Κίνδυνος αναστροφής
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Αντιλαμβάνομαι τις συζητήσεις που προκαλεί το κατά πόσον στην προοπτική των εκλογών, «τα μηχανάκια θα βγάζουν δεκάρικα», αλλά προσωπικά δεν έχω κάποια ανησυχία ως προς αυτό. Υπάρχουν πολύ σημαντικότερα ζητήματα. Από τη Στατιστική Αρχή μάθαμε πως, έπειτα από 14 τρίμηνα πτώσης, σημειώθηκε αύξηση των αμοιβών, σε ετήσια βάση, στο πρώτο και στο τρίτο τρίμηνο του 2014.
Η μεταβολή είναι σημαντική, αν σκεφτούμε ότι από το τρίτο τρίμηνο του 2009, όταν δηλαδή διαφάνηκε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλη κρίση, οι μισθοί έχουν χάσει 15,4%!
Παρά την επίμονη ανεργία, που παρέμενε τον Σεπτέμβριο 2014 στο 25,7%. Σε υποχώρηση βεβαίως από το 28% ένα έτος πριν, αλλά πάντοτε σε πολύ υψηλό επίπεδο για να δικαιολογείται πραγματική μείωση της ζητούμενης από τους ανέργους εργασίας.
Πρόσθετη σημασία προσλαμβάνει η στατιστική αυτή παρατήρηση, καθώς η εξέλιξη των τιμών καταναλωτή παραμένει, τόσο στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου όσο και μέχρι σήμερα, πτωτική. Μείωση του επιπέδου των τιμών σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της πραγματικής, αγοραστικής, αξίας των σταδιακά αυξανόμενων μισθών.
Κάποιοι από εσάς θα αναρωτιούνται, με το δίκιο τους, αν ζουν σε άλλη χώρα. Είναι αλήθεια ότι στην καθημερινότητα των πολλών από εμάς τίποτε δεν φανερώνει αυτή τη σταδιακή, πλην όμως συστηματική, βελτίωση των μεγεθών της οικονομίας. Τουναντίον, η πίεση στα εισοδήματα παραμένει σπουδαία εξαιρετική, ενώ οι προοπτικές του καθενός για κάποια βελτίωση της θέσης του στην αγορά εργασίας είναι απελπιστικές.
Κρατήστε όμως κατά νου το εξής: στην (επ)άνοδο των οικονομικών μεγεθών, η προσλαμβάνουσα βελτίωση παίρνει τη μορφή της επί του παρόντος σταθεροποίησης και όχι της εμπιστοσύνης στην επερχόμενη άνοδο της οικονομίας.
Πλην όμως υπάρχει πραγματική άνοδος στην οικονομία, γεγονός που εξηγεί τα μικρά βήματα προόδου σε ολοένα και περισσότερα μεγέθη. Πριν από λίγες ημέρες η Στατιστική ανακοίνωσε ότι το εγχώριο προϊόν βρίσκεται σε ανοδική τροχιά και τα τρία τρίμηνα του 2014.
Είναι προφανές ότι η συγκυρία έχει γυρίσει. Δεν έχει όμως σταθεροποιηθεί. Η αναστροφή των μεγεθών είναι, μεσοπρόθεσμα, δυνατή. Η οικονομία δεν έχει αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Λείπουν οι σοβαρές επενδύσεις. Επενδύσεις διάχυτες σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα την κατοικία, που έχει υποστεί συντριπτική καθίζηση. Το τρίτο τρίμηνο του 2014 πραγματοποιήθηκε το 14% του μέσου όρου από το 1995 ή το 6% του υψηλότερου επιπέδου επενδύσεων στην κατοικία, που είχε γίνει το τρίτο τρίμηνο 2007.
Είναι κρίσιμο να συμφωνήσουμε στο ποιος είναι ο πλέον ύποπτος παράγοντας αποσταθεροποίησης. Είναι, προφανώς, μια μικρότερη και, πολύ χειρότερα, μια παρατεταμένη πολιτική αστάθεια.
Η μεταβολή είναι σημαντική, αν σκεφτούμε ότι από το τρίτο τρίμηνο του 2009, όταν δηλαδή διαφάνηκε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλη κρίση, οι μισθοί έχουν χάσει 15,4%!
Παρά την επίμονη ανεργία, που παρέμενε τον Σεπτέμβριο 2014 στο 25,7%. Σε υποχώρηση βεβαίως από το 28% ένα έτος πριν, αλλά πάντοτε σε πολύ υψηλό επίπεδο για να δικαιολογείται πραγματική μείωση της ζητούμενης από τους ανέργους εργασίας.
Πρόσθετη σημασία προσλαμβάνει η στατιστική αυτή παρατήρηση, καθώς η εξέλιξη των τιμών καταναλωτή παραμένει, τόσο στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου όσο και μέχρι σήμερα, πτωτική. Μείωση του επιπέδου των τιμών σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της πραγματικής, αγοραστικής, αξίας των σταδιακά αυξανόμενων μισθών.
Κάποιοι από εσάς θα αναρωτιούνται, με το δίκιο τους, αν ζουν σε άλλη χώρα. Είναι αλήθεια ότι στην καθημερινότητα των πολλών από εμάς τίποτε δεν φανερώνει αυτή τη σταδιακή, πλην όμως συστηματική, βελτίωση των μεγεθών της οικονομίας. Τουναντίον, η πίεση στα εισοδήματα παραμένει σπουδαία εξαιρετική, ενώ οι προοπτικές του καθενός για κάποια βελτίωση της θέσης του στην αγορά εργασίας είναι απελπιστικές.
Κρατήστε όμως κατά νου το εξής: στην (επ)άνοδο των οικονομικών μεγεθών, η προσλαμβάνουσα βελτίωση παίρνει τη μορφή της επί του παρόντος σταθεροποίησης και όχι της εμπιστοσύνης στην επερχόμενη άνοδο της οικονομίας.
Πλην όμως υπάρχει πραγματική άνοδος στην οικονομία, γεγονός που εξηγεί τα μικρά βήματα προόδου σε ολοένα και περισσότερα μεγέθη. Πριν από λίγες ημέρες η Στατιστική ανακοίνωσε ότι το εγχώριο προϊόν βρίσκεται σε ανοδική τροχιά και τα τρία τρίμηνα του 2014.
Είναι προφανές ότι η συγκυρία έχει γυρίσει. Δεν έχει όμως σταθεροποιηθεί. Η αναστροφή των μεγεθών είναι, μεσοπρόθεσμα, δυνατή. Η οικονομία δεν έχει αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Λείπουν οι σοβαρές επενδύσεις. Επενδύσεις διάχυτες σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα την κατοικία, που έχει υποστεί συντριπτική καθίζηση. Το τρίτο τρίμηνο του 2014 πραγματοποιήθηκε το 14% του μέσου όρου από το 1995 ή το 6% του υψηλότερου επιπέδου επενδύσεων στην κατοικία, που είχε γίνει το τρίτο τρίμηνο 2007.
Είναι κρίσιμο να συμφωνήσουμε στο ποιος είναι ο πλέον ύποπτος παράγοντας αποσταθεροποίησης. Είναι, προφανώς, μια μικρότερη και, πολύ χειρότερα, μια παρατεταμένη πολιτική αστάθεια.
No comments:
Post a Comment