Η ψήφος των Σκοτσέζων τρομάζει όλη την Ευρώπη

Μια ανάσα πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα στη Σκοτία, το καρδιοχτύπι για την επόμενη μέρα δεν περιορίζεται στο Λονδίνο -που καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να αποτρέψει την απόσχιση- αλλά επεκτείνεται σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Το ενδεχόμενο οι Σκοτσέζοι να ψηφίσουν «Ναι» και να ανεξαρτητοποιηθούν από το Ηνωμένο Βασίλειο θα σημάνει πολλές αλλαγές και μία ακόμη πρωτόγνωρη, έκτακτη κατάσταση για την Ευρώπη, η οποία ακόμη ταλανίζεται από τους μετασεισμούς της οικονομικής κρίσης.

Πολλές χώρες της Ευρώπης βλέπουν με πραγματική ανησυχία το σκοτσέζικο δημοψήφισμα, καθώς στο εσωτερικό τους υπάρχουν είτε ενεργά είτε εν υπνώσει αποσχιστικά κινήματα, τα οποία μπορεί να δραστηριοποιηθούν εάν επικρατήσει το «Ναι» στη Σκοτία.

Από την Ισπανία, η οποία θα πρέπει να διαχειριστεί τις αυτονομιστικές φιλοδοξίες της Χώρας των Βάσκων και της Καταλονίας, την Ιταλία με το νότιο Τιρόλο, μέχρι τη Γερμανία και τους «μεγαλοϊδεάτες» Βαυαρούς, τα αποσχιστικά κινήματα αγγίζουν ακόμη και την καρδιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το Βέλγιο. Ο πρώτος κρίκος στην ευρωπαϊκή αλυσίδα που υπάρχει ο φόβος ότι θα σπάσει είναι η Καταλονία. Ηδη την Παρασκευή το τοπικό κοινοβούλιο θα εξετάσει νομοσχέδιο που θα επιτρέπει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Τα μηνύματα που στέλνουν και οι υπόλοιπες εθνικιστικές ομάδες ανά τη Γηραιά Ηπειρο δείχνουν ότι παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στη Σκοτία περιμένοντας το «δεδικασμένο».

Ο φόβος ότι θα υπάρξει γεωπολιτική αναταραχή είναι έκδηλος, και όχι μόνο εξαιτίας πιθανής δραστηριοποίησης των αυτονομιστών. Η ίδια η ύπαρξη της ΕΕ είναι στενά συνδεδεμένη με τη Βρετανία, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ισχυρά κράτη της Ενωσης, οπότε οι Βρυξέλλες δεν θέλουν να τη δουν να διαλύεται στα εξ ων συνετέθη. Αλλωστε, μετά τη Σκοτία φαίνεται ότι ετοιμάζεται να πάρει σειρά η Ουαλία και πιθανότατα και η Βόρεια Ιρλανδία.

Πετρέλαιο
Θυμίζουμε ότι η Σκοτία αντιστοιχεί σε άνω του 30% της χερσαίας και άνω του 60% της θαλάσσιας έκτασης της Βρετανίας, ενώ διαθέτει συντριπτικό μερίδιο στην παραγωγή αργού πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα και καθοριστικά ποσοστά σε άλλες μορφές ενέργειας. Μια τόσο αποδυναμωμένη πολιτικά και γεωγραφικά Βρετανία θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ, καθώς θα έχανε σε ισχύ και κύρος, όπως επίσης θα άλλαζε και το οικονομικό τοπίο, παρότι το Λονδίνο δεν συμμετέχει στην Ευρωζώνη.

Επιπλέον, μια απόσχιση της Σκοτίας μπορεί να φέρει πιο κοντά την αποχώρηση της ίδιας της Βρετανίας από την ΕΕ, κάτι που θα προκαλούσε σοβαρούς κλυδωνισμούς στην Ευρώπη. Ο Ντέιβιντ Κάμερον έχει δεσμευτεί ότι εάν επανεκλεγεί το 2016, την αμέσως επόμενη χρονιά θα προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ΕΕ και μάλιστα το έχει ήδη χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης στις Βρυξέλλες. Εν όψει της κρίσιμης αυριανής ημέρας, ακόμη και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, την εκλογή του οποίου είχε πολεμήσει σθεναρά ο Κάμερον, του έκανε «δώρο» την ανάθεση του χαρτοφυλακίου για την τραπεζική ένωση στον λόρδο Χιλ, παρότι υπήρχαν σοβαρές αντιρρήσεις από πλευράς άλλων εταίρων.

Σε περίπτωση ανεξαρτητοποίησης της Σκοτίας, η ΕΕ θα έχει να αντιμετωπίσει ένα ακόμη δίλημμα: την αποδοχή της νεοσύστατης χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια και υπό ποιους όρους. Ο Ζοζέ Μπαρόζο έχει ξεκαθαρίσει ότι σε τέτοια περίπτωση κάθε νέα χώρα θα είναι εκ νέου υποψήφιο μέλος με τη γνωστή διαδικασία που διαρκεί χρόνια. Η παραμονή μιας ανεξάρτητης Σκοτίας εκτός ΕΕ θα ταράξει συθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, καθώς θα προκύψουν πολλαπλά προβλήματα σε διάφορα επίπεδα. Ωστόσο, και μια ταχεία ένταξή της ενδεχομένως να προσκρούσει σε αντιρρήσεις ορισμένων χωρών που δεν θα θέλουν να ενθαρρύνουν τα δικά τους αποσχιστικά κινήματα.

Μ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ - Ε. ΠΑΝΣΕΛΗΝΑ   ethnos