Η γλώσσα του ιμάμη
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το «Σάββατο» είναι ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα του Αγγλου Ιαν Μακ Γιούαν. Καλογραμμένο όπως όλα του, καλοστημένο, αν και μέτριο για τα δικά μου γούστα που δεν ενδιαφέρομαι για τους θετικούς ήρωες της λογοτεχνίας. Και ο νευροχειρουργός πρωταγωνιστής του αποδεικνύεται τόσο άξιος, ώστε όταν το διάβασα σκέφτηκα ότι ακόμη και η Αγγλία του Μπλερ μπορούσε να παράγει εκλεπτυσμένες εκδοχές σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Το θυμήθηκα σήμερα, διότι περιγράφει εκείνο το περίφημο Σάββατο της 15ης Φεβρουαρίου του 2003, όταν έγιναν σε καμιά εξακοσαριά πόλεις ανά τον κόσμο οι διαδηλώσεις κατά του πολέμου στο Ιράκ που ετοίμαζε ο Μπους Jr. Αν δεν κάνω λάθος η μεγαλύτερη ήταν στο Λονδίνο και μετά ακολουθούσαν η Μαδρίτη και η Ρώμη. Συνολικά διαδήλωσαν περίπου δέκα εκατομμύρια άνθρωποι. Να θυμίσω ότι ακόμη και το Βατικανό είχε ταχθεί υπέρ της ειρήνης.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο πόλεμος ξεκίνησε και οι ισλαμιστές τρομοκράτες αντάμειψαν τους Λονδρέζους και τους Μαδριλένους που είχαν διαδηλώσει για την ειρήνη σπέρνοντας νεκρούς και στις δύο πρωτεύουσες. Υποθέτω πως κάποιοι απ’ αυτούς που σκοτώθηκαν στις εκρήξεις του κεντρικού Λονδίνου συμμετείχαν στην αντιπολεμική διαδήλωση την ημέρα εκείνη. Τα θυμίζω όλ’ αυτά επειδή εδώ και μέρες περιμένω κάποια μαζική αντίδραση από το φιλειρηνικό Ισλάμ, από όσους μουσουλμάνους, είτε στην Ευρώπη είτε στις αραβικές χώρες, φρικιούν με τις πράξεις των φανατικών ομοθρήσκων τους. Θα μου πείτε οι άνθρωποι φοβούνται, είναι μουδιασμένοι, αμήχανοι, υποθέτω πολλοί απ’ αυτούς απελπισμένοι. Αφήνουν τους ιμάμηδες να καταδικάσουν την τρομοκρατία, να εκφραστούν για λογαριασμό τους.
Εκεί ακριβώς είναι το ζήτημα. Στην επικράτεια του Ισλάμ, ο φόβος είναι το κυρίαρχο συλλογικό συναίσθημα. Και ο ιμάμης είναι ο κύριος εκφραστής του συλλογικού αισθήματος, για καλό και για κακό. Και για να μην παρεξηγηθώ, το ίδιο θα έλεγα αν η χριστιανική Δύση ζούσε ακόμη στην εποχή του ρωμαιοκαθολικού βασιλέα Φιλίππου της Ισπανίας, αν λειτουργούσε η Ιερά Εξέταση ή, χειρότερα ακόμη, οι μεσαιωνικές πυρές που έκαιγαν τις μάγισσες. Η απάντηση σ’ αυτό είναι γνωστή: ας αφήσουμε τον ισλαμικό κόσμο στην ησυχία του για να του δοθεί ο χρόνος να φτάσει εκεί που φτάσαμε εμείς. Λες και η Ιστορία έχει προδιαγεγραμμένους δρόμους, λες και όλοι οι πολιτισμοί είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν την ίδια πορεία. Η κατάληξη της Αραβικής Ανοιξης έδειξε ότι η γραμμική αντίληψη της Ιστορίας είναι άκυρη.
Η ψευδαίσθηση του Μπους και των νεοτροτσκιστών συμβούλων του ήταν πως η ιστορική απόσταση θα καλυφθεί με την εξαγωγή δημοκρατίας. Ο Γούλφοβιτς έλεγε πως τα ίδια έκανε και ο Περικλής με την αθηναϊκή ηγεμονία. Παραγνωρίζοντας ότι ο αθηναϊκός στόλος επέβαλε δημοκρατία σε πόλεις που μιλούσαν την ίδια γλώσσα, πίστευαν στους ίδιους θεούς και μοιράζονταν, λίγο ώς πολύ, τις ίδιες παραδόσεις. Δεν είναι η περίπτωση ανάμεσα στην Ευρώπη και την επικράτεια του Ισλάμ. Μετά το Ιράκ ακολούθησε η Λιβύη, η Συρία και άλλοι.
Οι ιμάμηδες του εικοστού πρώτου αιώνα δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα του δυτικού πολιτισμού. Ισως γιατί έχουν εγκαταλείψει την τέχνη της μετάφρασης που έδωσε την αραβική αναγέννηση στην εποχή του αριστοτελιστή Αβερρόη. Κι αυτοί είναι οι εκφραστές του ισλαμικού κόσμου. Αν οι δυτικές Δημοκρατίες θέλουν να συνυπάρξουν με τον θεοκρατικό κατακτητικό ολοκληρωτισμό του Ισλάμ, θα πρέπει να διδάξουν ξανά Αριστοτέλη.
No comments:
Post a Comment