Οταν οι θεσμοί αποκτούν δυναμική
Μετά τα capital controls οι ήδη διακριτές πορείες των Π. Παυλόπουλου-Αλ.Τσίπρα μοιάζουν να εισέρχονται σε φάση δοκιμασίας.
Στα 21 άρθρα του Συντάγματος που περιγράφουν τον τρόπο εκλογής και τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας σε μία πρωθυπουργοκεντρική δημοκρατία, όπως η ελληνική, ένα μόνο και συγκεκριμένα η πρώτη παράγραφος του άρθρου 30 μπορεί, ενδεχομένως, να περιγράψει τις νέες συνθήκες που προκάλεσε η κορύφωση της κρίσης: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ρυθμιστής του Πολιτεύματος». Κι όταν οι θεσμοί δοκιμάζονται, με πρώτον αυτόν της κυβέρνησης του κ. Αλέξη Τσίπρα, με τη χώρα σε κρίση, τότε τα όρια της παραπάνω περιγραφής μοιάζουν να αποκτούν δυναμική που, ενδεχομένως, θα αναγκάσει τους καθηγητές του συνταγματικού δικαίου να... ξαναδούν τις αναλύσεις τους.
Παρά το γεγονός ότι η πρώτη περίοδος της συγκατοίκησης υπήρξε αρμονική, με τη νομική, συνταγματική και πολιτική εμπειρία του κ. Προκόπη Παυλόπουλου να αποδεικνύεται χρήσιμη για την άπειρη κυβέρνηση του 40χρονου πρωθυπουργού, τα σύννεφα δεν άργησαν να μαζευτούν. Ειδικά όταν η αρχική βεβαιότητα ότι η τακτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θα οδηγούσε σε αμφισβήτηση της παραμονής της Ελλάδας στον στενό ευρωπαϊκό πυρήνα μετατράπηκε σε αγωνία. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκείνη την περίοδο η δραστηριότητα της προεδρίας ήταν έντονη. Αλλωστε, οι πληροφορίες για επαφές του κ. Παυλόπουλου όχι μόνον με ομολόγους του αλλά και με παλαιούς γνώριμους, έστω και εκτός πρωτοκόλλου, όπως η συνομιλία του με τον κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν έμεναν κρυφές. Ανοικτός δίαυλος υπήρξε και με τον πρόεδρο της Κομισιόν κ. Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος και λειτούργησε αποτελεσματικά προς αναζήτηση συμφωνίας, η οποία όμως κάθε φορά οδηγείτο σε κατάρρευση.
Την Παρασκευή πριν από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, και ενώ έχει προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία του ευρισκόμενου τότε στις Βρυξέλλες Αλέξη Τσίπρα με τον κ. Παυλόπουλο κατά τη διάρκεια της οποίας ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να λέει ότι «τα πράγματα είναι δύσκολα αλλά προχωράμε», η αίσθηση που επικρατεί στην ελληνική πολιτική σκηνή είναι ότι η συμφωνία πάνω στην πρόταση Γιουνκέρ είναι λίαν πιθανή.
Το δημοψήφισμα
Ο κ. Τσίπρας και το επιτελείο του, μετά τις συναντήσεις με Γιουνκέρ, Μέρκελ και Ολάντ, επιστρέφουν στην Αθήνα, ενώ στις Βρυξέλλες παραμένει κ. Γιώργος Χουλιαράκης, για να ολοκληρώσει τη συμφωνία. Η πληροφορία περί σύγκλησης του υπουργικού συμβουλίου ερμηνεύεται ως πρόκριμα για την ανακοίνωση συμφωνίας, μέχρι τη στιγμή που αργά το απόγευμα στο προεδρικό καταφθάνει το alter ego του κ. Τσίπρα, ο κ. Νίκος Παππάς, μεταφέροντας την κυβερνητική απόφαση για δημοψήφισμα. Η προεδρία στέλνει το μήνυμα ότι το δημοψήφισμα δεν μπορεί να αφορά την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Αυτό δηλώνει το ίδιο βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας, το ίδιο υπερτονίζει στις δηλώσεις του και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενώ στα ΑΤΜ έχουν αρχίσει, ήδη, να σχηματίζονται οι πρώτες ουρές από πανικόβλητους καταθέτες.
Τα capital controls
Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, θέλουν τους κ. Τσίπρα και Παυλόπουλο να συζητούν σε εκείνη τη συνάντηση και τον κίνδυνο να κλείσουν οι τράπεζες, με τον πρωθυπουργό να επιμένει ότι έχει τη διαβεβαίωση αρμοδίως ότι αυτό δεν θα συμβεί. Οι εξελίξεις διαψεύδουν τον πρωθυπουργό σε διάστημα ολίγων ωρών, καθώς οι τράπεζες δεν ξανανοίγουν... Οι ήδη διακριτές πορείες των δύο πολιτειακών παραγόντων μοιάζουν πλέον να εισέρχονται σε φάση δοκιμασίας. Ηδη από τα ξημερώματα του Σαββάτου, ενεργοποιείται ο δίαυλος προεδρικού - Βρυξελλών, με τον Ζ.-Κ. Γιουνκέρ να προτείνει την Κυριακή στην ελληνική πλευρά την υποβολή νέας αίτησης για δάνειο από τον ESM. Οντως, στις 30 Ιουνίου με υπογραφή Τσίπρα, η Ελλάδα υποβάλλει νέο αίτημα, ενώ ζητεί και παράταση του υφιστάμενου προγράμματος που λήγει την επομένη.
Τα στόματα παραμένουν κλειστά για όσα μεσολάβησαν και οδήγησαν στην κατάρρευση και αυτής της προσπάθειας. Δεν αποκλείεται, πάντως, όπως ισχυρίζονται αρκετοί αυτό να οφείλεται και στην επιμονή του κ. Γιάνη Βαρουφάκη στη θεωρία των παιγνίων και το περίφημο «50-50». Ο Γ. Χουλιαράκης βρίσκεται στο περιθώριο και ο εκρηκτικός υπουργός της ελληνικής κυβέρνησης ακολουθεί την προσωπική στρατηγική. Το σενάριο μιας συμφωνίας και, παράλληλης, ματαίωσης του δημοψηφίσματος απομακρύνεται οριστικά, παρά το γεγονός ότι κυβερνητικά στελέχη, όπως ο μετριοπαθής κ. Γ. Δραγασάκης το περιγράφουν και αναζητείται ο νομικός - κοινοβουλευτικός τρόπος για την ακύρωση της διαδικασίας, σε πείσμα και των προσκομμάτων που ενδεχομένως έθετε η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Το «όχι» και το «ναι»
Οι ημέρες που μεσολαβούν μέχρι το δημοψήφισμα είναι δραματικές, καθώς η χώρα φθάνει με το ενάμισι πόδι εκτός Ευρωζώνης. Ο κ. Τσίπρας συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να συνεχίσει με τον κ. Γ. Βαρουφάκη και η τύχη του έχει ήδη αποφασιστεί. Το εύρος του αποτελέσματος μουδιάζει το Μαξίμου που θα πρέπει να διαχειριστεί τις συνέπειες της τακτικής του. Το ίδιο βράδυ, και πριν από τη μετάβαση του κ. Τσίπρα στο προεδρικό, ο κ. Παυλόπουλος επικοινωνεί με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, συζητώντας τρόπους παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Το Παρίσι αναδεικνύει την ανάγκη να υπάρξει διακομματική στήριξη στο νέο πρόγραμμα και το τηλεφωνικό ραντεβού ανανεώνεται για τις 13.45 της επομένης, διαρκούσης της Σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών στο προεδρικό. Ο κ. Σαμαράς έχει ήδη παραιτηθεί, ο κ. Μεϊμαράκης εμφανίζεται πιο συναινετικός, ενώ την ίδια διάθεση επιδεικνύει και η κ. Φώφη Γεννηματά, αντί του κ. Βενιζέλου. Ο κ. Παυλόπουλος εξασφαλίζει τη συμφωνία των τεσσάρων (Τσίπρας, Μεϊμαράκης, Θεοδωράκης, Γεννηματά) και επικοινωνεί με Ολάντ και Γιουνκέρ. Την ίδια στιγμή, ο κ. Τσίπρας συνομιλεί με τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Στη δεύτερη συνομιλία παρίσταται και ο κ. Παν. Λαφαζάνης, θερμός υποστηρικτής και διακινητής του σεναρίου της βοήθειας από τη Ρωσία, μόνον και μόνον για να είναι μάρτυρας της άρνησης της Μόσχας να εμπλακεί. Πολιτικός αρχηγός, εκ των συμμετεχόντων στη σύσκεψη, σημείωνε στην «Κ» ότι εκείνη την ημέρα αποδείχθηκε η «γύμνια» του κ. Λαφαζάνη και, παράλληλα, οι αδιέξοδοι δρόμοι που είχε επιλέξει η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα.
Τα υπόλοιπα αποτελούν ζώσα ιστορία, καθώς, από την παραίτηση του κ. Τσίπρα και την προκήρυξη των εκλογών, η λειτουργία της υπηρεσιακής κυβέρνησης υπό την κ. Βασιλική Θάνου έχει έντονη τη σφραγίδα Παυλόπουλου. Οχι μόνον γιατί, όπως φαίνεται, είχε ενεργό ρόλο στη σύνθεσή της λόγω και της στενής σχέσης με την πρωθυπουργό, αλλά και γιατί είναι τακτικές οι επικοινωνίες του ίδιου με τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, κάποια εκ των οποίων κάλλιστα θα αποτελούσαν μέλη και μιας «κανονικής» κυβέρνησης. Αλλωστε, τόσο η υπηρεσιακή Πικραμμένου όσο και η κυβέρνηση Θάνου δεν έχουν το προνόμιο της «χαλαρής» διαχείρισης μέχρι τις εκλογές. Η ανάγκη υλοποίησης των συμφωνηθέντων στο Μνημόνιο, η μεταναστευτική κρίση και πολλά «μικρά» αλλά σημαντικά, όπως ενδεικτικά η ελληνική στάση στην ψηφοφορία για την ύψωση της σημαίας της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, κάθε άλλο παρά υπηρεσιακού χαρακτήρα είναι...
No comments:
Post a Comment