Αποψη: Η Βρετανία έκοψε ένα τσεκ που δεν μπορεί να καλύψει
JOHN FOLEY / REUTERS
Ο βρετανικός λαός επιθυμεί η χώρα του να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν έχει, ωστόσο, σημασία εάν πρόκειται για ορθολογική απόφαση ή όχι. Σήμερα, μια ομαλή διαδικασία προϋποθέτει τρία πράγματα, και αυτά είναι η διαχείριση της πολιτικής αβεβαιότητας, η επανένωση των βαθιά διχασμένων Βρετανών και η διασφάλιση ότι η Βρετανία, προσερχόμενη σε διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., θα αισθάνεται ως επί το πλείστον οικονομικά ισχυρή παρά αδύναμη. Θα χρειαστούν μήνες πιθανώς, προτού οι συνομιλίες ξεκινήσουν για το πώς η Βρετανία θα συναλλάσσεται πλέον με τα υπόλοιπα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Στο μεσοδιάστημα μπορούν να συμβούν πολλά, με πρώτο έναν ανασχηματισμό στην κυβέρνηση.
Ισως να αναλάμβανε πρωθυπουργός στη θέση του Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος ανακοίνωσε πως θα παραιτηθεί έως τον Οκτώβριο, ο Μπόρις Τζόνσον, πρώην δήμαρχος του Λονδίνου. Βέβαια, αυτός, ένα ηγετικό στέλεχος της εκστρατείας υπέρ της εξόδου, δεν μπορεί να εναρμονιστεί με το 48% των Βρετανών, που ψήφισαν την παραμονή στην Ε.Ε. Η νέα κυβέρνηση ίσως να έχει μικρή πλειοψηφία και να αποδειχθεί ασταθής. Δεύτερο θέμα είναι η βραχυπρόθεσμη ευημερία της Βρετανίας. Αυτό έχει σημασία, επειδή οι υπέρμαχοι της αποχώρησης ισχυρίζονταν ότι αυτή η προοπτική δεν θα πλήξει την οικονομία. Ακόμα κι αν οι άμεσες επιπτώσεις εξανεμιστούν συν τω χρόνω, οι συνθήκες μετά το δημοψήφισμα θα καθορίσουν το εάν οι Βρετανοί θέλουν οι ηγέτες τους να κατευθυνθούν στην Ευρώπη με αίτημα ένα διαζύγιο ή να συνδιαλλαγούν με τους εταίρους τους για μια συμφωνία. Εάν ό,τι ακολουθήσει είναι ιδιαζόντως τραυματικό, η νίκη με βραχεία κεφαλή των υπέρμαχων του Brexit στο δημοψήφισμα αφήνει περιθώριο στον νέο πρωθυπουργό να μην πατήσει το κουμπί ενεργοποίησής του.
Οι επενδύσεις στη Βρετανία ενδεχομένως να διαμορφώσουν τη νέα ισορροπία, δεδομένου ότι οι μισές από αυτές προέρχονται από την Ε.Ε. Γιατί να αγοράσει κανείς περιουσιακά στοιχεία σε μια χώρα, η οποία απέρριψε την πρόσβασή της στη μεγαλύτερη εξαγωγική της αγορά και είναι διχασμένη; Αυτό με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει την απασχόληση. Τα έργα που χρηματοδότησαν ξένοι επενδυτές το 2015 δημιούργησαν 42.336 θέσεις εργασίας στη Βρετανία, σύμφωνα με την Ernst & Young. Ισως προσφέρει μια κάποια παρηγοριά το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, σύμφωνα με τις μετρήσεις της εταιρείας ερευνών GfK, υπερβαίνει κατά πολύ τα επίπεδα των τελευταίων σχεδόν δέκα χρόνων, αν και με αρνητικό πρόσημο. Πιθανόν η Τράπεζα της Αγγλίας να περιορίσει τη βλάβη. Η μείωση των επιτοκίων ενδέχεται να αναζωογονήσει την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις. Δεν αποκλείεται, όμως, και η ίδια κίνηση να επιδεινώσει τις επιπτώσεις από την υποχώρηση της στερλίνας. Σε μια τέτοια εξέλιξη, η τράπεζα θα πρέπει να παρέμβει να τη στηρίξει, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Ο διοικητής της, Μαρκ Κάρνεϊ, τάχθηκε υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο μισός πληθυσμός και πλέον διαφωνεί εμφανώς μαζί του. Τέλος, υποτίθεται πως με το Brexit οι Βρετανοί θα ανακτήσουν τον έλεγχο της χώρας τους. Σήμερα φαίνεται πως οι επόμενοι πολιτικοί ηγέτες κληρονομούν μια χώρα θεμελιωδώς διαιρεμένη, η οποία εισέρχεται σε περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας.
Ισως να αναλάμβανε πρωθυπουργός στη θέση του Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος ανακοίνωσε πως θα παραιτηθεί έως τον Οκτώβριο, ο Μπόρις Τζόνσον, πρώην δήμαρχος του Λονδίνου. Βέβαια, αυτός, ένα ηγετικό στέλεχος της εκστρατείας υπέρ της εξόδου, δεν μπορεί να εναρμονιστεί με το 48% των Βρετανών, που ψήφισαν την παραμονή στην Ε.Ε. Η νέα κυβέρνηση ίσως να έχει μικρή πλειοψηφία και να αποδειχθεί ασταθής. Δεύτερο θέμα είναι η βραχυπρόθεσμη ευημερία της Βρετανίας. Αυτό έχει σημασία, επειδή οι υπέρμαχοι της αποχώρησης ισχυρίζονταν ότι αυτή η προοπτική δεν θα πλήξει την οικονομία. Ακόμα κι αν οι άμεσες επιπτώσεις εξανεμιστούν συν τω χρόνω, οι συνθήκες μετά το δημοψήφισμα θα καθορίσουν το εάν οι Βρετανοί θέλουν οι ηγέτες τους να κατευθυνθούν στην Ευρώπη με αίτημα ένα διαζύγιο ή να συνδιαλλαγούν με τους εταίρους τους για μια συμφωνία. Εάν ό,τι ακολουθήσει είναι ιδιαζόντως τραυματικό, η νίκη με βραχεία κεφαλή των υπέρμαχων του Brexit στο δημοψήφισμα αφήνει περιθώριο στον νέο πρωθυπουργό να μην πατήσει το κουμπί ενεργοποίησής του.
Οι επενδύσεις στη Βρετανία ενδεχομένως να διαμορφώσουν τη νέα ισορροπία, δεδομένου ότι οι μισές από αυτές προέρχονται από την Ε.Ε. Γιατί να αγοράσει κανείς περιουσιακά στοιχεία σε μια χώρα, η οποία απέρριψε την πρόσβασή της στη μεγαλύτερη εξαγωγική της αγορά και είναι διχασμένη; Αυτό με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει την απασχόληση. Τα έργα που χρηματοδότησαν ξένοι επενδυτές το 2015 δημιούργησαν 42.336 θέσεις εργασίας στη Βρετανία, σύμφωνα με την Ernst & Young. Ισως προσφέρει μια κάποια παρηγοριά το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, σύμφωνα με τις μετρήσεις της εταιρείας ερευνών GfK, υπερβαίνει κατά πολύ τα επίπεδα των τελευταίων σχεδόν δέκα χρόνων, αν και με αρνητικό πρόσημο. Πιθανόν η Τράπεζα της Αγγλίας να περιορίσει τη βλάβη. Η μείωση των επιτοκίων ενδέχεται να αναζωογονήσει την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις. Δεν αποκλείεται, όμως, και η ίδια κίνηση να επιδεινώσει τις επιπτώσεις από την υποχώρηση της στερλίνας. Σε μια τέτοια εξέλιξη, η τράπεζα θα πρέπει να παρέμβει να τη στηρίξει, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Ο διοικητής της, Μαρκ Κάρνεϊ, τάχθηκε υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο μισός πληθυσμός και πλέον διαφωνεί εμφανώς μαζί του. Τέλος, υποτίθεται πως με το Brexit οι Βρετανοί θα ανακτήσουν τον έλεγχο της χώρας τους. Σήμερα φαίνεται πως οι επόμενοι πολιτικοί ηγέτες κληρονομούν μια χώρα θεμελιωδώς διαιρεμένη, η οποία εισέρχεται σε περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας.
No comments:
Post a Comment