Τον Σεπτέμβριο ξαναρχίζει η ανασκαφή του τεράστιου τύμβου της Αμφίπολης (4ου αι. π.Χ.) που έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται τα τέσσερα τελευταία χρόνια, χωρίς να μπορεί ακόμη η ανασκαφέας του να πει με σιγουριά αν πρόκειται για τάφο, για κενοτάφιο ή για ένα σπουδαίο μνημείο της πόλης.
Από το 2009 ανασκάπτεται ο περίβολος, μήκους 500 μ., του τύμβου της Αμφίπολης (4ου αι. π.Χ.). Εχει βρεθεί η βάση του, που είναι κατασκευασμένη από τοπικό λίθο επενδυμένο από μάρμαρο Θάσου. Τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον επισκέπτονταν στην Αλεξάνδρεια μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ.Ωσπου να ολοκληρωθεί η έρευνα και φανεί όλος ο περίβολος του τύμβου, που έχει μήκος 500 μέτρα (ορατά σήμερα 405 μ.), μέχρι να αποκαλυφθεί η είσοδος του τάφου - αν πρόκειται για ταφικό μνημείο ή είναι απλώς ένας τεράστιος χωμάτινος τύμβος, ουδείς μπορεί να κάνει υποθέσεις επιστημονικά αστήρικτες, μας είπε η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων Μαρία Βλαζάκη, η οποία είναι σε συνεχή επαφή με την προϊσταμένη τής ΚΗ' Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών Κατερίνα Περιστέρη, η οποία έγινε διάσημη τις τελευταίες μέρες από τη φημολογία της εύρεσης του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη θέση Καστά Αμφίπολης, όπου βρέθηκε μια «τούμπα», την οποία περιβάλλει κτιστός περίβολος κατασκευασμένος από τοπικό λίθο -εξαιρετικά εύθρυπτο- επενδυμένος με μάρμαρο Θάσου.
Στη βόρεια Ελλάδα έχουν βρεθεί κι άλλοι τύμβοι αυτής της μορφής, σε μικρότερο όμως σχήμα, λέει η κ. Βλαζάκη, η οποία θεωρεί το εύρημα σημαντικό, αλλά συνιστά προσοχή στην ερμηνεία του πριν από την ολοκλήρωση της έρευνας. «Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί, έπειτα από όσα έχουμε περάσει με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» συνέστησε και η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, που σκάβει τα τελευταία 15 χρόνια στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (φέτος δεν πήγε λόγω των γεγονότων, όπως μας είπε).
Η κ. Παπακώστα το 2010 είχε βρει στους κήπους του Sallalat Αλεξανδρείας ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που οι Αιγύπτιοι αρχαιολόγοι είχαν χαρακτηρίσει «ως μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις των 100 τελευταίων ετών στην Αλεξάνδρεια», γιατί εκείνο το σημείο στην αρχαιότητα αποτελούσε μέρος των Βασιλικών Ανακτόρων.
Η αρχαιολογική μυθολογία μάς έχει απασχολήσει πάρα πολύ με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, παρ' ότι είναι γνωστό από τους αρχαίους συγγραφείς ότι το μεγαλοπρεπές μαυσωλείο με το ταριχευμένο σώμα του ήταν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το είδαν και το «προσκύνησαν» επιφανείς προσωπικότητες, όπως ο Ιούλιος Καίσαρας (45 π.Χ.), σύμφωνα με μαρτυρίες του Σουετώνιου και του Λουκιανού. Μάλιστα ο Καίσαρας άπλωσε το χέρι του και μόλις άγγιξε το πρόσωπό του, έσπασε τη μύτη του νεκρού (Δίων Κάσσιος, 51,16).
«Σώμα»
Υπάρχουν λεπτομερείς περιγραφές για τη μεταφορά του σώματός του από τη Βαβυλώνα, όπου πέθανε, στην Αλεξάνδρεια, όπου ενταφιάστηκε. Είχαν περάσει περίπου δύο χρόνια από το θάνατό του, όταν ο Αριδαίος ολοκλήρωσε την κατασκευή της άμαξας, που θα μετέφερε τη σορό του από τη Βαβυλώνα στο μαντείο του Αμμωνα, όπως ήταν η επιθυμία του. Αλλά όταν η πομπή έφτασε στα σύνορα Συρίας-Αιγύπτου, ο Πτολεμαίος, επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης, μετέφερε την άμαξα όχι στο μαντείο του Αμμωνα, αλλά στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έχτισε μνημείο αντάξιο της παγκόσμιας φήμης του Μακεδόνα βασιλιά και οργάνωσε θυσίες και αγώνες στη μνήμη του σαν να επρόκειτο για ήρωα, αναφέρει ο Διόδωρος ο Σικελός, που επισκέφθηκε τον τάφο στην Αλεξάνδρεια το 60 μ.Χ.
Το σώμα του Αλεξάνδρου ήταν μέσα σε σφυρήλατη σαρκοφάγο από χρυσό, γεμάτη αρώματα. Η περίλαμπρη και πανάκριβη αυτή κατασκευή, μαζί με το θρύλο του μεγάλου ηγέτη, προσέλκυε πλήθη που πήγαιναν να προσκυνήσουν τη σορό του ώς το 391 μ.Χ. Το μαυσωλείο του, γνωστό ως «Σώμα» ή «Σήμα», επισκέφθηκε και ο Καλιγούλας, ο οποίος αναφέρεται ότι έκλεψε την πανοπλία του Αλεξάνδρου, ενώ ο Καρακάλλας (215 μ.Χ.) του αφιέρωσε το ιμάτιο, το δαχτυλίδι, τη ζώνη του κ.ά. Ο αυτοκράτορας Σεβήρος (το 306 μ.Χ.), συγκεντρώνοντας μυστηριώδη βιβλία από διάφορους ναούς, διέταξε να τα εναποθέσουν εντός του τάφου, απαγορεύοντας του λοιπού τις επισκέψεις, σύμφωνα με τον Κάσσιο.
Οι ντόπιοι συνέχισαν να δείχνουν στους επισκέπτες της Αλεξάνδρειας τον τάφο του μέχρι το 391 μ.Χ., όταν μαινόμενο πλήθος χριστιανών, υπό τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο, ισοπέδωσε το Σεράπειον, το Μουσείο και τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Από τότε χάθηκαν τα ίχνη του τάφου αλλά και του σώματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Ευνάπιος, «Βίοι φιλοσόφων και σοφιστών») αφήνοντας ανοικτές όλες τις εκδοχές που συντηρεί έκτοτε η φαντασία.
Θυμάστε το ρωμαϊκό τάφο στη Σίουα της Αιγύπτου που έσκαβε η κ. Σουβαλτζή, υποστηρίζοντας πως ήταν του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Υπήρξαν πριν από αυτή την υπόθεση κάποιοι που υποστήριξαν ότι η σορός του, για να μην καταστραφεί από τους χριστιανούς, φυγαδεύτηκε στη Βενετία και βρίσκεται στον Αγιο Μάρκο, ως σκήνωμα του Αγίου, παρ' όλο που ο ναός αυτός κάηκε πριν από αιώνες μαζί και το σκήνωμα του Αγίου. Τον τάφο του «ανακάλυψαν» αρχαιολόγοι στο χωριό Ισκεντέρ Ζουλκερνά, στο Ουζμπεκιστάν, όπως επίσης και στην Αυστραλία. Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου «βρέθηκε» σε ένα σπήλαιο στο τουριστικό θέρετρο Μπρουμ της Αυστραλίας.
Αλλά πώς φτάσαμε να συζητάμε τώρα για τον τάφο του Μεγαλέξανδρου στην Αμφίπολη; Ουδείς αρχαιολόγος της υπηρεσίας, ή εκτός αυτής, έθεσε τέτοιο ζήτημα. Πέρσι η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, αναφερόμενη στα ευρήματά της σε αυτή την ανασκαφή (έχει ξεκινήσει από το 2009), είχε υπαινιχθεί ότι «η τούμπα» κρύβει ένα μεγάλο μυστικό, πιθανόν τους τάφους της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ρωξάνης, και του γιου τους, Αλέξανδρου Δ', τους οποίους φυλάκισε στην Αμφίπολη ο Κάσσανδρος το 311 π.Χ., όπου έδωσε διαταγή και δολοφονήθηκαν. Ποιος δεν θα ήθελε να είναι εκεί ο τάφος του μεγάλου Μακεδόνα βασιλιά. Ωστόσο, σοβαροί επιστήμονες της βόρειας Ελλάδας δίνουν μεγαλύτερες πιθανότητες στο να πρόκειται για μεγάλο μνημείο της πόλης και όχι τάφος.
Η κ. Περιστέρη, μετά και το θόρυβο που προκλήθηκε, επαναλαμβάνει ότι «δεν μπορούμε να πούμε τίποτε συγκεκριμένο, αφού δεν έχουμε στα χέρια μας κάτι περισσότερο, παρά μόνο ενδείξεις, ιστορικές πηγές και όσα μεταφέρουν από γενιά σε γενιά οι κάτοικοι της περιοχής».
Ο πρώτος ερευνητής του χώρου ήταν ο αείμνηστος αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης, που είχε επιχειρήσει να κάνει ανασκαφές από το 1965 μέχρι το θάνατό του το 1985. Την τωρινή έρευνα χρηματοδοτεί το υπουργείο Πολιτισμού και ο Δήμος Αμφίπολης, που πολύ θα ήθελε ένα μεγάλο εύρημα, «γιατί έρχονται και εκλογές», όπως έλεγε και ο Κώστας Σημίτης στον Τόνι Μπλερ, εκλιπαρώντας για μια δήλωση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. ENET GR
No comments:
Post a Comment