Κρουστάλλη Δήμητρα  

Ο Κλίντον, η Γιάννα και η χαμένη ευκαιρία του Αλέξη Τσίπρα

Τα μειονεκτήματα και τα προτερήματα του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  04/10/2015 05:45

Ο Αλέξης Τσίπρας συνομιλεί με τον Μπιλ Κλίντον. Η επιλογή του Πρωθυπουργού να μιλήσει στα αγγλικά αποδείχθηκε τελικώς μάλλον ατυχής

4

emailεκτύπωση  

Το πρώτο ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ έβαλε κάτω από τον μεγεθυντικό φακό όλα του τα μειονεκτήματα και τα προτερήματα. Η υπερβολική αυτοπεποίθηση τον έκανε να χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια του στο συνέδριο του Ιδρύματος Κλίντον. Η προσαρμοστικότητά του τον οδήγησε σε μια γρήγορη επιδιόρθωση της ζημιάς. Στο δείπνο με τους ομογενείς επιχειρηματίες μετέφερε το σωστό μήνυμα απλά και καθαρά: Ελάτε να επενδύσετε τώρα στην Ελλάδα και να γίνετε εταίροι στην προσπάθεια για την ανάκαμψη της οικονομίας και την αλλαγή της χώρας. Στον ΟΗΕ εμφανίστηκε ως ένας περιφερειακός ηγέτης που αναγνωρίζει τις δύσκολες ισορροπίες στην περιοχή του και όχι ως ο επαναστάτης των Βαλκανίων. Η διαχείριση της διακυβέρνησης και του εαυτού του όμως προκαλεί υπόγειες και διαβρωτικές αμφιβολίες. Την ώρα που ο κ. Τσίπρας διηγούνταν με ικανοποίηση τη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα, κάποιοι από τους πλουσιότερους ομογενείς επιχειρηματίες διερωτώνταν αν θα τα καταφέρει να επιβιώσει από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της κρίσης.

Ο θρίαμβος που δεν ήρθε

Η Γιάννα Αγγελοπούλου, η οποία τον προσκάλεσε στο Ιδρυμα Κλίντον και τον προσφώνησε στο δείπνο του Hellenic Initiative, δεν μάσησε τα λόγια της. Προειδοποίησε ότι αυτή θα είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία για τη χώρα και συμβούλευσε τον Πρωθυπουργό ότι δεν αρκεί να έχει κάποιος ιδέες, θα πρέπει και να τις υλοποιεί.

Το ταξίδι στην Αμερική θα μπορούσε να ειναι θριαμβευτικό για τον κ. Τσίπρα. Η στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης ήταν τόσο φανερή ώστε το αναγνώρισε δημοσίως και ο ίδιος λέγοντας ότι στην Ουάσιγκτον βρήκε ώτα πιο ευήκοα από τις Βρυξέλλες. Οσο για το συνέδριο του Ιδρύματος Κλίντον, ήταν θεωρητικά κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του.

Το Clinton Global Initiative είναι ένα συναρπαστικό διεθνές γεγονός. Πού αλλού μπορείς να παρακολουθήσεις ομιλίες του Μπιλ Γκέιτς, της Σαρλίζ Θερόν, του Ρίτσαρντ Μπράνσον, του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας Τζιμ Γιονγκ Κιμ να εξηγεί πώς θα αναβαθμιστεί η ζωή στις πιο υποβαθμισμένες πόλεις του πλανήτη δίπλα στην ακτιβίστρια Πελενίσε Αλόφα, από τα νησιά Φίτζι, η οποία έλεγε ότι το δικό τους κριτήριο βιωσιμότητας είναι ο αριθμός των κοκκοφοινίκων που παρασέρνει κάθε χρόνο ο ωκεανός; Πού αλλού έχεις την ευκαιρία να δεις από κοντά την Τσέρι Μπλερ, τη Ναόμι Κάμπελ και τον Σον Πεν; Και όλα αυτά μέσα σε μόνο τρεισήμισι ημέρες.

Ενας κύκλος διάσημων και ισχυρών στον οποίο η κυρία Αγγελοπούλου κινείται με άνεση και τον οποίο άνοιξε γενναιόδωρα για τον Αλέξη Τσίπρα. Η ίδια και ο σύζυγός της Θεόδωρος λένε ότι θα έκαναν το ίδιο για όποιον έλληνα πρωθυπουργό πίστευαν ότι χρειάζεται τη βοήθειά τους. Η κάλπη τα έφερε έτσι ώστε το περασμένο Σαββατοκύριακο, μία εβδομάδα μετά τις εκλογές, να βρεθεί στη Νέα Υόρκη ο κ. Τσίπρας και να συνομιλεί τετ α τετ με τον Μπιλ Κλίντον στο κοινό του CNN.

Αντιλήφθηκε ο έλληνας πρωθυπουργός την ευκαιρία που του δόθηκε; Αν είχε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή του, θα έβλεπε την προθυμία με την οποία αποδέχθηκαν την πρόσκληση οι άλλοι ηγέτες χωρίς να έχουν το προνόμιο της συνομιλίας με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ. Σε ένα τόσο απαιτητικό περιβάλλον το χάρισμα από μόνο του δεν φτάνει. Ο κ. Τσίπρας πήγε φτωχά προετοιμασμένος, παρότι είχε λάβει την πρόσκληση από τον Ιούνιο, πήρε μόνος του τη λάθος απόφαση να μιλήσει στα αγγλικά, σε αντίθεση με άλλους ηγέτες που επιλέγουν τη μητρική τους γλώσσα, και στο τέλος έφυγε ευχαριστημένος από το πλατό για να πέσει αργότερα πάνω στο τσουνάμι των αρνητικών κριτικών.

Ο απολαυστικός οικοδεσπότης

Ο 70χρονος Κλίντον ήταν απολαυστικός οικοδεσπότης. Μιλούσε με την ίδια άνεση για την επικαιρότητα της Αμερικής, για τη Μέση Ανατολή και την προσφυγική κρίση, για τη Ρωσία, για την έλλειψη καθαρού νερού στην Αφρική, για το ανθρώπινο γονιδίωμα, παραθέτοντας στατιστικά στοιχεία, ιστορικά γεγονότα, περιστατικά από τη θητεία του, με χιούμορ που άγγιζε τον αυτοσαρκασμό. Ενας χαρισματικός ομιλητής που κατάφερνε να αιχμαλωτίσει το ακροατήριό του. Κάθε εμφάνισή του ήταν μάθημα πολιτικής επικοινωνίας για έναν νέο ηγέτη.

Ο κ. Τσίπρας βρέθηκε στο κέντρο του κόσμου σε μια σπάνια συγκυρία: μόλις είχε ολοκληρωθεί η επίσκεψη του Πάπα, μόλις ξεκινούσαν η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και το συνέδριο του Clinton Global Ιnitiative. Η Νέα Υόρκη ήταν γεμάτη σημαντικούς ανθρώπους.

Ο Μπιλ Κλίντον είχε επιστρατευθεί για να βοηθήσει την καμπάνια της Χίλαρι Κλίντον και κάθε ημέρα έδινε συνεντεύξεις απο τον χώρο του συνεδρίου οι οποίες γίνονταν πρωτοσέλιδες ειδήσεις. «Στην προεκλογική περίοδο μπορείς να λες αοριστίες, you can be fact-free, κάποια στιγμή ωστόσο θα πρέπει να κάνεις κάτι. Δεν μπορείς για πάντα να κατηγορείς τους άλλους»έλεγε αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά οι φράσεις του ταιριάζουν γάντι και στην ελληνική πραγματικότητα.

Τη συζήτηση για την Ελλάδα την ξεκίνησε λέγοντας ότι η χώρα μας είναι πλούσια σε φυσικούς και ανθρώπινους πόρους και ότι οι Ελληνες δουλεύουν 25% περισσότερο από τους Γερμανούς κατά μέσον όρο την εβδομάδα, αλλά η χώρα έχει θυματοποιηθεί. Μπορούσε να υπάρξει καλύτερη εισαγωγή για τον κ. Τσίπρα; Την περασμένη Κυριακή όλα ήταν υπέρ του Πρωθυπουργού. Η Γιάννα Αγγελοπούλου τον προσφώνησε λέγοντας ότι φέρνει μαζί του την καρδιά και τις ελπίδες του ελληνικού λαού και ότι αναγνώρισε με ειλικρίνεια τα λάθη του, κάτι που σπανίζει στην ελληνική πολιτική, γι' αυτό ανταμείφθηκε στις εκλογές. «Η Ελλάδα χρειάζεται μια δέσμευση για ειλικρινή διάλογο» από τους εταίρους της αλλά οφείλει να δεσμευτεί ότι θα αξιοποιήσει την τελευταία ίσως ευκαιρία που της δίνεται, είπε.

Στο προηγούμενο πάνελ η Λούκα Κατσέλη αντιπαρατέθηκε με τον Τζόζεφ Στίγκλιτζ για τη βιωσιμότητα του τρίτου Μνημονίου και έθεσε στη συζήτηση τρία σημαντικά ζητήματα για τους πιθανούς επενδυτές: Στην Ελλάδα, είπε, υπάρχει σταθερή κυβέρνηση με νωπή εντολή για να υλοποιήσει τη συμφωνία, την οποία χαρακτήρισε δύσκολη αλλά διαχειρίσιμη. Υπάρχει αλλαγή καθεστώτος καθώς θα τη στηρίζουν περισσσότερα κόμματα. Στο τέλος του έτους ολοκληρώνεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, άρα δεν υφίσταται κίνδυνος «κουρέματος» των καταθέσεων.

Η Ρωσία, η Συρία και η Ευρώπη

Ενα εικοσιτετράωρο προτού ξεκινήσουν οι αεροπορικές επιδρομές της Ρωσίας στο έδαφος της Συρίας, ο κ. Κλίντον έκανε μια προφητική ομιλία κλείνοντας τις εργασίες του 10ου συνεδρίου του Ιδρύματός του. Τις προηγούμενες ημέρες έφερνε συνεχώς τη συζήτηση γύρω από την προσφυγική κρίση, την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και στη Συρία, την αλλαγή πολιτικής του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος, όπως εκτιμούσε, επιχειρεί να αποκαταστήσει τη ρωσική ηγεμονία για να μπορεί να ελέγξει τους γείτονές του και να αυξήσει την επιρροή του στη Μέση Ανατολή.     

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε για τις πιεστικές προκλήσεις σε διεθνές επίπεδο και για την ανάγκη να «προσδιορίζουμε θετικά τη ζωή και την ταυτότητά μας, να υπερβούμε τις αντιπαραθέσεις μας και να εργαστούμε μαζί για το κοινό μέλλον». Εκανε μάλιστα ειδική αναφορά στη συζήτηση που είχε με τον Ματέο Ρέντσι και τον Τζορτζ Σόρος, ο οποίος προέβλεψε ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί υπό το βάρος των πολλαπλών κρίσεων που καλείται να αντιμετωπίσει. Ο ιταλός πρωθυπουργός διαφώνησε. Η Ευρώπη, είπε, δεν θα διαλυθεί αλλά«είναι τραγικό λάθος να επιτρέψουμε να προσδιορίζεται αρνητικά η ευρωπαϊκή ταυτότητα είτε απέναντι στη Ρωσία είτε απέναντι στους πρόσφυγες και στους μετανάστες. Στις συνόδους κορυφής μιλάμε μόνο για λιτότητα, ελλείμματα, κανόνες και σπρεντ. Δεν μιλάμε για την Παιδεία, την ανάπτυξη, την καινοτομία. Χάσαμε την οικονομική κρίση, τώρα ποια είναι η στρατηγική της Ευρώπης για την προσφυγική κρίση;» διερωτήθηκε.

Το μήνυμα
«Ελάτε να επενδύσετε τώρα, μην περιμένετε»
Ειπώθηκε ότι ο κ. Κλίντον ήταν προστατευτικός απέναντι στον έλληνα πρωθυπουργό. Ο Μπιλ Κλίντον όμως ήταν ο εαυτός του. Σε αντίστοιχες συνομιλίες με άλλους προσκεκλημένους στο συνέδριο αναδείκνυε το έργο τους κάνοντας ερωτήσεις τόσο χειρουργικές που μπορούσαν είτε να σώσουν είτε να σκοτώσουν τον συνομιλητή του. Τον Τζακ Μα, ιδρυτή του εξαιρετικά επιτυχημένου κινεζικού εμπορικού ιστοτόπου Alibaba που εξηγούσε πως τα κινητά τηλέφωνα άλλαξαν τη ζωή των αγροτών στην πατρίδα του επειδή μπορούν να παραγγέλνουν σπόρους χωρίς να μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις από το σπίτι τους, τον αιφνιδίασε ρωτώντας τον: «Αυτό σημαίνει ότι τους δίνουν πρόσβαση και στις τράπεζες για να αναπτύξουν τις καλλιέργειές τους;».  

Ασφαλώς έδωσε χέρι βοηθείας στον κ. Τσίπρα συνοψίζοντας το μήνυμά του ως εξης: «Λέτε στους επενδυτές να μην περιμένουν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για το χρέος; Οτι είναι καλύτερα να επενδύσουν τώρα γιατί έτσι θα σταθεροποιηθεί το κλίμα; Πολλοί έχουν καταλάβει γιατί κερδίσατε τις εκλογές. Δεν "κατεδαφίσατε το σπίτι" και πήρατε υπεύθυνες αποφάσεις. Πρέπει οι υπόλοιποι να αναγνωρίσουμε ότι αν δεν κάνουμε τίποτα υπονομεύουμε τη θέση σας. Το μήνυμά σας λοιπόν είναι: "Ελάτε να επενδύσετε τώρα, μην περιμένετε";». Το μήνυμα πράγματι ήταν αυτό, ο Πρωθυπουργός μετέβαλε πλήρως τη ρητορική της εσωστρεφούς επιχείρησης κοινωνικής σωτηρίας και απηύθυνε πρόσκληση στους ιδιώτες επενδυτές να έρθουν στην Ελλάδα.