Η ολιγωρία των ΗΠΑ πυροδότησε τη γεωπολιτική βόμβα

Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα βιάστηκε να φύγει από το Αφγανιστάν, δεν θέλησε να παραμείνει στο Ιράκ και άργησε πολύ να αποφασίσει τι θα κάνει με τη Συρία..

Υπό την πίεση των εξελίξεων ο Μπαράκ Ομπάμα επέλεξε την εμπλοκή των ΗΠΑ με αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους σε Συρία και Ιράκ.
Αλλά από την πρώτη στιγμή και στην Ουάσιγκτον όλοι γνώριζαν ότι ο πόλεμος αυτός
δεν κερδίζεται τόσο απλά, ούτε σύντομα.

Οι ΗΠΑ παραμένουν η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και την περιφερειακή σταθερότητα και τα αποτελέσματα των επιλογών αυτών του Αμερικανού προέδρου που ποτέ δεν επεδίωξε τη «δόξα» των προκατόχων του με τους πολέμους στο Κουβέιτ και το Ιράκ, στα Βαλκάνια, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, τα βιώνει σήμερα η διεθνής κοινότητα στη Συρία και στο Ιράκ.

Χρειάστηκε το ISIS να επεκτείνει τον έλεγχό του στο 1/3 του εδάφους του Ιράκ και στο 1/4 του εδάφους της Συρίας, αλλά κυρίως ήρθε ο αποκεφαλισμός των δυο Αμερικανών προκειμένου ο Μ. Ομπάμα να αντιληφθεί ότι οι ΗΠΑ έχουν ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση αλλά κυρίως να συνειδητοποιήσει ότι η δεύτερη θητεία του μπορεί να αποδειχθεί ολέθρια για τη χώρα του αλλά και την παγκόσμια ασφάλεια.

Ο Αμερικανός πρόεδρος επέλεξε υπό την πίεση των εξελίξεων την εμπλοκή των ΗΠΑ με τις αεροπορικές επιδρομές και την εκτόξευση τόμαχοκ εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους σε Συρία και Ιράκ, αλλά από την πρώτη στιγμή και στην Ουάσιγκτον όλοι γνώριζαν ότι ο πόλεμος αυτός δεν κερδίζεται τόσο απλά, ούτε σύντομα. Προσηλωμένος στην εσωτερική πολιτική ατζέντα ο Μ. Ομπάμα δεν μπόρεσε να αντιληφθεί σωστά τις διαστάσεις της Αραβικής Ανοιξης, της ριζοσπαστικοποίησης νέων μουσουλμάνων στην Ανατολική Ασία, στη Μ. Ανατολή, στην Αφρική, στο Λονδίνο, στο Παρίσι αλλά και στις ίδιες της ΗΠΑ και τις παρενέργειες σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ήθελε να απεμπλακεί γρήγορα από το Ιράκ και άργησε να αποφασίσει τι θα κάνει με τη Συρία.

Ετσι τάχθηκε (θεωρητικά) με τους εξεγερμένους εναντίον του Σύρου πρόεδρου Ασαντ χωρίς καν να έχει υπάρξει η στοιχειώδης προετοιμασία για τη συγκρότηση μιας ενιαίας και συμπαγούς αντιπολίτευσης. Οι σπασμωδικές κινήσεις με την προσπάθεια ανατροπής του Ασαντ δημιούργησαν ένα κενό εξουσίας.

Το οποίο δεν μπόρεσε να καλύψει η υποστηριζόμενη από τη Δύση αντιπολίτευση, αλλά προσέφερε το κατάλληλο έδαφος για να αναπτυχθεί το πιο ακραίο κομμάτι των μουτζαχεντίν που βρήκαν καταφύγιο στη Συρία από το Ιράκ, το Αφγανιστάν ακόμη και την Τσετσενία. Το παιχνίδι είχε ήδη κριθεί. Κάθε κίνηση εναντίον του προέδρου Ασαντ αποτελούσε ένα όπλο στα χέρια των τζιχαντιστών και το παιχνίδι σταδιακά άρχισε να χάνεται ?

Ο Μ. Ομπάμα διαβεβαίωσε τους Αμερικανούς πολίτες ότι δεν θα υπάρξει χερσαία εμπλοκή των ΗΠΑ αλλά και ο ίδιος ο Αμερικανός επιτελάρχης στρατηγός Ντέμπσεϊ επιμένει ότι η εξέλιξη του πολέμου εναντίον των τζιχαντιστών θα χρειασθεί πιθανότατα και την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων επί του εδάφους.

Κριτική εκ των έσωΟι αεροπορικές επιδρομές σε συνεργασία και για συμβολικούς λόγους με αραβικές χώρες του Κόλπου μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τις στρατιωτικές δυνατότητες του ISIS αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να δώσουν λύση.

Ο Αμερικανός πρόεδρος, που δέχθηκε σκληρή κριτική και από έναν δικό του άνθρωπο, τον πρώην υπουργό Αμυνας και πρώην διοικητή της CIA Λ. Πανέτα, που είχε κάνει την πρόταση από την πρώτη στιγμή για εξοπλισμό της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης της Συρίας, πρόταση η οποία είχε απορριφθεί, τώρα προσπαθεί να πετύχει μια πολύ δύσκολη ισορροπία. Στην προσπάθεια να πληγούν οι υποδομές και οι στρατιωτικές δυνατότητες του ISIS, δεν θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στο καθεστώς Ασαντ να πάρει ανάσες και να στραφεί εναντίον τόσο του ISIS όσο και της αδύναμης και διασπασμένης αντιπολίτευσης.

Οι πληροφορίες που διέρρευσε η ίδια η Δαμασκός ότι είχε προηγηθεί ενημέρωση από τους Αμερικανούς του Σύρου πρέσβη στα Ηνωμένα Εθνη για την έναρξη των αεροπορικών επιδρομών, προκάλεσε αντιδράσεις καθώς δινόταν η εντύπωση ότι η Ουάσιγκτον έδινε μια ακόμη ευκαιρία στο καθεστώς Ασαντ.

Οι επιλογές όμως και για τους συμμάχους είναι περιορισμένες, καθώς για μια σύγκρουση που θα κρατήσει μερικά χρόνια, όπως προβλέπουν οι πιο αισιόδοξοι, δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Οι Αμερικανοί δήλωσαν ότι θα ενισχύσουν τους Κούρδους Πεσμεργκά και θα τους προσφέρουν όπλα και εκπαίδευση, το ίδιο και στη συριακή αντιπολίτευση.

Η επιλογή αυτή όμως απαιτεί πολύ χρόνο, και αυτό είναι το μόνο που δεν προσφέρεται στη σύγκρουση με το ISIS. Η μεγάλη πρόκληση αφορά την Τουρκία, τους Κούρδους του ΡΚΚ αλλά και εκείνους της Συρίας που αποτελούν το τελευταίο ανάχωμα στο ISIS στη Βόρεια Συρία.

ΠροσκλητήριοΜε τη μαζική επίθεση που εξαπέλυσε το ISIS εναντίον των θέσεων των Κούρδων της Συρίας και της ένοπλης οργάνωσης YPG στοχεύοντας την κομβικής σημασίας πόλη Κομπανί, αφυπνίσθηκε το κουρδικό εθνικό στοιχείο σε όλη την περιοχή. Οι Κούρδοι της Τουρκίας κάλεσαν σε συστράτευση ώστε να αποκρουστούν οι τζιχαντιστές ενώ και οι Κούρδοι του Ιράκ προσφέρθηκαν να βοηθήσουν εναντίον της κοινής απειλής.

Οι Κούρδοι τρέφουν βαθιά δυσπιστία έναντι της Αγκυρας θεωρώντας ότι η στήριξη που προσέφερε τουλάχιστον αρχικά στο ISIS είχε σαν στόχο όχι μόνο τον Ασαντ αλλά και τους Κούρδους, ενώ η προσπάθεια των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας να εμποδίσουν τους Κούρδους να περάσουν τα σύνορα προς τη Συρία, έγινε δεκτή ως μια ακόμη κίνηση στήριξης στους τζιχαντιστές.

Το ΡΚΚ ήδη δήλωσε ότι οι κινήσεις αυτές αλλά και οι προτάσεις Ερντογάν για την υποτιθεμένη «Ζώνη ασφαλείας» και «Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων» στα σύνορα με τη Συρία, στρέφονται τελικά εναντίον των Κούρδων και ότι έτσι δρομολογείται η κατάρρευση της «ειρηνευτικής διαδικασίας» που είχε εξαγγείλει ο Τ. Ερντογάν. Και μια τέτοια εξέλιξη δεν οδηγεί παρά στην ιδιαίτερα επικίνδυνη αποσταθεροποίηση της ίδιας της Τουρκίας. Σε αυτό το εκρηκτικό παζλ ο Μ. Ομπάμα και η διεθνής κοινότητα έχουν όλο και λιγότερες επιλογές. Που καμιά δεν είναι ασφαλής και σίγουρη...

ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr