η μεγάλη ανατροπή στα δημοσιονομικά

Η μεγάλη ανατροπή στα δημοσιονομικά Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη Σε αγώνα δρόμου για να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα, βρίσκεται η κυβέρνηση. Προσπαθεί, να καλύπτει το δημόσιο από τα φορολογικά και άλλα έσοδα τις τρέχουσες δαπάνες εκτός από όσα είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Όλα τα τελευταία χρόνια εφαρμογής λιτότητας και υπερφορολόγησης, το δημόσιο δεν κατάφερε να έχει έσοδα που να καλύπτουν τουλάχιστον τα έξοδα λειτουργίας του κράτους αφού οι ανάγκες για το δημόσιο χρέος καλύπτονταν από την τρόικα. Ακόμα και εφέτος ο στόχος αυτός είναι μάλλον ανέφικτος καθώς εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα είναι περίπου ένα δισ ευρώ και ελπίζεται με τους νέους «έκτακτους» (όπως πάντα) φόρους (υποτίθεται) πολυτελείας, θα καλυφθεί. Ο στόχος προβλέπει ότι από την ερχόμενη χρονιά θα υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα, άρα η χώρα θα έχει την δυνατότητα να δανειστεί από τις αγορές. Θεωρητικά το σημείο αυτό είναι κρίσιμο καθώς δίνει την δυνατότητα σε ένα κράτος να επιβάλλει κούρεμα στους πιστωτές του. Ακόμα κι αν δεν συμφωνήσουν δεν έχουν μεγάλα περιθώρια αντίδρασης εκτός από την μη χορήγηση νέων δανείων τα οποία υποτίθεται δεν χρειάζεται μια χώρα με σταθερό πρωτογενές πλεόνασμα! Στην πραγματικότητα βέβαια το ενδεχόμενο αυτό είναι θεωρητικό καθώς η χώρα πάντα θα χρειάζεται πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξή της και η απομόνωση από τις αγορές δεν είναι μια ρεαλιστική προοπτική για χώρα της ευρωζώνης. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για χώρα που έχει και πρόβλημα ελλείμματος ισοζυγίου πληρωμών… Παλιά, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ίσχυε και το ενδεχόμενο να γίνει αποκλεισμός των λιμανιών της χώρας από το πολεμικά σκάφη των πιστωτών που απαιτούν τα κεφάλαιά τους όπως έγινε και στην Ελλάδα και απειλήθηκε το 1898 πριν επιβληθεί Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος. Το πραγματικό ερώτημα σήμερα είναι με ποιό τρόπο το ελληνικό δημόσιο θα έχει μόνιμο πρωτογενές πλεόνασμα. Έως τώρα μέρος της μείωσης των δαπανών είναι εικονικό επειδή το δημόσιο δεν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του αλλά και μέρος των εσόδων είναι αβέβαιο καθώς στηρίζεται σε υπερφορολόγηση περιουσιών και εσόδων που δεν θα αποδίδουν στο μέλλον γιατί θα εξαφανιστούν. Όπως ταχύτατα εξαφανίζονται τα πολυτελή αυτοκίνητα και τα σκάφη, οι φορολογούμενοι θα προσαρμοστούν και σε άλλες περιπτώσεις υπερβολικής φορολόγησης χωρίς να είναι βέβαιον ότι περιορίζεται η φοροδιαφυγή. Μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της χώρας είναι να αποκτήσει σταθερό πρωτογενές πλεόνασμα και αυτό μπορεί να γίνει μόνον εφόσον ο δημόσιος τομές περιοριστεί στα επίπεδα που μπορεί να χρηματοδοτείται από τα έσοδα του προϋπολογισμού. Όταν αυξάνονται τα έσοδα του δημοσίου είτε από νέα έσοδα που φέρνει η ανάπτυξη είτε από περιορισμό της φοροδιαφυγής θα υπάρχουν πόροι για διανομή μέσω του δημοσίου. Είναι μια σημαντική ανατροπή της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, που προκαλεί δέος στους πολιτικούς. Έως τώρα όλα ξεκινούν με δεδομένες τις ανάγκες του δημοσίου και αναζητούν εναγωνίως, τρόπους να βρεθούν πόροι που θα τις καλύπτουν. Θεωρούν «ανελαστικές» τις δαπάνες του δημοσίου ενώ στην πραγματικότητα δεδομένα είναι τα φορολογικά έσοδα. Θα υποχρεωθούν να σκέφτονται αντίστροφα, καθώς πρέπει να προσαρμοστούν οι ανάγκες του κράτους στα έσοδα.                         καθημερινή