η χρυσή αυγή το τραυμα και διχασμός

Η Χρυσή Αυγή, το τραύμα και o διχασμός

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Η Χρυσή Αυγή παγιώνεται ως υπολογίσιμη πολιτική δύναμη όχι βεβαίως επειδή σημαντικό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού ξαφνικά ασπάστηκε τον ναζισμό και αποδέχτηκε τον ρατσισμό ως ιδεολογία, αλλά επειδή η ηγεσία της, με μεγάλο κυνισμό και μαεστρία, σπέρνει πάνω σε γόνιμο έδαφος. Η ελληνική κοινωνία είναι βαθιά τραυματισμένη από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, και αυτή η πληγή προστίθεται σε μια ιστορία τραυμάτων και ηρωικών προσπαθειών επιβίωσης. Στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα -στην «αίσθηση» που έχουμε για το ποιοι είμαστε- είναι δυνατή η ιδέα ότι οι Ελληνες πάντα αναγκάζονται να πολεμούν εναντίον ξένων δυνάμεων αλλά και των ντόπιων παραγόντων που συμμαχούν μαζί τους. Ο διχασμός δεν είναι «στο αίμα μας» (οι λαοί δεν διαφέρουν μεταξύ τους), αλλά είναι ένα διαδεδομένο, οικείο και αναμενόμενο κομμάτι της συμπεριφοράς μας. Αν δούμε τον τελευταίο μόνο αιώνα, από τον Εθνικό Διχασμό έως σήμερα, κάθε μεγάλο γεγονός διαδραματίζεται μεταξύ «πατριωτών» και «προδοτών», με την κάθε πλευρά να οικειοποιείται την καλή ταμπέλα, ενώ προσπαθεί να αφανίσει την άλλη πλευρά, κατηγορώντας την ως υποχείριο των «ξένων». Η πιο τραγική εκδραμάτιση αυτής της νοοτροπίας ήταν ο Εμφύλιος Πόλεμος. Προηγήθηκε η δίκη και εκτέλεση των έξι «υπευθύνων» της Μικρασιατικής Καταστροφής και ακολούθησε η χούντα και η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στη δημόσια συζήτηση πάντα έφταιγαν ξένες δυνάμεις για όσα έκαναν εναντίον των Ελλήνων ή για όσα δεν έκαναν για να μας βοηθήσουν· την ίδια ώρα, εσωτερικά, ο λαός διχαζόταν σε δύο τουλάχιστον στρατόπεδα, σε ένα επαναλαμβανόμενο δράμα που πάντα οδηγούσε στην καταστροφή. Η σημερινή κρίση, όπως κάθε σοβαρό τραύμα, κινητοποίησε πάλι πρωτόγονα ένστικτα. Η μεγάλη μείωση εισοδημάτων και προσδοκιών, η γενικευμένη ανασφάλεια, ξύπνησαν φόβους και συμπεριφορές που πιστεύαμε ότι είχαν ξεχαστεί. Η ανικανότητα των Ελλήνων πολιτικών, άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της ίδιας της Ε.Ε. συνετέλεσε αποφασιστικά στη δημιουργία μιας έντονης αίσθησης ανασφάλειας στις καρδιές των Ελλήνων. Οσο καθυστερούσαν αποφάσεις και κινήσεις που θα έπειθαν τον κόσμο ότι υπήρχε σχέδιο διάσωσης και ότι οι θυσίες θα οδηγούσαν στη σωτηρία, πολλοί άρχισαν να αναζητούν ασφάλεια σε παλιές νοοτροπίες και συμπεριφορές. Είναι αξιοσημείωτο ότι στις διαδηλώσεις των Αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος, οι περισσότεροι -είτε αριστεροί, είτε δεξιοί, ακραίοι, μικρομεσαίοι, απολίτικοι και ανεξάρτητοι- κατήγγειλαν τους ξένους και τους «κλέφτες» και «προδότες» που υποτίθεται ότι βρίσκονταν εντός της Βουλής. Εφταιγαν, δηλαδή, οι δανειστές («τοκογλύφοι») και το εγχώριο «σύστημα» που τους εξυπηρετούσε. Η Χρυσή Αυγή βρέθηκε σε προνομιακή θέση για να εκμεταλλευθεί τις συνθήκες και να εισβάλει στο κέντρο της πολιτικής σκηνής. Από την ίδρυση του κόμματος το 1980 έως τις περσινές εκλογές, η εκλογική δύναμή του ήταν μηδαμινή και οι δημόσιες εκδηλώσεις του συνοδεύονταν πάντα από τη χλεύη, τη γενική απαξίωση και τη δυναμική αντίδραση αριστερών ομάδων. Αυτό βοήθησε να «ψηθεί» ο πυρήνας, ώστε να αποτελείται από άτομα που πίστευαν στην ομάδα, που θυσίαζαν πολλά για να συμμετέχουν σε αυτήν, που ταυτίζονταν με το κόμμα και την απλοϊκή, αποκρουστική ιδεολογία του. Πάνω απ’ όλα, όμως, πίστευαν στην αυθεντία του αρχηγού. Και αυτός, ο Νίκος Μιχαλολιάκος, έχει αποδείξει ότι γνωρίζει καλά πώς να παίξει το παιχνίδι. Η ευθεία επίθεση εναντίον του πολιτεύματος την επέτειο της επαναφοράς της Δημοκρατίας, καθώς και η χρήση της ελληνικής διασκευής του ύμνου των ναζί, ήταν μόνο η πιο πρόσφατη απόδειξη. Τα τελευταία 33 χρόνια, ο κ. Μιχαλολιάκος καλλιεργεί την εικόνα του απόλυτου ηγέτη-πατέρα (το γεγονός ότι η σύζυγός του είναι η μοναδική γυναίκα στην κοινοβουλευτική ομάδα της Χ.Α. συντελεί σε αυτό), ο οποίος μάχεται για το καλό του κόμματος και του λαού εναντίον ξένων και προδοτών. Απαιτεί πειθαρχία και προσφέρει σε περιθωριακά και προβληματικά άτομα στον πυρήνα της οργάνωσης την πεποίθηση ότι είναι σημαντικά, ότι υπηρετούν «ιερό» σκοπό. Η έγκριση και προτροπή του αρχηγού σε αντικοινωνική και βίαιη συμπεριφορά δημιουργεί μια αίσθηση σιγουριάς και υπέρβασης της καθημερινότητας. Οι οπαδοί της Χρυσής Αυγής δεν φοβούνται αυτό που είναι. Αντιθέτως, εκεί που άλλοι αμφισβητούν τα πάντα, αυτοί έχουν πίστη και είναι έτοιμοι να συγκρουστούν γι’ αυτήν. Εχουν βρει τις λύσεις. Ασχέτως αν αυτές -η μισαλλοδοξία και ο διχασμός- είναι οι αιώνιες κατάρες των Ελλήνων.καθημερινή