ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣΤο χρέος και η ξερή «Ιθάκη»
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κάθε πρωθυπουργός στην εποχή των μνημονίων χρειάζεται ένα μεγάλο στόχο ή μια χίμαιρα, εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς, για να συνεχίσει να... πηγαίνει στο γραφείο του. Ο κ. Τσίπρας, εξ όσων διαβάζουμε, θεωρεί τη ρύθμιση του χρέους τη δική του «Ιθάκη». Πιστεύει, δηλαδή, ότι πετυχαίνοντας τη ρύθμιση του χρέους, θα μπορέσει να επιβιώσει πολιτικά και να ισχυρισθεί ότι άφησε κάτι απτό πίσω του.
Ενα ερώτημα είναι πώς θα φτάσουμε από εδώ που είμαστε σήμερα στην τελική διαπραγμάτευση για το χρέος. Αλλά ας πούμε ότι φτάνουμε, με κάποιο μαγικό τρόπο, σε εκείνο το σημείο. Ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί αντιμέτωπος με δύο μεγάλα προβλήματα. Το χρέος αναδείχθηκε στο Ιερό Δισκοπότηρο της πολιτικής αναμέτρησης τα τελευταία χρόνια. Ο κ. Τσίπρας και οι λοιποί αντιμνημονιακοί ηγέτες έπεισαν μια σημαντική μερίδα του ελληνικού λαού ότι με σκληρή διαπραγμάτευση θα μπορούσαν να πετύχουν ένα μεγάλο, καθαρό «κούρεμα». Αυτό δεν γίνεται. Εκτός εάν μεσολαβήσουν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση δεν θα δεχθεί μια τέτοια λύση. Συνεπώς, η επικοινωνιακή αξία της μείωσης του χρέους θα είναι κατώτερη των προσδοκιών που ο κ. Τσίπρας και άλλοι καλλιέργησαν.
Το δεύτερο, και ίσως μεγαλύτερο πρόβλημα, είναι ότι η ρύθμιση του χρέους με διάφορες μεθοδεύσεις θα συνοδεύεται από αυστηρούς όρους. Η απόφαση έχει ληφθεί στα ισχυρά ευρωπαϊκά κέντρα· ρύθμιση χρέους, μέσω επιμήκυνσης, χαμηλότερων επιτοκίων κ.λπ., χωρίς σκληρούς όρους και επιτήρηση, δεν έχει νόημα. Το λένε καθαρά οι άνθρωποι που χειρίζονται την υπόθεση: η αξιοπιστία της χώρας είναι εξαιρετικά μειωμένη και αν αφεθεί στην τύχη της, θα ξαναχρεοκοπήσει. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι η σημερινή ελληνική κυβέρνηση θα αντέξει να επωμισθεί ένα νέο, ουσιαστικά, μνημόνιο, με όρους και επιτήρηση, για να πετύχει μία ρύθμιση του χρέους.
Η υπόθεση μου θυμίζει λίγο αυτό που είχε πει ένας βουλευτής της Ν.Δ., ο οποίος φημίζεται για το χιούμορ του στις πρωινές τηλεοπτικές εμφανίσεις του, σε έναν πρώην πρωθυπουργό. «Ξέρεις, μου φαίνεται ότι την πατήσαμε», του είπε. «Νομίζαμε ότι η “Ιθάκη” μας είναι η εξουσία. Ομως τώρα που φτάσαμε στην “Ιθάκη”, βλέπω ότι το σκυλί πέθανε, η γυναίκα τα έχει φτιάξει από καιρό με άλλον, τα δέντρα ξεράθηκαν...».
Πέρα από το μαύρο χιούμορ, πάντως, δεν βρίσκω καθόλου αστείο το σενάριο που διαγράφεται μπροστά μας. Γιατί σκάψαμε τόσο πολύ τον λάκκο μας και την αξιοπιστία μας, που δώσαμε το δικαίωμα σε κάποιους να κάνουν το όποιο happy end αυτής της ιστορίας όσο πιο ακατόρθωτο γίνεται.
Ενα ερώτημα είναι πώς θα φτάσουμε από εδώ που είμαστε σήμερα στην τελική διαπραγμάτευση για το χρέος. Αλλά ας πούμε ότι φτάνουμε, με κάποιο μαγικό τρόπο, σε εκείνο το σημείο. Ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί αντιμέτωπος με δύο μεγάλα προβλήματα. Το χρέος αναδείχθηκε στο Ιερό Δισκοπότηρο της πολιτικής αναμέτρησης τα τελευταία χρόνια. Ο κ. Τσίπρας και οι λοιποί αντιμνημονιακοί ηγέτες έπεισαν μια σημαντική μερίδα του ελληνικού λαού ότι με σκληρή διαπραγμάτευση θα μπορούσαν να πετύχουν ένα μεγάλο, καθαρό «κούρεμα». Αυτό δεν γίνεται. Εκτός εάν μεσολαβήσουν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση δεν θα δεχθεί μια τέτοια λύση. Συνεπώς, η επικοινωνιακή αξία της μείωσης του χρέους θα είναι κατώτερη των προσδοκιών που ο κ. Τσίπρας και άλλοι καλλιέργησαν.
Το δεύτερο, και ίσως μεγαλύτερο πρόβλημα, είναι ότι η ρύθμιση του χρέους με διάφορες μεθοδεύσεις θα συνοδεύεται από αυστηρούς όρους. Η απόφαση έχει ληφθεί στα ισχυρά ευρωπαϊκά κέντρα· ρύθμιση χρέους, μέσω επιμήκυνσης, χαμηλότερων επιτοκίων κ.λπ., χωρίς σκληρούς όρους και επιτήρηση, δεν έχει νόημα. Το λένε καθαρά οι άνθρωποι που χειρίζονται την υπόθεση: η αξιοπιστία της χώρας είναι εξαιρετικά μειωμένη και αν αφεθεί στην τύχη της, θα ξαναχρεοκοπήσει. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι η σημερινή ελληνική κυβέρνηση θα αντέξει να επωμισθεί ένα νέο, ουσιαστικά, μνημόνιο, με όρους και επιτήρηση, για να πετύχει μία ρύθμιση του χρέους.
Η υπόθεση μου θυμίζει λίγο αυτό που είχε πει ένας βουλευτής της Ν.Δ., ο οποίος φημίζεται για το χιούμορ του στις πρωινές τηλεοπτικές εμφανίσεις του, σε έναν πρώην πρωθυπουργό. «Ξέρεις, μου φαίνεται ότι την πατήσαμε», του είπε. «Νομίζαμε ότι η “Ιθάκη” μας είναι η εξουσία. Ομως τώρα που φτάσαμε στην “Ιθάκη”, βλέπω ότι το σκυλί πέθανε, η γυναίκα τα έχει φτιάξει από καιρό με άλλον, τα δέντρα ξεράθηκαν...».
Πέρα από το μαύρο χιούμορ, πάντως, δεν βρίσκω καθόλου αστείο το σενάριο που διαγράφεται μπροστά μας. Γιατί σκάψαμε τόσο πολύ τον λάκκο μας και την αξιοπιστία μας, που δώσαμε το δικαίωμα σε κάποιους να κάνουν το όποιο happy end αυτής της ιστορίας όσο πιο ακατόρθωτο γίνεται.
No comments:
Post a Comment