Η Τουρκία κρατά τους καταρτισμένους πρόσφυγες

Η Τουρκία δεν επιτρέπει σε εξειδικευμένους σύρους πρόσφυγες να φύγουν από τη χώρα παρότι πληρούν όλα τα κριτήρια για άσυλο στην ΕΕ. Την ίδια ώρα πολλοί από αυτούς που μένουν δεν επιτρέπεται καν να εργαστούν.

Το όνειρο αρκετών σύρων προσφύγων να λάβουν άσυλο σε κάποια χώρα της ΕΕ καταρρέει την τελευταία στιγμή. Επιλέγονται από την τουρκική Υπηρεσία Ασύλου DGMM για μετεγκατάσταση στην ΕΕ στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό. Στη συνέχεια «περνούν» την προβλεπόμενη εξέταση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και κατόπιν εξετάζονται από τις αρμόδιες γερμανικές αρχές (εφόσον έχει προβλεφθεί να μεταβούν στη Γερμανία), λαμβάνοντας τη σχετική βίζα για τη Γερμανία. Κι ενώ έχει ήδη κλειστεί αεροπορικό εισιτήριο, το μόνο που απομένει είναι να λάβουν από τις αρμόδιες τουρκικές αρχές άδεια εξόδου από τη χώρα. Η οποία τελικά δεν τους δίνεται παρότι έχουν περάσει με επιτυχία όλα τα προηγούμενα στάδια.

Υπήρξαν περισσότερες από 50 τέτοιες περιπτώσεις στο διάστημα των τελευταίων εβδομάδων. Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό, 292 σύροι πρόσφυγες έχουν μεταβεί από την προηγούμενη άνοιξη νομίμως απευθείας από την Τουρκία στη Γερμανία. Σύμφωνα με στοιχεία του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών, σε 52 σύρους πρόσφυγες όμως δεν δόθηκε η λεγόμενη «βίζα εξόδου» και μάλιστα χωρίς καμία αιτιολόγηση. Ως εκ τούτου, ένας στους επτά σύρους πρόσφυγες που είχε προηγουμένως λάβει έγκριση μετάβασης στη Γερμανία δεν έλαβε εν τέλει την άδεια εξόδου από την Τουρκία.

Απαγόρευση εξόδου την τελευταία στιγμή

Η Τουρκία «φιλτράρει» εξειδικευμένους σύρους πρόσφυγες κρατώντας τους εντός συνόρων

Το περιοδικό Spiegel είχε μεταδώσει ήδη τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία δεν επιτρέπει σε εξειδικευμένους πρόσφυγες να αποχωρούν. Από την πλευρά της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κάλεσε την Τουρκία να μην απαγορεύει σε καταρτισμένους σύρους πρόσφυγες (π.χ. γιατρούς, μηχανικούς) να μεταβαίνουν στην ΕΕ. Ταυτόχρονα δεν μπορεί παρά να προκαλέσει μειδίαμα απορίας το γεγονός ότι η τουρκική Υπηρεσία Ασύλου DGMM, δηλαδή η αρχή που τοποθετεί σε πρώτη φάση τους σύρους πρόσφυγες στη λίστα εξόδου, αποτρέπει την έξοδό τους την τελευταία στιγμή.

Πάντως η κατάρτιση της λίστας αυτής γίνεται με αδιαφανή τρόπο. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, οι πρόσφυγες επιλέγονται με κριτήριο το πόσο «ευάλωτοι» είναι (vulnerability criteria), με βάση προδιαγραφές που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη. Η υπηρεσία DGMM λαμβάνει τα ονόματα των προσφύγων από τα παρατήματά της στις τουρκικές επαρχίες και εν συνεχεία καταρτίζει τις λίστες. Η Γερμανία και τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ δεν έχουν καμία δυνατότητα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία επιλογής. Ακολούθως η λίστα προωθείται στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία εξετάζει αν οι επιλεγέντες πληρούν τα κριτήρια και στη συνέχεια τους ταξινομεί στα ευρωπαϊκά κράτη που πρόκειται να τους υποδεχθούν.

Στην περίπτωση της Γερμανίας, για παράδειγμα, οι αρμόδιες αρχές εξετάζουν εκ νέου τους πρόσφυγες που πρόκειται να γίνουν δεκτοί. Μία δαιδαλώδης γραφειοκρατική διαδικασία, η οποία -εφόσον ολοκληρωθεί επιτυχώς- καταλήγει στη χορήγηση βίζας, στην αγορά αεροπορικού εισιτηρίου και στην υποβολή αίτησης για παροχή άδειας εξόδου από την Τουρκία. Η τουρκική Υπηρεσία Ασύλου δεν θέλησε να δώσει διευκρινίσεις για την πρακτική που ακολουθεί σε σχετική ερώτηση εκ μέρους του Γερμανικού Πρακτορείο Ειδήσεων dpa.

Θύματα του επαγγέλματός τους…

Ο προσφυγικός καταυλισμός στο Κιλίς, στα τουρκοσυριακά σύνορα

Γεγονός είναι ότι η άρνηση της Τουρκίας να παράσχει την απαραίτητη «βίζα εξόδου» στο τελευταία στάδιο προκαλεί γενικευμένη δυσαρέσκεια. Το ζήτημα αυτό έγινε μάλιστα αφορμή για να συναντηθούν την περασμένη εβδομάδα ενοχλημένοι εκπρόσωποι της ΕΕ με εκπροσώπους της τουρκικής Υπηρεσίας Ασύλου στην Άγκυρα. Όπως έγινε γνωστό από ευρωπαϊκούς κύκλους, η τουρκική πλευρά ομολόγησε στη συνάντηση ότι οι σύροι πρόσφυγες με υψηλά επαγγελματικά προσόντα δεν επιτρέπεται να αποχωρούν από τη χώρα κατόπιν σχετικής οδηγίας «από υψηλά πολιτικά κλιμάκια». Επίσης η τουρκική πλευρά φέρεται να δεσμεύθηκε ότι στο εξής θα εξετάζει τα επαγγελματικά προσόντα του εκάστοτε πρόσφυγα στην αρχή της διαδικασίας.

Αυτό θα περιόριζε μεν σημαντικά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, ωστόσο δεν θα έλυνε το πρόβλημα για τους πρόσφυγες, εκτιμά ευρωπαίος διπλωμάτης. Όπως επισήμανε μεταξύ άλλων, με αυτόν τρόπο η Τουρκία αγνοεί το γεγονός ότι και οι σύροι πρόσφυγες με πτυχία γιατρού και μηχανικού μπορεί να χρήζουν προστασίας. Επομένως, με την απαγόρευση εξόδου από την Τουρκία πέφτουν κατά κάποιο τρόπο θύματα του επαγγέλματός τους καθώς τους στερείται το δικαίωμα χορήγησης ασύλου στην ΕΕ.

Ευρωπαϊκές πηγές σημειώνουν ότι στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της DGMM στην Άγκυρα, οι τελευταίοι αιτιολόγησαν την πρακτική που ακολουθείται με το επιχείρημα ότι δεν θέλουν δοθεί στην κοινή γνώμη η εντύπωση ότι όλοι οι καταρτισμένοι πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Τουρκία αποχωρούν στην Ευρώπη. Ωστόσο, η επιχειρηματολογία αυτή φαίνεται να καταρρέει αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η Τουρκία δεν επιτρέπει σε πολλούς καταρτισμένους σύρους πρόσφυγες να ασκήσουν το επάγγελμά τους εκεί.

Dpa, Άρης Καλτιριμτζής