Κοινωνία & Πολιτισμός

Όταν οι λέξεις γίνονται ποίηση

Η 21η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από την UNESCO να γιορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Στη Γερμανία, μια χώρα με μακρά ποιητική παράδοση, το πρόγραμμα εκδηλώσεων είναι πλούσιο.

Γκαίτε, Σίλερ, Χαίλντερλιν, Χάινε, Ρίλκε, Μπρεχτ, Τσέλαν είναι μερικά μόνο από τα ονόματα γερμανών ποιητών που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και σημάδεψαν με το ποιητικό τους έργο τη γερμανική και παγκόσμια γραμματεία. Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, πλήθος εκδηλώσεων αφιερωμένων στη γερμανική και όχι μόνο ποίηση λαμβάνουν χώρα σε πολλές γερμανικές πόλεις, από το Βερολίνο ως τη Βαϊμάρη.

Aπό το 2000 η UNESCO έχει καθιερώσει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται από την UNESCO από το 2000 ως ελάχιστος φόρος τιμής σε αυτό το πανάρχαιο είδος γραφής, που κατέχει ξεχωριστή θέση στη γραπτή παράδοση κάθε χώρας και το οποίο στις μέρες της περνά κι αυτό τη δική του κρίση. Στόχος της UNESCO είναι να αναδείξει τη γλωσσική ποικιλομορφία της ποίησης και τις πολιτιστικές αναφορές της, προσφέροντας παράλληλα μια καλή αφορμή για διαφήμιση, τόσο της ίδιας της ποίησης ως είδους αλλά και των ποιητών.

Λίγη διαφήμιση πάντως για τη σύγχρονη ποιητική παραγωγή δεν βλάπτει. Άλλωστε το είδος αυτό δεν ήταν ποτέ από τα πιο πολυδιαφημισμένα, ιδίως στη Γερμανία. Κι ενώ για τους μυθιστοριογράφους είναι πιο εύκολο να αποκτήσουν αναγνωρισιμότητα, για τους ποιητές ο δρόμος παραμένει δύσβατος. Ενδεικτικό είναι ότι φέτος για πρώτη φορά στην ιστορία της Έκθεσης Βιβλίου της Λειψίας το Βραβείο Λογοτεχνίας απονεμήθηκε σε έναν ποιητή, τον Γιαν Βάγκνερ. Στη φετινή λίστα των υποψηφίων για το ίδιο βραβείο υπήρχε και μια δεύτερη ποιήτρια, η Μάριον Πόσμαν.

Ποίηση και αυτοσχεδιασμός

Το κτίριο του Literaturwerkstatt Berlin στο Βερολίνο

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στη γερμανική πρωτεύουσα. Το Εργαστήρι Λογοτεχνίας του Βερολίνου (Literaturwerkstatt Berlin) έχει καθιερώσει να τιμά την ημέρα αυτή ήδη από το 2000. Φέτος διοργανώνει για μια ολόκληρη εβδομάδα βραδιές ποίησης, αναγνώσεις, ειδικές εκδηλώσεις και παρουσιάσεις νέων ποιητών, δίνοντας έμφαση στη σχέση ποίησης και αυτοσχεδιασμού, στην προφορική παρουσίαση ενός ποιήματος, στην αυτόνομη δυναμική που αναπτύσσει ένα ποίημα όταν πλέον φεύγει από τα χέρια του ποιητή, αλλά και στη διαδραστική επαφή του ποιητή με το κοινό.

Σε αυτό το πλαίσιο η μεγάλη γερμανική διαδικτυακή πύλη για την ποίηση lyrikline.org δίνει το «παρών» με ένα δικό της αφιέρωμα στις σύγχρονες μορφές ποιητικής έκφρασης, από την παραστατική ποίηση (spoken word) μέχρι την προφορική ποίηση (slam poetry). Από τις αποψινές εκδηλώσεις στο Βερολίνο ξεχωρίζει επίσης η κοινή εκδήλωση του Literaturwerkstatt Berlin, του Ιδρύματος Βrandenburger Tor, της Γερμανικής Επιτροπής της UNESCO, του Ινστιτούτου Γκαίτε κ.ά. στο Max Lieberman Haus. Εκεί θα παρουσιαστούν έργα γερμανών, αμερικανών, νορβηγών, ινδών αλλά και σύρων ποιητών.

DW, literaturwerkstatt.org, lyrikline.org / Δήμητρα Κυρανούδη