Σε ρόλο-κλειδί οι Κούρδοι του Ιράκ στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών

Η στρατηγική των ΗΠΑ κατά του ισλαμικού ψευδοκράτους στο Ιράκ και τη Συρία άρχισε να διαμορφώνεται πριν από ένα μήνα περίπου, όταν οι φανατικοί ισλαμιστές στράφηκαν κατά του ιρακινού Κουρδιστάν, προκαλώντας μια σειρά έντονων διπλωματικών ζυμώσεων που οδήγησαν στην αμερικανική στρατιωτική παρέμβαση, αναφέρεται σε εκτενή ανταπόκριση δημοσιογράφων της εφημερίδας Wall Street Journal.

Οπως επισημαίνεται στο άρθρο των Joe Parkinson και Adam Entous, με τίτλο «Στο Ιράκ, οι Κούρδοι έχουν ρόλο-κλειδί στα σχέδια των ΗΠΑ κατά του Ισλαμικού Κράτους, πριν από ένα μήνα ο ηγέτης του ιρακινού Κουρδιστάν Μασούντ Μπαρζανί, τηλεφώνησε στον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Μπάιντεν, με τον οποίο διατηρεί φιλικές σχέσεις, λέγοντάς του ότι οι τζιχαντιστές βρίσκονται 25 μίλια μακριά από το Ερμπίλ, πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν και κέντρο της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή (στρατός, μυστικές υπηρεσίες, διπλωματική αποστολή και αμερικανικές εταιρείες).

Το μήνυμα ήταν ότι εάν δεν υπάρξει αμερικανική παρέμβαση το Ερμπίλ θα έπεφτε στα χέρια των Ισλαμιστών μέσα σε λίγες ημέρες.

Η ανταπόκριση του Προέδρου Ομπάμα, μολονότι είχε αντισταθεί στις παλαιότερες πιέσεις της κυβέρνησης της Βαγδάτης για να βοηθήσει κατά της ισλαμικής απειλής, ήταν άμεση, καθώς ενέκρινε αεροπορικούς βομβαρδισμούς κατά των τζιχαντιστών που πλησίαζαν στο Ερμπίλ, όπως και μυστικά προγράμματα για τον εξοπλισμό των Κούρδων μαχητών πεσμεργκά.

Κούρδοι στρατιώτες αποκαθηλώνουν λάβαρο των τζιχαντιστών στο βόρειο Ιράκ

Πέρα από τους βομβαρδισμούς η αμερικανική κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει μια διεθνή συμμαχία για την καταπολέμηση του ισλαμικού ψευδοκράτους, στην οποία αναμένεται να αναφερθεί σε ομιλία του αύριο ο Πρόεδρος Ομπάμα.

Όπως έδειξαν οι έντονες τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ του Ερμπίλ και της Ουάσιγκτον πριν από ένα μήνα, οι Κούρδοι αναμένεται να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στα αμερικανικά σχέδια για την καταπολέμηση των τζιχαντιστών.

Τζιχαντιστές του Ισλαμικού Στρατού παρελαύνουν στους δρόμους της πόλης Ράκα, στη Συρία

Η αμερικανική κυβέρνηση προβλέπει ρόλο αιχμής για τους Κούρδους μαχητές σε ενδεχόμενη χερσαία επίθεση κατά του Ισλαμικού Κράτους, γνωστού ως ISIS ή ISIL. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν επίσης ότι οι Κούρδοι μαχητές μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο και στη Συρία, όπου το Πεντάγωνο εξετάζει το ενδεχόμενο αεροπορικών βομβαρδισμών κατά των τζιχαντιστών.

Σε αντάλλαγμα για την αμερικανική παρέμβαση του προηγούμενου μήνα οι Κούρδοι ανέβαλλαν τα σχέδια διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία τους από το Ιράκ και συμφώνησαν να συνεργασθούν στενά με την κυβέρνηση της Βαγδάτης.

Δυσχέρειες στην αμερικανική στρατηγική δημιουργεί το γεγονός ότι μία από τις κουρδικές ομάδες που μάχεται κατά των ισλαμιστών έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την Ουάσιγκτων, λόγω των βίαιων δραστηριοτήτων της κατά την διεκδίκηση μεγαλύτερης αυτονομίας στην Τουρκία.

Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να συνεργαστούν με το ΡΚΚ, ενώ κρατούν αποστάσεις από την αντίστοιχη κουρδική οργάνωση της Συρίας, που διατηρεί φιλικές σχέσεις με το ΡΚΚ. Παρ' όλα αυτά, προσφάτως, η αμερικανική κυβέρνηση προσέγγισε αθόρυβα την οργάνωση της Συρίας.

Οι αμερικανο-κουρδικές σχέσεις δοκιμάσθηκαν πολλές φορές κατά την τελευταία δεκαετία.

Στους Κούρδους ηγέτες δεν άρεσε η στήριξη που παρείχε η κυβέρνηση Ομπάμα στον Ιρακινό Πρόεδρο, Νούρι αλ-Μαλίκι, ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι ήταν ανήσυχοι από την επιδίωξη του Κούρδων για ανεξαρτησία από το Ιράκ.

Οι ΗΠΑ είχαν επίσης αποφασίσει να μην συνεργασθούν με το ΡΚΚ λόγω των μακροχρόνιων εχθροπραξιών στην Τουρκία, ενώ κρατούσαν αποστάσεις από την αντίστοιχη οργάνωση της Συρίας το Democratic Union Party ή PYD που διατηρεί στενές σχέσεις με το ΡΚΚ. Μολονότι το PYD πολεμάει χρόνια τους τζιχαντιστές στη Συρία, δεν μπόρεσε ο ηγέτης του, Saleh Muslim, να πάρει πέρυσι βίζα για να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον και να συζητήσει το ενδεχόμενο συνεργασίας.

Ο εκπρόσωπος του PYD στη Γαλλία, Khaled Issa, συναντήθηκε ωστόσο τους τελευταίους μήνες με Αμερικανούς αξιωματούχους για να συζητήσει ενδεχόμενη στρατιωτική συνεργασία. Οι ΗΠΑ, οι οποίες σημειώνουν ότι δεν διαθέτουν επίσημες σχέσεις με το PYD, ενημέρωσαν την Τουρκία για τις ανεπίσημες συνομιλίες.

Ο Μασούντ Μπαρζανί, επίσης, ο οποίος διατηρούσε και αυτός αποστάσεις από τους Κούρδους της Συρίας άρχισε να συνεργάζεται πιο στενά με την συριακή κουρδική οργάνωση σύμφωνα με σύμβουλο της περιφερειακής κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιστάν. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την συνένωση των κουρδικών ομάδων λόγω της ισλαμικής απειλής.

Ορισμένοι Αμερικανοί βουλευτές ασκούν πιέσεις για τον εξοπλισμό των Κούρδων της Συρίας.

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η Τουρκία βρίσκεται ίσως κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με το ΡΚΚ, γεγονός που θα διεύρυνε το περιθώριο ελιγμών των ΗΠΑ. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε πρόσφατα ότι η επίτευξη συμφωνίας ειρήνευσης με το ΡΚΚ αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα.

Το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Ερμπίλ έχει μετατραπεί σε κέντρο για τον πόλεμο κατά του ισλαμικού ψευδοκράτους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ οι ΗΠΑ διέθεταν εκεί τις δικές τους εγκαταστάσεις. Σήμερα, όπως δηλώνουν Κούρδοι αξιωματούχοι, οι εγκαταστάσεις αυτές επεκτείνονται συνεχώς, αντανακλώντας τη δέσμευση της Ουάσιγκτον για την κοινή αμερικανο-κουρδική εκστρατεία κατά των τζιχαντιστών. Όπως είχε δηλώσει ο Qubad Talabani, αναπληρωτής Πρωθυπουργός της περιφερειακής κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιστάν, στις αρχές Αυγούστου, «σήμερα πολεμάμε τον ISIS εκ μέρους ολόκληρου του κόσμου».

Μετ' εμποδίων το χτίσιμο της «Συμμαχίας των Προθύμων»

Σε άλλο άρθρο της εφημερίδας Νιου Γιορκ Τάιμς, με τίτλο «Αντιμετωπίζοντας την απειλή του ISIS», δίνεται έμφαση στις δυσκολίες διαμόρφωσης μιας συνολικής στρατηγικής για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, μία ημέρα πριν από την ομιλία του Προέδρου Ομπάμα, όπου αναμένεται να δημοσιοποιήσει τις προθέσεις του.

Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ο Αμερικανός Πρόεδρος δεσμεύθηκε από την αρχή ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ανάπτυξη χερσαίων αμερικανικών δυνάμεων κατά των τζιχαντιστών.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ωστόσο τώρα ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα διαθέτει το δικαίωμα να αναλάβει δράση ακόμη και πέραν των συνόρων Ιράκ-Συρίας εάν υπάρξουν πληροφορίες ότι οι τζιχαντιστές που αποκεφάλισαν του δύο Αμερικανούς δημοσιογράφους βρίσκονται στη Συρία ή εάν υπάρξει αίτημα από την ιρακινή κυβέρνηση για την προστασία των συνόρων της.

Η κυβέρνηση Ομπάμα επιχειρεί επίσης να διαμορφώσει μια διεθνή συμμαχία για την καταπολέμηση του ISIS αλλά η επιτυχία δεν είναι διασφαλισμένη.

Την Κυριακή ο αραβικός σύνδεσμος των υπουργών Εξωτερικών συμφώνησε στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του ISIS, αλλά δεν ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Χθες ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Τσακ Χέιγκελ, συναντήθηκε με Τούρκους αξιωματούχους αλλά η συνάντηση δεν οδήγησε σε κάποια σαφή εξαγγελία.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να συμβάλλουν οι διάφορες χώρες, σημειώνεται, όπως να διακοπούν τα κανάλια χρηματοδότησης του ISIS, να κλείσουν τα σύνορα της Τουρκίας στους μαχητές του ISIS και στον εξοπλισμό τους, όπως επίσης και με το να ασκηθούν πιέσεις στις σουνιτικές ομάδες να συνεργαστούν με τους σιίτες στην κυβέρνηση της Βαγδάτης, παρέχοντας πληροφορίες στα μέλη της συμμαχίας.

Υπάρχουν ωστόσο πολλά εμπόδια, όπως η συνεργασία των διαφόρων χωρών, συμπεριλαμβανομένου του φόβου της Τουρκίας ότι ο ISIS ως πράξη αντεκδίκησης θα μπορούσε να σκοτώσει τους 49 Τούρκους διπλωμάτες που κρατά ως αιχμαλώτους.

Μιχάλης Ιγνατίου