Τα αθηναϊκά 1920s στην Ακαδημίας
Ακαδημίας 23. Εργο του Βασίλη Τσαγρή από το 1923.
Υπάρχουν κάποια «κάδρα» στην πόλη, σαν οπτικές φυγές ή σαν ψευδαισθητικές οπτασίες, που δίνουν βάθος στην αστική εμπειρία. Οταν κατεβαίνω την οδό Δημοκρίτου και αφού περάσω πια τη Σκουφά και τη Σόλωνος, γαντζώνω το βλέμμα στο κτίριο της Ακαδημίας 23, που φωτίζει στο βάθος, υποκίτρινο, ρωμαλέο μέσα στη ραγισμένη θωριά του.
Είναι κλειστό. Για πολλά χρόνια ήταν η έδρα της Ενωσης Ξένων Ανταποκριτών και έτσι το θυμάμαι, με τα σαλόνια του αριστερά και δεξιά, τις πολύφυλλες πόρτες του, τα μαντεμένια καλοριφέρ, την πίσω αυλή να φέγγει σε μεσοπατώματα και κλιμακοστάσια. Ενα όμορφο σπίτι, γερό, καλοσχεδιασμένο, ούτε παλιό ούτε καινούργιο. Ενα σπίτι ενός χρονικού μεταίχμιου. Αυτά τα σπίτια εμφανίζονταν στην Αθήνα ανάμεσα στο 1918 και το 1930, στην πρώτη περίοδο του αθηναϊκού μεσοπολέμου, αρχοντόσπιτα με τα νέα υλικά, άνετα, φωτεινά, σπίτια για πλούσιους ομογενείς, για νέους αστούς, για ταξιδεμένους κοσμοπολίτες. Αυτό το σπίτι της οδού Ακαδημίας 23, έργο του Βασίλη Τσαγρή, χτίστηκε από το 1920 έως το 1923, και για ένα διάστημα είχε στεγάσει και τη γερμανική διπλωματική αποστολή την περίοδο του Γ΄ Ράιχ. Η περίπτωσή του είναι εμβληματική όχι μόνο για τη θέση του και την αναγνωρισιμότητά του, αλλά και γιατί σε αυτό συμβολίζεται το μεταίχμιο της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής, σαν καθρέφτης μιας κοινωνίας που άλλαζε μετά το 1920.
Ομορφο σπίτι, μου λένε πολλοί όταν τους το δείχνω καθώς περπατάμε στην οδό Ακαδημίας, που από τη Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι την οδό Σίνα είναι γεμάτη ενδιαφέροντα, και συχνά γοητευτικά, κτίρια από το 1920 έως το 1960. Τέτοια όμορφα σπίτια, λίγο μελετημένα ως εργαλεία κατανόησης της εξέλιξης της Αθήνας, γέμισαν την Κυψέλη και κυρίως την περιοχή γύρω από την πλατεία Αιγύπτου. Σκόρπια σώζονται μερικά και τα ξεχωρίζεις από τη μορφή τους, τη στέρεη, με τις κεντροευρωπαϊκές επιρροές, το ύφος του 1920 σε όλο του το μεγαλείο. Οταν βλέπω αυτά τα κτίρια στη Μαυρομματαίων, στη Ρεθύμνου, στην Ιουλιανού, στην Ακαδημίας, στην πλατεία Αιγύπτου, στην 3ης Σεπτεμβρίου, στην Αχαρνών, σκέφτομαι τους Αθηναίους που τα πρωτοκατοίκησαν, την αίσθηση της καινοτομίας που τους πλημμύριζε, τα σχόλια των διαβατών όταν αντίκριζαν ένα ακόμη «μοντέρνο» σπίτι στο στυλ του 1920. Αυτά τα σπίτια είχαν κατοίκους που αγαπούσαν να βλέπουν ταινίες του βωβού κινηματογράφου στην οδό Σταδίου, που αγόραζαν ελληνικά και γαλλικά βιβλία στον «Ελευθερουδάκη», που λιάζονταν στην πλατεία Συντάγματος στις καρέκλες του Ζαχαράτου και που έβλεπαν τις παραστάσεις της αθηναϊκής οπερέτας στο Φάληρο.
Σήμερα, είναι κομμάτια μιας διαδρομής, που φτάνει σε μας ξέπνοη, διάτρητη και συχνά ταριχευμένη, ενώ είναι ιστορικά νωπή και συναισθηματικά ενεργή. Φτάνει σ’ εμάς σαν αποκύημα φαντασίας, ξεκομμένη από το περιβάλλον που τη γέννησε, αλλά υπαρκτή, ποτισμένη με ζωές πολλών κύκλων. Οταν βλέπω αυτά τα σπίτια, του 1920, αυτά που γεννήθηκαν με εντυπωσιακή καλαισθησία και υπερηφάνεια, ανάμεσα στα νεοκλασικά του 1910 και στα μοντέρνα, κυβιστικά του 1930, αισθάνομαι ότι είναι σαν παλιές φωτογραφίες στην πινακοθήκη της πόλης. Είναι αναγκαίο όταν υψώνεις το βλέμμα, να τα νιώθεις «εκεί». Η πόλη ξετυλίγει ιστορίες.KATHIMERINI
Είναι κλειστό. Για πολλά χρόνια ήταν η έδρα της Ενωσης Ξένων Ανταποκριτών και έτσι το θυμάμαι, με τα σαλόνια του αριστερά και δεξιά, τις πολύφυλλες πόρτες του, τα μαντεμένια καλοριφέρ, την πίσω αυλή να φέγγει σε μεσοπατώματα και κλιμακοστάσια. Ενα όμορφο σπίτι, γερό, καλοσχεδιασμένο, ούτε παλιό ούτε καινούργιο. Ενα σπίτι ενός χρονικού μεταίχμιου. Αυτά τα σπίτια εμφανίζονταν στην Αθήνα ανάμεσα στο 1918 και το 1930, στην πρώτη περίοδο του αθηναϊκού μεσοπολέμου, αρχοντόσπιτα με τα νέα υλικά, άνετα, φωτεινά, σπίτια για πλούσιους ομογενείς, για νέους αστούς, για ταξιδεμένους κοσμοπολίτες. Αυτό το σπίτι της οδού Ακαδημίας 23, έργο του Βασίλη Τσαγρή, χτίστηκε από το 1920 έως το 1923, και για ένα διάστημα είχε στεγάσει και τη γερμανική διπλωματική αποστολή την περίοδο του Γ΄ Ράιχ. Η περίπτωσή του είναι εμβληματική όχι μόνο για τη θέση του και την αναγνωρισιμότητά του, αλλά και γιατί σε αυτό συμβολίζεται το μεταίχμιο της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής, σαν καθρέφτης μιας κοινωνίας που άλλαζε μετά το 1920.
Ομορφο σπίτι, μου λένε πολλοί όταν τους το δείχνω καθώς περπατάμε στην οδό Ακαδημίας, που από τη Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι την οδό Σίνα είναι γεμάτη ενδιαφέροντα, και συχνά γοητευτικά, κτίρια από το 1920 έως το 1960. Τέτοια όμορφα σπίτια, λίγο μελετημένα ως εργαλεία κατανόησης της εξέλιξης της Αθήνας, γέμισαν την Κυψέλη και κυρίως την περιοχή γύρω από την πλατεία Αιγύπτου. Σκόρπια σώζονται μερικά και τα ξεχωρίζεις από τη μορφή τους, τη στέρεη, με τις κεντροευρωπαϊκές επιρροές, το ύφος του 1920 σε όλο του το μεγαλείο. Οταν βλέπω αυτά τα κτίρια στη Μαυρομματαίων, στη Ρεθύμνου, στην Ιουλιανού, στην Ακαδημίας, στην πλατεία Αιγύπτου, στην 3ης Σεπτεμβρίου, στην Αχαρνών, σκέφτομαι τους Αθηναίους που τα πρωτοκατοίκησαν, την αίσθηση της καινοτομίας που τους πλημμύριζε, τα σχόλια των διαβατών όταν αντίκριζαν ένα ακόμη «μοντέρνο» σπίτι στο στυλ του 1920. Αυτά τα σπίτια είχαν κατοίκους που αγαπούσαν να βλέπουν ταινίες του βωβού κινηματογράφου στην οδό Σταδίου, που αγόραζαν ελληνικά και γαλλικά βιβλία στον «Ελευθερουδάκη», που λιάζονταν στην πλατεία Συντάγματος στις καρέκλες του Ζαχαράτου και που έβλεπαν τις παραστάσεις της αθηναϊκής οπερέτας στο Φάληρο.
Σήμερα, είναι κομμάτια μιας διαδρομής, που φτάνει σε μας ξέπνοη, διάτρητη και συχνά ταριχευμένη, ενώ είναι ιστορικά νωπή και συναισθηματικά ενεργή. Φτάνει σ’ εμάς σαν αποκύημα φαντασίας, ξεκομμένη από το περιβάλλον που τη γέννησε, αλλά υπαρκτή, ποτισμένη με ζωές πολλών κύκλων. Οταν βλέπω αυτά τα σπίτια, του 1920, αυτά που γεννήθηκαν με εντυπωσιακή καλαισθησία και υπερηφάνεια, ανάμεσα στα νεοκλασικά του 1910 και στα μοντέρνα, κυβιστικά του 1930, αισθάνομαι ότι είναι σαν παλιές φωτογραφίες στην πινακοθήκη της πόλης. Είναι αναγκαίο όταν υψώνεις το βλέμμα, να τα νιώθεις «εκεί». Η πόλη ξετυλίγει ιστορίες.KATHIMERINI
No comments:
Post a Comment