο μήνες στην αποθήκη»; Τι βρήκες στην αποθήκη που δεν θα το έβρισκες αλλιώς;

Βρήκα το ότι δεν είμαστε αιώνιοι. Βρήκα ότι το νερό κυλάει και ότι τα πάντα πεθαίνουν και ξαναζούν. Παρακολούθησα μικρούς και μεγάλους θανάτους. Και καινούργιες ζωές να γράφουν δρόμους και ιστορίες. Γέλασα με την καρδιά μου. Είχα καιρό να το κάνω αυτό.

Για να θυμηθούμε γράφουμε ή για να ξεχάσουμε;

Είναι ένα είδος μέθης. Είναι ένα είδος δρόμου χωρίς γυρισμό. Τρέχουμε για να προλάβουμε να πούμε αυτό που θα ξεχάσουμε. Στη διάρκεια αυτού του δρόμου θυμόμαστε μερικά παράξενα που είδαμε και τα περιττά τα ξεχνάμε. Τα σκορπίζουμε για να τα πάρουν άλλοι που τα έχουν πιο πολύ ανάγκη. Δεν ξέρω γιατί γράφουμε. Μάλλον για να τα θυμηθούμε και να τα ξεχάσουμε όλα.

Τι είναι εκείνο που έρχεται πιο αλλόκοτα, το ποίημα, μια ιστορία ή μια ζωγραφιά;

Εκ των υστέρων, όλα έρχονται την κατάλληλη στιγμή. Ξεπηδούν από μέσα μας όπως ο αφρός από την μπίρα, όπως ο καπνός από κάτι που καίγεται, όπως η πραγματική τέχνη από τον άνθρωπο. Επειδή την έχει ανάγκη για να κάνει τη ζωή του πιο όμορφη. Ολα έρχονται και φεύγουν αλλόκοτα, αλλά μη φοβάσαι γι' αυτό.

Τι έχει το «Τώρα» και γιατί το αγαπάς;

Το «Τώρα» είναι αυτό που ζω. Κι αυτό που ζω είναι μια στιγμή που δεν πρόκειται να ξανάρθει. Τρέμω να τη ζήσω. Αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Ευτυχώς. Και όσο πιο μάγκας είσαι, ζεις για τη στιγμή, χωρίς να κάνεις τα ίδια λάθη.

Τι είναι γενναιότητα, σήμερα; Επανάσταση;

Ολες οι επαναστάσεις μάς έχουν προδώσει. Η επανάσταση που πρόκειται να έρθει είναι η καλύτερη, αλλά θα μας προδώσει κι αυτή. Η μόνη επανάσταση που δεν μας προδίδει είναι η επανάσταση του να ξεπερνάς τον εαυτό σου. Ή μάλλον να κάνεις πράγματα χωρίς σκοπιμότητα. Η ουσιαστική επανάσταση είναι ένα ζάρι στα χέρια ενός παιδιού.

Πώς γίνεται από το «Μηδέν» να υπάρξει το «Ενα»;

Οταν δεν έχεις τίποτα, έχεις αυτό το κάτι. Πώς γεμίζουμε μια ψυχή; Αδειάζοντάς την. Οταν γίνεις αυτό το υπέροχο μηδέν, γίνεσαι το υπέροχο ένα, και μετά δύο, και μετά τρία, και τελειωμό δεν έχεις.

Τι σημαίνει για σένα το «αλλάζει η χρονιά»;

Είναι κι αυτό μια εφεύρεση των καλικάντζαρων. Καλικάντζαροι είμαστε όλοι εμείς. Για λόγους ψυχολογικούς, κοινωνικούς, καταναλωτικούς, θρησκευτικούς. Υπάρχει μια κορυφή στα τέλη Δεκεμβρίου, η χειμωνιάτικη κορυφή. Και μια κορυφή στα τέλη Ιουλίου, η καλοκαιρινή. Τις γιορτάζουμε και τις δύο. Ο λογικός κάθεται να το σκεφτεί, αλλά ο τρελός το έχει ήδη κάνει. Αλλάζει η χρονιά για όλους και ποδαρικό μας κάνει ένας τεράστιος ελέφαντας.

ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ
elgika@pegasus.gr