Η ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ, ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΙΣ ΣΕΙΡΗΝΕΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ, ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΜΑ

Οι θαρραλέοι του ευρώ ...

Το 19ο μέλος του ευρώ θα είναι από την 1η Ιανουαρίου του 2015 η Λιθουανία, η οποία, αγνοώντας τους φόβους κάποιων αναλυτών και οικονομολόγων περί... αβέβαιου μέλλοντος του οικοδομήματος της Ευρωζώνης, ετοιμάζεται να πει αντίο στο εθνικό της νόμισμα, το λίτας.

Τα οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν αρκετές χώρες της Ευρωζώνης -κυρίως του Νότου- έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο σενάρια για εγκατάλειψη του ευρώ από διάφορους κυβερνητικούς αξιωματούχους, όχι μόνο των χωρών που πλήττονται κατά βάση από την κρίση (π.χ. Ελλάδα, Ιταλία κ.ά.) αλλά και των ισχυρών της περιοχής, δηλαδή τους Γερμανούς.

Εν μέσω λοιπόν ενός τέτοιου κλίματος, η Λιθουανία θα γίνει σύντομα η τρίτη χώρα της Βαλτικής, ύστερα από την Εσθονία (το 2011) και τη Λετονία (φέτος), που θα υιοθετήσει το ευρώ εκτιμώντας πως αυξάνονται οι δυνατότητες της χώρας να σχεδιάσει από καλύτερη βάση την οικονομική της πολιτική ενώ θα είναι περισσότερο προστατευμένο το τραπεζικό της συστήμα (και θα γίνεται έτσι υπό ευνοϊκότερους όρους η χρηματοδότησή της) χάρη και στην παρουσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Κεντρική Τράπεζα της χώρας προβλέπει πτώση της τάξεως του 0,8% στο μέσο επιτόκιο που δανείζεται το κράτος μετά την υιοθέτηση του ευρώ.

Δεν είναι ήσσονος σημασίας βέβαια και οι... πολιτικοί λόγοι που οδηγούν τη Λιθουανία στο ευρώ. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα πρώην σοβιετικό κράτος που βρίσκεται κοντά στη Μόσχα και με ένα ποσοστό της τάξης του 5% των πολιτών της να μιλούν ρωσικά. Για τον κεντρικό τραπεζίτη Βίτας Βασιλιάουσκας, «η υιοθέτηση του ευρώ δεν είναι μόνο ένα οικονομικό σχέδιο. Είναι επίσης ένα πολιτικό σχέδιο. Τώρα πλέον θα είναι και οι τρεις χώρες της Βαλτικής ενσωματωμένες στο σύστημα του ευρώ. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι μπορούν να αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς». Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι δηλώσεις του Λιθουανού ευρωβουλευτή Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, ο οποίος τονίζει ότι οι Λιθουανοί βλέπουν τη συμμετοχή τους στη λέσχη του ευρώ ως εγγύηση σταθερότητας σε μία περιοχή με πολλά μέτωπα αστάθειας προσθέτοντας με έμφαση ότι «για μας το ζήτημα δεν είναι μόνο η οικονομία, η ευκολία των συναλλαγών και η προώθηση των επενδύσεων. Ολα αυτά είναι βέβαια σημαντικά. Αλλά το πιο σημαντικό είναι η αίσθηση ότι ανήκεις σε μια μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικογένεια και όχι σε μια απομονωμένη χώρα στις βόρειες εσχατιές της Ευρώπης».

Εχει μαύρη ζώνη στο καράτε και θαυμάζει τη Θάτσερ και τον Γκάντι. Η 58χρονη πρόεδρος της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, στο παρελθόν υπήρξε επίτροπος Προϋπολογισμού της Κομισιόν.

Το Bloomberg 

Η Maxima, θυγατρική του μεγαλύτερου ομίλου της χώρας Vilniaus Prekyba, έχει εξαπλωθεί σε Λετονία και Εσθονία καθώς οι γειτονικές χώρες αποτελούν ένα είδος οικονομικής συνομοσπονδίας, απομεινάρι της σοβιετικής εποχής.

Υπάρχει όμως και ο... αντίλογος, που θέλει την είσοδο της Λιθουανίας στην Ευρωζώνη να δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στη χώρα. Πριν από μερικές ημέρες, δημοσίευμα του Bloomberg ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το παράδειγμα της Ελλάδας είναι μια προειδοποιητική ιστορία για τις πιθανές συνέπειες της εκχώρησης κυριαρχίας επί της νομισματικής πολιτικής», με τον αρθρογράφο του ειδησεογραφικού πρακτορείου Μαρκ Γκίλμπερτ να υπογραμμίζει πως «η απώλεια της ικανότητας να υποτιμήσεις το νόμισμά σου για να αυξήσεις τις εξαγωγές και να τονώσεις την ανάπτυξη μπορεί να αποβεί καταστροφική». Οπως αναφέρει ο Γκίλμπερτ, η χώρα μας «βρέθηκε κλειδωμένη σε ένα οικονομικό κλουβί και βυθισμένη σε πολιτική κρίση, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα λιτότητας που υπαγορεύεται από τους εταίρους, με την εχθρότητα των ψηφοφόρων για το πρόγραμμα να μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο. Αν και τα προβλήματα δημιουργήθηκαν από την ίδια τη χώρα, οι λύσεις περιορίζονται από τη συμμετοχή της στο ευρώ».

Το πρώτο στοίχημα της κυβέρνησης είναι να μη σημειωθούν αδικαιολόγητες αυξήσεις με την αλλαγή του νομίσματος.

Στο «φουλ» οι μηχανέςΟ Σαούλιους Βαιτιέκουνας, διευθυντής του εθνικού νομισματοκοπείου της χώρας, κάνει λόγο για... «εργασιακό οργασμό τις τελευταίες ημέρες», καθώς «καθημερινά υπάρχουν τρεις βάρδιες με στόχο να κόβονται περισσότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ κάθε 20 ώρες». Το πρώτο στοίχημα της κυβέρνησης είναι να μη σημειωθούν αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών (η ισοτιμία ορίστηκε στα 3,4528 λίτας ανά ευρώ) όπως συνέβη σε άλλες χώρες με την αλλαγή του νομίσματος.

Σε ό,τι αφορά τα βασικά μεγέθη της Λιθουανίας, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης είναι 3%, η ανεργία «παίζει» μεταξύ 10%-12%, ενώ το χρέος είναι 14,32 δισ. ευρώ (40% του ΑΕΠ), εκ των οποίων το 78,7% αφορά εξωτερικό χρέος. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης έφτασε πέρυσι τα 19.400 ευρώ από 13.800 το 2009, με τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη να είναι 28.500 ευρώ. Συγκριτικά στη χώρα μας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ από 24.100 ευρώ το 2008, μειώθηκε πέρυσι στα 19.400 ευρώ. Η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό για το 2015 είναι μόλις στο 1%-1,5% όταν η αύξηση στους μισθούς κυμαίνεται μεταξύ 4,5%-5,1%. Η οικονομία της χώρας βασίζεται κυρίως στη γεωργία, ενώ επίσης αναπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία.

Μάκης Αποστόλου
mapostolou@pegasus.gr