ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣΤο Ποτάμι και το ρέμα
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι παλαιότεροι υποθέτω θυμούνται ότι κάποτε το αίτημα της ανανέωσης της πολιτικής ζωής περιστρεφόταν γύρω από τους περίφημους «58». Ηταν άλλες τότε οι εποχές, πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων, οι ευρωεκλογές δεν ήταν τόσο κοντά, δεν είχε ακόμη τεθεί θέμα σταυρού και η Κεντροαριστερά τελούσε σε εαρινό αναβρασμό.
Το νέο ετοιμαζόταν να πάρει την θέση του παλαιού, το παλαιό υποκλινόταν μπροστά στο νέο, το οποίο μπορεί και να μην ήταν τόσο νέο αλλά εν πάση περιπτώσει, παρά την πολιά του κόμη ήταν κατά συνθήκη νέο, κάτι σαν τα κατά συνθήκη ψεύδη τα οποία πολλούς έβγαλαν από τη δύσκολη θέση.
Οι «58», στην πλειονότητά τους πανεπιστημιακοί, υλοποιούσαν και την παλιά καλή ταύτιση του πολιτικού χώρου της Αριστεράς με τον κοινωνικό χώρο που κυκλοφορεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εφτασε μία απόφαση, ούτε καν απόφαση, μία πρόταση περί σταυροδοσίας στις ευρωεκλογές για να περάσει η ωραία αυτή προσπάθεια στην Ιστορία του τόπου. «Ils ont fait long feu» που λένε και οι Γάλλοι - έκφραση που περιγράφει το βλήμα το οποίο διανύει την καμπύλη πορεία του χωρίς να πετύχει τον στόχο του. Πέρασαν στην Ιστορία χωρίς να γράψουν τη δική τους ιστορία. Η διεκδίκηση του σταυρού θα σήμαινε πως θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν το ύφος του υποψήφιου διδάκτορος στην τέχνη της πολιτικής και να ασκήσουν πολιτική. Να μιλήσουν για τις απολύσεις στο Δημόσιο, για τη φορολογία, κυρίως δε να μιλήσουν για την Ευρώπη, την υπαρκτή Ευρώπη του ευρωκοινοβουλίου και όχι την ιδεατή των εργαστηρίων πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Κόμμα, σύλλογος επιρροής, όμιλος προβληματισμού, κάτι λίγο απ’ όλα ανάλογα με τις περιστάσεις, έχει μπερδευτεί τόσο πολύ ώστε να μην ξέρει σήμερα πια αν είναι ζωντανό ή όχι. Ενα ακέφαλο σώμα που δεν ξέρει αν ζει ή αν πέθανε. Χωρίς ηγεσία, άρα χωρίς χαρακτηριστικά, θυμίζουν την εποχή που κάποιοι πίστευαν πως οι καλύτερες σκηνοθεσίες στο θέατρο είναι οι συλλογικές, καθότι οι πιο δημοκρατικές. Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν; Δεν έχει και σημασία θα μου πείτε.
Το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη, υφολογικά τουλάχιστον, κινείται στους αντίποδες των «58». Οργανωμένο γύρω από ένα πρόσωπο γνωστό, αναγνωρίσιμο, φιλικό με όλους, με τον ενικό στην ημερήσια διάταξη από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση δηλώνει πως θέλει να αφήσει πίσω τη σκηνοθεσία των γνωστών στερεοτύπων που τόσο έχουν φθείρει την σχέση της κοινωνίας με την πολιτική τάξη. Μπορεί να δηλώνει πολιτικός, μπορεί να μη διστάζει να μιλάει για κόμμα, όμως το κάνει μιλώντας από την πλευρά της «κοινωνίας», όπως το έκανε τόσο καιρό από την εκπομπή του. Γιατί οι πολιτικοί «έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες. Τώρα αυτοί που μας οδήγησαν στα αδιέξοδα λένε ότι αυτοί θα μας σώσουν», δήλωσε προχθές στην ιδρυτική συνέντευξη Τύπου.
Πώς να μη σκεφθείς ότι όταν πας να γκρεμίσεις τα στερεότυπα ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι να δημιουργήσεις άλλα στερεότυπα; Πώς να μη σκεφθείς ότι η στερεοτυπική επίκληση της «κοινωνίας» ως μιας μεταφυσικής οντότητας υπεράνω όλων δεν είναι παρά ένα από τα συμπτώματα του αγκυλωμένου πολιτικού λόγου; Ε ναι, τον ΣΥΡΙΖΑ σκέφτομαι και τις μάλλον υστερικές του αντιδράσεις απέναντι στην εμφάνιση του Θεοδωράκη. Διότι όχι μόνον κινείται στον ίδιο χώρο, αλλά ενεργοποιεί και τα ίδια στερεότυπα, την «κοινωνία», το «άφθαρτο», το «νέο». Αντε τώρα να πείσεις τον ψηφοφόρο πως ο Λαφαζάνης εκφράζει καλύτερα την κοινωνία και το νέο, και είναι πιο άφθαρτος από τον Θεοδωράκη.
Μένει και η Ευρώπη θα μου πείτε, η θέα πέρα από τις εκβολές. Δεν είναι και κάνας Νείλος, συμφωνώ, αλλά μην το κάνουμε και ρέμα. kathimerini
Το νέο ετοιμαζόταν να πάρει την θέση του παλαιού, το παλαιό υποκλινόταν μπροστά στο νέο, το οποίο μπορεί και να μην ήταν τόσο νέο αλλά εν πάση περιπτώσει, παρά την πολιά του κόμη ήταν κατά συνθήκη νέο, κάτι σαν τα κατά συνθήκη ψεύδη τα οποία πολλούς έβγαλαν από τη δύσκολη θέση.
Οι «58», στην πλειονότητά τους πανεπιστημιακοί, υλοποιούσαν και την παλιά καλή ταύτιση του πολιτικού χώρου της Αριστεράς με τον κοινωνικό χώρο που κυκλοφορεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εφτασε μία απόφαση, ούτε καν απόφαση, μία πρόταση περί σταυροδοσίας στις ευρωεκλογές για να περάσει η ωραία αυτή προσπάθεια στην Ιστορία του τόπου. «Ils ont fait long feu» που λένε και οι Γάλλοι - έκφραση που περιγράφει το βλήμα το οποίο διανύει την καμπύλη πορεία του χωρίς να πετύχει τον στόχο του. Πέρασαν στην Ιστορία χωρίς να γράψουν τη δική τους ιστορία. Η διεκδίκηση του σταυρού θα σήμαινε πως θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν το ύφος του υποψήφιου διδάκτορος στην τέχνη της πολιτικής και να ασκήσουν πολιτική. Να μιλήσουν για τις απολύσεις στο Δημόσιο, για τη φορολογία, κυρίως δε να μιλήσουν για την Ευρώπη, την υπαρκτή Ευρώπη του ευρωκοινοβουλίου και όχι την ιδεατή των εργαστηρίων πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Κόμμα, σύλλογος επιρροής, όμιλος προβληματισμού, κάτι λίγο απ’ όλα ανάλογα με τις περιστάσεις, έχει μπερδευτεί τόσο πολύ ώστε να μην ξέρει σήμερα πια αν είναι ζωντανό ή όχι. Ενα ακέφαλο σώμα που δεν ξέρει αν ζει ή αν πέθανε. Χωρίς ηγεσία, άρα χωρίς χαρακτηριστικά, θυμίζουν την εποχή που κάποιοι πίστευαν πως οι καλύτερες σκηνοθεσίες στο θέατρο είναι οι συλλογικές, καθότι οι πιο δημοκρατικές. Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν; Δεν έχει και σημασία θα μου πείτε.
Το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη, υφολογικά τουλάχιστον, κινείται στους αντίποδες των «58». Οργανωμένο γύρω από ένα πρόσωπο γνωστό, αναγνωρίσιμο, φιλικό με όλους, με τον ενικό στην ημερήσια διάταξη από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση δηλώνει πως θέλει να αφήσει πίσω τη σκηνοθεσία των γνωστών στερεοτύπων που τόσο έχουν φθείρει την σχέση της κοινωνίας με την πολιτική τάξη. Μπορεί να δηλώνει πολιτικός, μπορεί να μη διστάζει να μιλάει για κόμμα, όμως το κάνει μιλώντας από την πλευρά της «κοινωνίας», όπως το έκανε τόσο καιρό από την εκπομπή του. Γιατί οι πολιτικοί «έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες. Τώρα αυτοί που μας οδήγησαν στα αδιέξοδα λένε ότι αυτοί θα μας σώσουν», δήλωσε προχθές στην ιδρυτική συνέντευξη Τύπου.
Πώς να μη σκεφθείς ότι όταν πας να γκρεμίσεις τα στερεότυπα ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι να δημιουργήσεις άλλα στερεότυπα; Πώς να μη σκεφθείς ότι η στερεοτυπική επίκληση της «κοινωνίας» ως μιας μεταφυσικής οντότητας υπεράνω όλων δεν είναι παρά ένα από τα συμπτώματα του αγκυλωμένου πολιτικού λόγου; Ε ναι, τον ΣΥΡΙΖΑ σκέφτομαι και τις μάλλον υστερικές του αντιδράσεις απέναντι στην εμφάνιση του Θεοδωράκη. Διότι όχι μόνον κινείται στον ίδιο χώρο, αλλά ενεργοποιεί και τα ίδια στερεότυπα, την «κοινωνία», το «άφθαρτο», το «νέο». Αντε τώρα να πείσεις τον ψηφοφόρο πως ο Λαφαζάνης εκφράζει καλύτερα την κοινωνία και το νέο, και είναι πιο άφθαρτος από τον Θεοδωράκη.
Μένει και η Ευρώπη θα μου πείτε, η θέα πέρα από τις εκβολές. Δεν είναι και κάνας Νείλος, συμφωνώ, αλλά μην το κάνουμε και ρέμα. kathimerini
No comments:
Post a Comment