Συνθήματα και δουλειά Του Πάσχου Μανδραβέλη Ενα εργοστάσιο που ρημάζει χρησιμεύει μόνο ως σύμβολο της κρίσης· να το δείχνουμε για να θυμόμαστε πώς ήταν η ελληνική παραγωγή. Ενα εργοστάσιο που ξανανοίγει μπορεί να γίνει ελπίδα· ένα σημάδι στροφής της χώρας προς την παραγωγή και την προκοπή. Υπό την έννοια αυτή, είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι οι άεργοι, απλήρωτοι, αλλά ουχί τυπικά άνεργοι υπάλληλοι της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής (ΒΙΟΜΕΤ) αποφάσισαν να επαναλειτουργήσουν το επί μήνες κλειστό εργοστάσιο. Μακάρι να πετύχουν, στο πραγματικά δύσκολο αυτό έργο τους, γιατί το τελευταίο που χρειάζεται αυτή η χώρα είναι κλειστά εργοστάσια και άεργους απ’ έξω να κλαίνε τη μοίρα τους και να διαμαρτύρονται επί παντός. Φυσικά, υπάρχουν πολλά προβλήματα, τυπικά, νομικά και ουσιαστικά για την επιτυχία τού εγχειρήματος. Τα πρώτα μοιάζουν εύκολα, αλλά μπορεί να αποδειχθούν και τα πιο δύσκολα. Πρέπει οι πολιτικές ηγεσίες των αρμόδιων υπουργείων να σκεφτούν εκτός του μικροκομματικού και πελατειακού πλαισίου και να δουν το εγχείρημα ως μια εναλλακτική παραγωγική πρόταση και να τη στηρίξουν, ασχέτως αν –εκ των πραγμάτων– οι πρωτεργάτες αυτής της πρωτοβουλίας είναι από την Αριστερά. Πρέπει κατόπιν να ξεκουνηθεί η κρατική μηχανή, πράγμα ακόμη πιο δύσκολο, διότι αν σκεφθούμε πόσες «φυσιολογικές» επενδύσεις λιμνάζουν στα συρτάρια των δημοσίων υπηρεσιών, μπορούμε να φανταστούμε σε πόσα πιστοποιητικά, χαρτόσημα ή υπογραφές μπορεί να κολλήσει μια εναλλακτική παραγωγική πρωτοβουλία. Εδώ είναι που χρειάζεται το συνδικαλιστικό κίνημα: αντί να διαμαρτύρεται διαρκώς για την πραγματικότητα, δηλαδή την κρίση, πρέπει να κινητοποιηθεί για την υπέρβασή της. Αντί να σταματά κάθε λίγο και λιγάκι με απεργίες την παραγωγή, μπορεί να βοηθήσει στη διεύρυνσή της. Μετά θα αρχίσουν τα ουσιαστικά προβλήματα, που αφορούν τη λειτουργία της επιχείρησης· διαχείριση, αγορές, νέα προϊόντα, μάρκετινγκ κ.λπ. Δεν είναι εύκολα και γι’ αυτό υπάρχουν οι επιχειρηματίες. Αλλά δεν είναι και ανυπέρβλητα, γι’ αυτό τα καταφέρνουν με πολύ καλά αποτελέσματα στις αγορές πολλές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δεν έχουμε τεχνογνωσία συνεργασίας στη βάση. Οι περισσότεροι από τους συνεταιρισμούς που δημιουργήθηκαν όχι μόνο δεν είχαν παραγωγικό αποτέλεσμα, αλλά αντιθέτως σπατάλησαν δημόσιο χρήμα. Δεν πρόσθεσαν πλούτο στη χώρα, συσσώρευσαν σκάνδαλα εκατομμυρίων. Εγιναν στην ουσία προέκταση του κράτους, και δη ανεξέλεγκτο. Σ’ αυτή τη χώρα πλεονάζουν τα παχιά αριστερά λόγια και σπανίζουν οι επιτυχημένες συνεργατικές προσπάθειες. Υπό την έννοια αυτή, το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕΤ πέρα από τις δυσκολίες μπορεί να έχει εχθρό τους ίδιους τους πρωτεργάτες του. Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος ενός αριστερίστικου πληθωρισμού λέξεων και σκοπών, που θα υπονομεύσει τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος. Θα είναι πολλοί εκείνοι που θα θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο αντί να κάνουν βιώσιμη την επιχείρηση. Θα υπάρξουν παιγνίδια πάνω στις ελπίδες των εργαζομένων, θα ακούσουμε επαναστατικές ρητορείες, θεωρίες τριτοκοσμικές και παρωχημένες. Απ’ αυτά είμαστε μαθημένοι· έτσι κι αλλιώς, κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο. Ομως, στην προσπάθεια ανάστασης μιας επιχείρησης χρειάζονται λιγότερα συνθήματα και πιο πολλή δουλειά, κάτι που δεν έχουν συνηθίσει οι αριστεροί ινστρούχτορες.   καθημερινη