Η αλήθεια για την ελληνική τραγωδία
EREMY BULOW, KENNETH ROGOFF
Κατά κοινή πεποίθηση, η Ελλάδα έχει διανύσει μια παρατεταμένη περίοδο με υπερβολικά μέτρα λιτότητας που επέβαλε η τρόικα σε μια κοντόφθαλμη προσπάθεια για να εξασφαλίσει την αποπληρωμή όσο το δυνατόν μεγαλύτερου τμήματος από το υπέρογκο χρέος της. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα ήταν καθαρός δέκτης κεφαλαίων από την τρόικα από το 2010 μέχρι τα μέσα του 2014. Και οι δύο πλευρές διαπραγματεύθηκαν με βάση το συμφέρον τους – προασπιζόμενες μέσω απειλών τις θέσεις τους, οι οποίες είχαν σχέση με το άμεσο κόστος μιας χρεοκοπίας και πολύ λιγότερο με το βασικό μέλημα της Ελλάδας που αφορά τη φήμη της ως φερέγγυα χώρα για την τακτική αποπληρωμή των χρεών της.
Μια ευρωπαϊκή χώρα με μεγάλη κληρονομιά, η Ελλάδα παραμένει από πολλές απόψεις αναδυόμενη αγορά. Η οικονομία της έχει υποστεί μια «επική» ύφεση που οι κατεξοχήν χώρες υψηλού εισοδήματος κατάφεραν να αποφύγουν. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας, σε όρους δολαρίου, αυξήθηκε από το 41% εν συγκρίσει με τα επίπεδα της Γερμανίας το 1995 στο 71% το 2009 και επανήλθε στο 47% μέχρι το 2014.
Με βάση την αγοραστική δύναμη των πολιτών της Ελλάδας, η πτώση αυτή είναι θεαματικότερη, ξεκινώντας από το 77% των επιπέδων της Γερμανίας το 2008 στο 57% το 2013.
Η τραγωδία στην Ελλάδα είναι ότι δανείστηκε αδρά τις καλές εποχές των αρχών της δεκαετίας του 2000, παρά το γεγονός ότι το χρέος της ήταν ήδη υψηλό ως προς το ΑΕΠ. Θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για να μειώσει το βάρος των χρεών της και όχι να το επεκτείνει. Αντί αυτού, όπως συνέβη σε πολλές χώρες, οι κυβερνήσεις εξάντλησαν κάθε περιθώριο δανεισμού. Μετέπειτα, η ύφεση από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09 και η αποκάλυψη μιας τεράστιας λογιστικής απάτης έκλεισαν τις πόρτες δανεισμού από τις αγορές. Αντίθετα, από άλλες χώρες που βρέθηκαν παγιδευμένες σε κρίσεις χρέους, η Ελλάδα εισέπραξε δύο εξαιρετικά μεγάλα πακέτα διάσωσης που θα εξασφάλιζαν την απαιτούμενη ρευστότητα μέχρι να ολοκληρωθούν απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να βελτιωθεί η κατάσταση του προϋπολογισμού. Ωστόσο, ως μέλος της Ε.Ε, η Ελλάδα δεν έχει την επιλογή να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματός της, ενώ οι μεταρρυθμίσεις συνάντησαν μεγάλα πολιτικά εμπόδια. Παράλληλα, οι εταίροι της σχεδιάζουν τα βήματά τους με γνώμονα τα δικά τους συμφέροντα και τα πολιτικά τους προβλήματα.
Η Ευρώπη άρχισε να δυσανασχετεί πολύ με την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων. Αν και παρουσίασε πρόοδο ως προς την απλούστευση των συνθηκών επιχειρηματικότητας, η κατάταξη της χώρας στην 61η θέση από την Παγκόσμια Τράπεζα σημαίνει ότι συνεχίζει να βρίσκεται πίσω από την Τυνησία και αρκετά πιο πίσω από την Ισλανδία (12), την Ιρλανδία (12), την Πορτογαλία (25) και την Ισπανία (33).
Σε μεμονωμένους τομείς, η απόδοση της Ελλάδας είναι αρκετά χαμηλή σε μεταρρυθμίσεις. Στην καταβολή φόρων ακολουθεί τα Νησιά του Σολομώντα. Στην εκπλήρωση των όρων μιας σύμβασης κατατάσσεται στην 155η θέση, ακολουθώντας το Μαλάουι. Στην ίδρυση νέας επιχείρησης ακολουθεί την Τόνγκα, ένα κράτος στον νότιο Ειρηνικό και βορειοανατολικά της Νέας Ζηλανδίας που αποτελείται από περίπου 170 νησιά.
Στην καταγραφή ακινήτων στο κτηματολόγιο ακολουθεί το Μαρόκο και στις οικοδομικές άδειες βρίσκεται μια θέση πριν από το Περού.
Κάποια πράγματα θα πρέπει να ξεκαθαριστούν για την Ελλάδα. Από το 2010 μέχρι τα μέσα του 2014 υπήρξαν καθαρές εισροές κεφαλαίων (νέα δάνεια και επιδοτήσεις χωρίς τις αποπληρωμές). Επίσης, η διαμάχη μεταξύ των δύο πλευρών δεν έχει καμία σχέση με την αξιοπιστία της χώρας ως προς την αποπληρωμή των χρεών της. Η ελληνική κρίση είναι μια τραγωδία για την ίδια τη χώρα και την Ευρώπη. Κάθε επίλυση αυτής της κρίσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη τόσο στην αντίληψη των αξιωματούχων όσο και του ευρύτερου κοινού.
* Οι κ. J. Bulow και K. Rogoff είναι συνεργάτες του ιστότοπου οικονομικών ερευνών Vox.
No comments:
Post a Comment