Οικονομία

Το ελληνικό success story και το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ

Ο επικεφαλής αναλυτής της Bremer Landesbank Φόλκερ Χελμάγερ μίλησε στη DW για τη μεταμνημονιακή εποχή, το ρόλο του ΔΝΤ και τους φόβους των αγορών σε περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές.

Ο Φόλκερ Χελμάγερ συγκαταλέγεται στους λίγους γερμανούς αναλυτές που ακόμη και στο ζενίθ της ελληνικής κρίσης εμφανίζονταν πάντα καθησυχαστικοί και αισιόδοξοι. Ο επικεφαλής αναλυτής της Bremer Landesbank δεν φαίνεται να έχασε την αισιοδοξία του αυτή. Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν στο ελληνικό ζήτημα και, κυρίως, την κόντρα της κυβέρνησης Σαμαρά με την τρόικα, προβλέπει ότι «(…) θα υπάρξει μια τεχνική παράταση μέχρι τα μέσα ή τα τέλη Ιανουαρίου προκειμένου να εκταμιευτεί η τελευταία δόση του 1,8 δις ευρώ. Αντικείμενο της εν εξελίξει κόντρας είναι η προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αποφύγει περαιτέρω δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό και στις συντάξεις. Αυτό έχει σοβαρούς εσωπολιτικούς λόγους. Οι λόγοι θα πρέπει να αναζητηθούν όμως και στο γεγονός ότι η διαδικασία ανάκαμψης που ξεκίνησε την τρέχουσα χρονιά, κυρίως όσον αφορά τα δημοσιονομικά, κύλησε καλύτερα από ότι ανέμενε η τρόικα. Ως εκ τούτου θεωρώ βέβαιο ότι θα επιτευχθεί συμβιβασμός».

Δημοσιονομική προσαρμογή άνευ προηγουμένου

"Το ΔΝΤ δεν πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα αλλά θα ήταν καλό για τη χώρα να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία του Ταμείου"

Ο γερμανός αναλυτής αποδίδει τη σκληρή στάση της τριμερούς στην παρούσα φάση στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ανακτήσει ακόμη την εμπιστοσύνη που είχε απολέσει τα προηγούμενα χρόνια. Εντέλει όμως, όπως χαρακτηριστικά λέει, και με δεδομένη τη συζήτηση περί πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα, η διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα θα παίζει καθοριστικό ρόλο στις τελικές συζητήσεις.

«Τα βάρη που κλήθηκε να επωμιστεί η Ελλάδα στο πλαίσιο της πολιτικής των μεταρρυθμίσεων δεν έχουν ιστορικό προηγούμενο. Θα πρέπει να δείξει κανείς σεβασμό έναντι αυτών των επιδόσεων. Για να είμαι πιο σαφής. Υπάρχει ένας κανόνας της Goldman Sachs που λέει ότι στο πλαίσιο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων η δημοσιονομική προσαρμογή δεν πρέπει να ξεπερνά το 1 με 2 % επί του ΑΕΠ ετησίως. Στην Ελλάδα η δημοσιονομική προσαρμογή κινήθηκε τα τελευταία χρόνια στο 4 με 5 % επί του ΑΕΠ. Αυτό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο και αξίζει το σεβασμό μας».

Ο Φόλκερ Χελμάγερ εκτιμά ότι μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος θα υπάρξει μια προληπτική γραμμή στήριξης της Ελλάδας που θα της δώσει πιθανότατα τη δυνατότητα να βγει επιτυχώς στις αγορές. Τι σημαίνει όμως αυτό για τον μελλοντικό ρόλο του ΔΝΤ; Θα πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα;

«Το ΔΝΤ δεν πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα αλλά θα ήταν καλό για τη χώρα να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία του Ταμείου. Θα ήταν καταστροφικό εάν ορισμένες λανθασμένες αποφάσεις της ελληνικής πολιτικής οδηγούσαν τώρα σε αναίρεση των επιτυχιών των τελευταίων χρόνων. Ο κίνδυνος αυτός είναι υπαρκτός γιατί οι πιέσεις εκ μέρους της κοινής γνώμης παραμένουν μεγάλες. Αυτό που δεν αντιλαμβάνεται η κοινή γνώμη είναι το γεγονός ότι μια τελείως λανθασμένη πολιτική -η οποία ωφέλησε τον μέσο πολίτη τα χρόνια πριν ξεσπάσει η κρίση- χρήζει τώρα βιώσιμων βελτιώσεων και μιας νέας βάσης πάνω στην οποία μπορεί να χτίσει κανείς. Υπό την έννοια αυτή δεν διαφωνώ με τον μηχανισμό ελέγχου του ΔΝΤ. Από την άλλη καταλαβαίνω βέβαια τους έλληνες πολιτικούς που αντιλαμβάνονται την εποπτεία και τον έλεγχο αυτό ως κάτι το δυσάρεστο».

Ελληνικά συνδικάτα και «πολιτική υπεράσπισης των κεκτημένων»

"Η πολιτική υπεράσπισης των κεκτημένων εκ μέρους των ελληνικών συνδικάτων στερεί από τους νέους τη δυνατότητα ίσων ευκαιριών στην αγορά εργασίας"

Ο επικεφαλής αναλυτής της Bremer Landesbank εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο, κυρίως όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή, ωστόσο, όπως λέει, η διοίκηση εξακολουθεί να είναι αναποτελεσματική και θα χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να φτάσει τα ευρωπαϊκά επίπεδα. Περαιτέρω μεταρρυθμίσεις απαιτούνται, σύμφωνα με τον ίδιο και στην αγορά εργασίας, όπου επιβάλλεται μεγαλύτερη φιλελευθεροποίηση. «Η πολιτική υπεράσπισης των κεκτημένων εκ μέρους των ελληνικών συνδικάτων στερεί από τους νέους τη δυνατότητα ίσων ευκαιριών στην αγορά εργασίας. Αυτό το διαπιστώνουμε σε πολλές χώρες της νότιας Ευρώπης. Μας απασχολεί και στην Ελλάδα και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί».

Πώς αποτιμά όμως ο ίδιος τις προσπάθειες των τελευταίων τεσσάρων ετών; Μπορεί όντως να γίνεται λόγος για success story?

«Για εμένα είναι ένα success story. Αν και προσωπικά ήμουν πάντα αισιόδοξος, πολλοί δεν περίμεναν ότι θα ήταν δυνατή η σταθεροποίηση της Ελλάδας. Έχουμε μια σταθεροποίηση σε χαμηλό οικονομικό επίπεδο, η οποία όμως είναι βιώσιμη. Έχουμε θέσει υπό έλεγχο τον προϋπολογισμό. Υπάρχουν πλεονάσματα. Υπό την έννοια αυτή λοιπόν πρόκειται για ένα success story, ωστόσο είναι μια επιτυχία πάνω στην οποία θα πρέπει να συνεχίσει να δουλεύει κανείς προκειμένου να δοθούν θετικές προοπτικές στους νέους και γενικότερα στους πολίτες».

Το παιγνίδι του ΣΥΡΙΖΑ με τη φωτιά

"Προτίθεται να επανέλθει σε μια φάση διακοσμητικών μόνον αλλαγών, χωρίς να αποκλείει καν την έξοδο από το ευρώ ή και να εξασφαλίσει ειδικούς όρους"

Τι θα γίνει όμως σε περίπτωση πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα; Ανησυχεί όντως τις αγορές το ενδεχόμενο επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ;

«Ναι, σε κάθε περίπτωση. Η προσέγγιση του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ θέτει στην ουσία εν αμφιβόλω το σύνολο των μεταρρυθμίσεων και την πρόοδο που έχει συντελεστεί. Προτίθεται να επανέλθει σε μια φάση διακοσμητικών μόνον αλλαγών, χωρίς να αποκλείει καν την έξοδο από το ευρώ ή και να εξασφαλίσει ειδικούς όρους. Αυτό αντιτίθεται στην υγιή εξυγίανση αλλά και στη θεωρία που διατύπωσε ο Αριστοτέλης πριν από 2.350 χρόνια και η οποία δεν έχει ανατραπεί έκτοτε, ότι δηλαδή μόνον οι διαρθρωτικές αλλαγές φέρνουν στο τέλος βιώσιμες αλλαγές και επιτυχημένους προϋπολογισμούς».

Πιστεύει όμως ο Φόλκερ Χελμάγερ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε όντως να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ;

«Κάποιοι παίζουν με τη φωτιά. Και η φωτιά αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια προσωρινή αποσταθεροποίηση πολλές χώρες που έχουν μπει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Εάν αυτό γίνει όντως στο τέλος είναι ένα άλλο ερώτημα. Και μόνον το παιγνίδι αυτό με τη φωτιά όμως θα διέκοπτε τη ροή κεφαλαίων προς την πραγματική οικονομία στην Ελλάδα, προκαλώντας τεράστια προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση κάτι τέτοιο δεν το θέλει κανείς».

Κώστας Συμεωνίδης   dw de