ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

Τα δύο ραντεβού που έφεραν κάλπες

Την 11η Ιουλίου, όταν στην ψηφοφορία για την εξουσιοδότηση της ελληνικής ομάδας που θα διαπραγματευόταν τη δανειακή σύμβαση με το ESM σημειώθηκαν οι πρώτες σοβαρές απώλειες από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ξεκίνησε ουσιαστικά η αντίστροφη μέτρηση για τις πρόωρες εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.

Οι αρχικές σκέψεις για Νοέμβριο αποκλείστηκαν καθώς το ρίσκο ήταν μεγάλο

Την 11η Ιουλίου, όταν στην ψηφοφορία για την εξουσιοδότηση της ελληνικής οµάδας που θα διαπραγµατευόταν τη δανειακή σύµβαση µε το ESM σηµειώθηκαν οι πρώτες σοβαρές απώλειες από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ξεκίνησε ουσιαστικά η αντίστροφη µέτρηση για τις πρόωρες εκλογές της 20ής Σεπτεµβρίου.

Εκείνη τη νύχτα, όταν ο Αλ. Τσίπρας δήλωνε ότι «προέχει η θετική έκβαση στη διαπραγµάτευση» και «όλα τα άλλα στην ώρα τους», η απόφαση ότι η χώρα θα πήγαινε σε πρόωρες εκλογές είχε ήδη ληφθεί. Το µόνο που απέµενε ήταν ο ορισµός της ηµεροµηνίας, κάτι που ήταν σε ευθεία συνάρτηση µε την πορεία των διαπραγµατεύσεων µε τους εταίρους, την ολοκλήρωση της συµφωνίας και την εκταµίευση της πρώτης δόσης.

Τα «παρών» των κ. Κωνσταντοπούλου, Λαφαζάνη, Στρατούλη, Λαπαβίτσα, Λεουτσάκου, Κυρίτση, Σταθά και Σκούµα καθώς και οι απουσίες των κ. Βαρουφάκη, Αυλωνίτου, Κοδέλα, Σωτηρίου, Χατζηλάµπρου, Μακρή και Κυριακάκη δροµολόγησαν ουσιαστικά τις εξελίξεις που τα τελευταία 24ωρα συνέβησαν.

Πριν πάρει τις τελικές του αποφάσεις ο πρωθυπουργός συμβουλεύτηκε τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησής του, Γ. Δραγασάκη, και τον γ.γ. του Υπουργικού Συμβουλίου Σπ. Σαγιά για τα διαδικαστικά.

Από εκείνη τη µέρα µέχρι και χθες που ανακοινώθηκε επισήµως η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, µεσολάβησαν πολλά, δεν υπήρξε όµως ούτε µια στιγµή που να οδηγήσει τον πρωθυπουργό στην αναθεώρηση της εκτίµησής του ότι το «γυαλί» στον ΣΥΡΙΖΑ είχε πλέον σπάσει και πως η κυβέρνηση δεν µπορούσε να προχωρήσει στηριζόµενη στις ψήφους της αντιπολίτευσης.

Εναν µήνα αργότερα από εκείνη την ψηφοφορία, στις 11 Αυγούστου, η συµφωνία µε τους δανειστές «κλείνει» και τότε ξεκινά ουσιαστικά η συζήτηση στο εσωτερικό της κυβέρνησης για την ηµεροµηνία των εκλογών και τη διαδικασία που θα έπρεπε να ακολουθηθεί.

Συσκέψεις
Ο πρωθυπουργός, έχοντας ήδη υποστεί σηµαντικά πολιτικά πλήγµατα από τις καθηµερινές δηλώσεις µελών της Αριστερής Πλατφόρµας, αντιλαµβάνεται ότι το κυβερνητικό σχήµα δεν έχει πολλές ηµέρες ζωής... Σύµφωνα µε πληροφορίες, θέτει για πρώτη φορά επί της ουσίας το θέµα στους στενούς του συνεργάτες κ. Γ. Δραγασάκη, Αλ. Φλαµπουράρη και Ν. Παππά.

Ολοι συµφωνούν ότι οι εκλογές θα δώσουν διέξοδο και πως η χώρα δεν µπορεί να κυβερνηθεί όταν ένα σηµαντικό τµήµα των βουλευτών της πλειοψηφίας «στηρίζουν... καταψηφίζοντας». Ωστόσο, σε εκείνη την πρώτη σύσκεψη που έγινε λίγες ώρες µετά την ανακοίνωση από τον κ. Τσακαλώτο ότι η συµφωνία µε τους δανειστές είχε «κλείσει», διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις ως προς τον χρόνο των εκλογών.

Οι κ. Δραγασάκης και Φλαµπουράρης δηλώνουν απερίφραστα ότι το «γοργόν και χάριν έχει». Εξηγούν στον κ. Τσίπρα την εκτίµησή τους ότι όσο περνά ο χρόνος τόσο η φθορά του ίδιου του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης θα µεγαλώνει, ενώ σηµειώνουν την ανάγκη να υπάρξει µια κυβέρνηση µε ισχυρή πλειοψηφία και νωπή λαϊκή εντολή έτσι ώστε να προωθήσει τις µεταρρυθµίσεις.

Ο κ. Παππάς διατυπώνει µια διαφορετική εκτίµηση και εκφράζει την άποψη ότι οι εκλογές µπορούν να γίνουν ακόµη και στις αρχές Νοεµβρίου, µε το σκεπτικό ότι µέχρι τότε η κυβέρνηση θα µπορέσει να έχει πάρει µια θετική απόφαση για το χρέος, ενώ θα έχει και τον χρόνο να ξεδιπλώσει την πολιτική της, σε τοµείς εκτός µνηµονίου.

Ο κ. Τσίπρας αρχίζει τις κατ' ιδίαν επαφές και µε άλλους υπουργούς. Ο κ. Σκουρλέτης, έµπειρος σε ό,τι αφορά τα επικοινωνιακά, τάσσεται υπέρ των εκλογών τον Σεπτέµβρη. Δηµόσια παραδέχεται δε ότι δεν µπορεί η χώρα να κυβερνηθεί µέσα σε αυτό το κλίµα... Ο γ.γ. του Υπουργικού Συµβουλίου, Σπ. Σαγιάς, στηρίζει την ίδια άποψη θεωρώντας ότι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόµη το δηµοσκοπικό και πολιτικό πλεονέκτηµα, έναντι όχι µόνον της αντιπολίτευσης αλλά και της Αριστερής Πλατφόρµας, ενώ και ο κ. Τσακαλώτος εκτιµά ότι µια παρατεταµένη προεκλογική περίοδος θα έβλαπτε σοβαρά την οικονοµία.

Αµέσως µετά την ανάπαυλα του Δεκαπενταύγουστου, οι συζητήσεις στο πρωθυπουργικό γραφείο εντείνονται. Ο πρωθυπουργός περιµένει την επικύρωση από τα ξένα κοινοβούλια και την απόφαση του ESM για την πρώτη δόση, πίσω από τις «κλειστές πόρτες» ωστόσο, συζητά την ηµεροµηνία των εκλογών αντιλαµβανόµενος ότι η όποια καθυστέρηση βλάπτει τον ίδιο...

Ο Νοέµβρης έχει ήδη αποκλειστεί, καθώς οι περισσότεροι θεωρούν ότι είναι πολύ µακριά και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για τη χώρα εξαιτίας ακριβώς της πολιτικής αστάθειας είναι µεγάλοι. Στο τραπέζι «πέφτει» το θέµα της λειτουργίας των θερινών τµηµάτων, στο πλαίσιο των οποίων µπορούν να ψηφιστούν οι εφαρµοστικοί νόµοι. Εσωκοµµατικό ζήτηµα δεν θα προκύψει καθώς -όπως ανέφεραν οι υποστηρικτές της πρότασης- θα µπορούσε να γίνει κατανοµή βουλευτών και οι διαφωνούντες να «σπάσουν»...

Βασικό επιχείρηµα των εισηγητών της πρότασης ήταν πως εάν η κυβέρνηση αντέξει µέχρι τις αρχές Οκτωβρίου, θα µπορούσε να εισπράξει µέσα στον Σεπτέµβριο (όπως ήταν προγραµµατισµένο, άλλωστε), το πόσο των 3 δισ. ευρώ το οποίο θα κάλυπτε αποκλειστικά και µόνον ληξιπρόθεσµες οφειλές του Δηµοσίου προς προµηθευτές. Αυτό θα έδινε ανάσα ρευστότητας στην αγορά και κατά συνέπεια θα δηµιουργούσε καλύτερους πολιτικούς όρους για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το δίληµµα
Με τη θέση αυτή φέρεται να συµπαρατάχθηκε και ο Πρόεδρος της Δηµοκρατίας Πρ. Παυλόπουλος, ο οποίος ήταν ενήµερος για τις συζητήσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη στο εσωτερικό του Μεγάρου Μαξίµου. Οµως και αυτή η πρόταση απορρίφθηκε άµεσα, καθώς συνάντησε την αντίδραση όχι µόνον υπουργών αλλά και βουλευτών που βρίσκονται κοντά στον πρωθυπουργό. Το επιχείρηµά τους ήταν ότι οι βουλευτές δεν µπορούν να ψηφίσουν τους εφαρµοστικους νόµους, να ξεκινήσει δηλαδή η υλοποίηση αντιδηµοφιλών µέτρων και µέσα σε λίγες εβδοµάδες το κόµµα να διεκδικήσει την ψήφο του ελληνικού λαού. Κατά συνέπεια, τα θερινά τµήµατα... έκλεισαν πριν καν ανοίξουν!

Τα τελευταία 24ωρα το δίληµµα που κλήθηκε να αντιµετωπίσει ο κ. Τσίπρας, ήταν το εάν θα προχωρήσει σε εκλογές-εξπρές µέσα στον Σεπτέµβρη ή εάν θα µπορούσε να αντέξει -µε την Ολοµέλεια ανοιχτή- µέχρι το πρώτο 15νθήµερο του Οκτώβρη. Δυο επικοινωνίες που είχε το απόγευµα της Τρίτης στάθηκαν ικανές για να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ του Σεπτέµβρη.

Ηταν η συνάντησή του µε τον υπουργό Παιδείας και στενό προσωπικό του φίλο Αλ. Μπαλτά και η επικοινωνία του µε τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη. Και οι δυο -χωρίς να έχουν συνεννοηθεί- κατέθεσαν την ίδια άποψη: Εκλογές το ταχύτερο δυνατό. Ετσι, το πρωί της Τετάρτης η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών ζητά από τους υπηρεσιακούς παράγοντες τη γνωµοδότησή τους για το εάν οι εκλογές µπορούν να γίνουν στις 13 Σεπτεµβρίου.

Η αρχική απάντηση που δίδεται είναι αρνητική, αλλά τα στελέχη του υπουργείου επιφυλάσσονται να το μελετήσουν και να απαντήσουν γραπτώς την επομένη... Το πρωί της Πέμπτης, ο πρωθυπουργός έχοντας στα χέρια του και την εκτίμηση των παραγόντων του υπουργείου Εσωτερικών, λαμβάνει τις οριστικές του αποφάσεις και δίδει εντολή στον Ν. Παππά να ενημερώσει διά ζώσης τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πριν γίνουν οι επίσημες ανακοινώσεις. Καλεί στη συνέχεια τον υπουργό Εσωτερικών Ν. Βούτση στην Αθήνα, συγκαλεί τη σύσκεψη στη Βουλή και ανακοινώνει κατόπιν τις αποφάσεις του για τις πρόωρες εκλογές...

Γιάννης Σαραντάκος
saradakos@pegasus.gr