Πολιτική

Iσραήλ, Ρωσία και νέα Μέση Ανατολή

Κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Νετανιάχου εξέφρασε στον πρόεδρο Πούτιν την ανησυχία του για την ευρύτερη ασφάλεια στην περιοχή. Μια νέα εποχή για τους συσχετισμούς στη Μέση Ανατολή;

Κατά βάση χρειάζεται συντονισμός ενεργειών. Πολιτικών και στρατιωτικών. Κι αυτό γιατί σε περίπτωση στρατιωτικής συμμετοχής στην επίλυση της συριακής κρίσης της Ρωσίας ή του Ισραήλ θα πρέπει να διασφαλισθεί ότι δεν θα τεθεί σε κίνδυνο η εύθραυστη ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Αυτό ζητά το Ισραήλ. Η Ρωσία εξέφρασε τη βούληση να συνδράμει στρατιωτικά στη Ρωσία σε περίπτωση που ζητηθεί, και δεν αναμένεται τη δεδομένη στιγμή να αντιμετωπίσει μεγάλα εμπόδια. Ούτε από τις ΗΠΑ, ούτε από το Ισραήλ. Ωστόσο για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ είναι σημαντικό να έχει κάποια a priori εχέγγυα ασφαλείας, κυρίως για λόγους πολεμικής τακτικής αλλά και γεωστρατηγικής.

Τα ρωσικά SA-22 προκαλούν ανησυχία

Σε τεντωμένο σχοινί οι ισορροπίες στη Μέση Ανατολή

To Iσραήλ θέλει σε κάθε περίπτωση να αποφύγει «στρατιωτικά μπερδέματα» στον εναέριο χώρο της Μέσης Ανατολής. Από τεχνική άποψη τα ρωσικά αεροπορικά πολεμικά συστήματα είναι κατά πολύ καλύτερα από τα ισραηλινά. Η Ρωσία εξοπλίζει ήδη τον επίσημο συριακό στρατό με αντιαεροπορικούς πυραύλους SA-22. Μέχρι στιγμής οι αεροπορικές επιχειρήσεις στο τμήμα της Συρίας που γειτνιάζει με το Ισραήλ γίνονταν ύστερα από διαταγή του συριακού στρατού. Σε περίπτωση όμως ρωσικής εμπλοκής θα γίνονται από τους Ρώσους. Το Ισραήλ φοβάται τυχαίες συγκρούσεις με ισραηλινά αεροσκάφη. Το σκηνικό στον εναέριο χώρο των επίμαχων στρατιωτικών ζωνών θα γινόταν ακόμη πιο περίπλοκο στην περίπτωση συμμετοχής και άλλων χωρών. Για το Ισραήλ είναι ζήτημα υψίστης ασφαλείας ο συντονισμός αντίστοιχων επιχειρήσεων.

Στρατηγικά συμφέροντα

Ο Μπαράκ Ομπάμα θέλει με κάθε τρόπο να αποφύγει μια νέα εμπλοπή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή

Από άποψη γεωστρατηγικών συμφερόντων το Ισραήλ φοβάται μήπως τα ρωσικά όπλα πέσουν σε λάθος χέρια. Η Ρωσία προμηθεύσει με SA-22 όχι μόνο τη Συρία αλλά και το Ιράν. Το Ισραήλ θέλει με κάθε τρόπο να διασφαλίσει ότι τα εν λόγω οπλικά συστήματα δεν θα πέσουν στα χέρια στης Χεζμπολάχ. Στο παρελθόν άλλωστε το Ιράν είχε εξοπλίσει παρακλάδια της Χεζμπολάχ με ρωσικά συστήματα. Η Ρωσία στο μεταξύ έχει πουλήσει στις συριακές ένοπλες δυνάμεις και άλλα εξοπλιστικά συστήματα τελευταίες τεχνολογίας. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Jerusalem Post, που επικαλείται συριακή πηγή, ο στρατός της Συρίας είναι ήδη καλά εξοπλισμένος με συστήματα υψηλής ακριβείας και αποτελεσματικότητας, αέρος και εδάφους. Σύμφωνα πάντως με τον ισραηλινό στρατιωτικό αναλυτή Ρον Μπεν Γισάι εάν η Ρωσία αποφασίσει να εμπλακεί στατιωτικά στη Συρία θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί όχι μόνο στον εναέριο χώρο αλλά να δημιουργήσει και μια στρατιωτική βάση, η οποία θα εγγυάται την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Μια τέτοια ισχυρή παρουσία θα έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις, αφού θα εξισορροπεί αντιτιθέμενα στρατηγικά συμφέροντα περισσότερων χωρών: Ρωσίας, Συρίας, Ιράν, Ισραήλ.

Ο ρόλος της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή

Σύμφωνα με τον Μπεν Γισάι ένας από τους βασικούς λόγους που κρύβονται πίσω από την επίσκεψη Νετανιάχου στη Μόσχα είναι το γεγονός ότι η Ρωσία αναζητά πλέον να παίξει έναν ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή. Μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν να ανακόψουν την πορεία του Ισλαμικού Κράτους. Σύμφωνα με την εφημερίδα Al Haya οι ΗΠΑ δεν θα έπρεπε αυτή τη φορά να αναζητήσουν ηγετικό ρόλο στον αγώνα κατά της τρομορκατίας του IS. Όπως επισημαίνει η εφημερίδα στην πραγματικότητα και ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα ψάχνει εδώ και χρόνια αφορμή για να μην εμπλακεί σε ένα ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Γι αυτό και δεν είναι απίθανο να προσφέρει στήριξει στον Πούτιν, με την προϋπόθεση βέβαια να μην συμμαχήσει με τον Άσαντ. Έτσι οι ΗΠΑ θα είχαν διπλό όφελος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, μέσα στο γενικότερο χαοτικό σκηνικό που επικρατεί σε μεγάλο τμήμα του αραβικού κόσμου, η Ρωσία είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να μιλά με όλους τη δεδομένη στιγμή. Υπό αυτό το πρίσμα είναι μάλλον προς το συμφέρον του Νετανιάχου να τα έχει καλά με τη Ρωσία.

Κέρστεν Κνιπ / Δήμητρα Κυρανούδη