Καθήκον του κ. Τσίπρα είναι η σύναψη μιας νέας συμφωνίας
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα νέο πακέτο βοηθείας. Η εκτίμηση συζητείται ολοένα και πιο εντατικά στα υψηλά κλιμάκια των μεγάλων κρατών. Ηδη, πάντως, οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί οίκοι, στη βάση των ρεαλιστικών εκτιμήσεων που κάνουν οι αναλυτές τους, προετοιμάζονται ακόμη και για τις πιο ακραίες ανατροπές. Υποθέτω ότι την προοπτική ενός νέου «Προγράμματος Σταθερότητας, Μεταρρυθμίσεων και Ανάπτυξης» συζητεί και ο πρωθυπουργός με τους συνεργάτες του, όταν βρίσκουν τον χρόνο, αφού το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σπαταλιέται στην προετοιμασία και εκτέλεση επικοινωνιακών μαχών.
Ο κύριος λόγος για ένα συμφωνημένο με τους Ευρωπαίους εταίρους (άρα και με τη Γερμανία) Οικονομικό Σχέδιο είναι η χρηματοδότηση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας στη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2016-2019 και η ελάφρυνση της δημοσιονομικής προσπάθειας δηλαδή μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός βρίσκεται στην ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ πολύ πριν από τις εκλογές. Η ανάληψη της εξουσίας αποκάλυψε όμως σοβαρότατες αδυναμίες διακυβέρνησης. Η συνεργασία μεταξύ των μελών του οικονομικού επιτελείου υπό τον Γιάνη Βαρουφάκη είναι δύσκολη. Κυρίως, όμως, έμπειροι εξωτερικοί παρατηρητές διαπιστώνουν ότι ο νέος πρωθυπουργός είναι εφεκτικός σε κρίσιμα ζητήματα του κυβερνητικού έργου. Ανησυχία προκαλείται επίσης όταν η πολιτική κυριαρχία του κ. Τσίπρα, αδιαμφισβήτητη ενώπιον της κοινής γνώμης, πλαγιοκοπείται από τη γραφική συμμαχία Καμμένου-Κωνσταντοπούλου, τις εμμονικές αντιρρήσεις των συμμάχων του κ. Λαφαζάνη και τα πολιτικά ανεμομαζώματα Ρωμανιά-Μητρόπουλου.
Είναι σίγουρο πάντως ότι «έξω» από την Ελλάδα, στις διεθνείς συναντήσεις του, ο κ. Τσίπρας νιώθει ανετότερα και φαίνεται ότι τα καταφέρνει πολύ καλύτερα από όσο χαιρέκακα εκτιμούσαν οι αντίπαλοί του. Για παράδειγμα, μιλώντας στο Πυργόσπιτο της Μιέτ, δηλαδή στην έδρα του ΟΟΣΑ στο Παρίσι, παλαιό αρχηγείο του ναζιστικού ναυτικού και τμήμα της ευρύτερης ιδιοκτησίας της οικογένειας Ροτσίλντ, είπε, επιτέλους αυτό που αρνείται να εξηγήσει, τόσον καιρό, στην Αθήνα.
Πράγματι, στο Παρίσι, ο κ. Τσίπρας επανέφερε τον κύριο στόχο όλων των συμφωνιών που πέτυχε η χώρα μετά τον τραγικό Απρίλιο 2010, που ήταν βεβαίως η επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές. Είπε συγκεκριμένα: «Είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα το δημόσιο χρέος της να αναδιαρθρωθεί. Αυτό θα προσφέρει στη χώρα ρευστότητα, μειώνοντας δραματικά τις αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων, και θα καθιστά δυνατό πάλι για εμάς να καλύψουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες μας στις αγορές κεφαλαίων».
Με άλλα λόγια, ο κ. Τσίπρας έκανε το επόμενο μεγάλο βήμα στον απαραίτητο νέο εθνικό συμβιβασμό μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι σαφές ότι η Νέα Συμφωνία αποτελεί όρο διατήρησης της χώρας εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος ενός «GRexit» ή κάποιου προοιμίου «GRaccident». Η προοπτική αυτή θα οδηγήσει σε εθνική τραγωδία, αφού η ενδεχόμενη έξοδος της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η ανάγκη ενός «Τρίτου Πακέτου» καθίσταται προφανής αν κάνουμε έναν απλό υπολογισμό. Οι δανειακές υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου μεταξύ 2016 και 2020 ανέρχονται σε 74,5 δισ. ευρώ. Αν η Ελλάδα βγει στις αγορές, θα ανακυκλώσει τα χρέη αυτά, πλην τόκων, μέσα από τις αγορές. Αν όμως δεν μπορεί να πάει στις αγορές, θα πρέπει να δανειστεί σχεδόν όλα τα χρήματα από τους εταίρους, μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Τα τρία μεγαλύτερα κεφάλαια από τις υποχρεώσεις αυτές αφορούν τους τόκους αυτής της περιόδου (γύρω στα 35 δισ.), την αποπληρωμή του δανείου από το ΔΝΤ (9,5 δισ.) και των παλαιών ομολόγων εις χείρας ΕΚΤ και εθνικών κεντρικών τραπεζών (16,7 δισ.).
Το ακανθώδες ζήτημα για τα κυβερνητικά στελέχη είναι η πληρωμή των τόκων. Είχε επισημανθεί ήδη πριν από τις εκλογές ότι τα ποσά είναι σημαντικά και επομένως είναι αμφίβολο αν μπορεί να τα καλύψει ο ετήσιος κρατικός προϋπολογισμός. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να δημιουργείται πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με το ύψος των τόκων. Χωρίς μια ζωηρή ανάπτυξη αλλά και την άριστη λειτουργία του φορολογικού συστήματος είναι αδύνατον να εξασφαλιστεί αυτής της τάξεως πλεόνασμα. Μάλιστα, κ. Βαρουφάκης πουλά, προς όποιον είναι πρόθυμος να «αγοράσει» αυτή την ερμηνεία, ότι το Eurogroup αποδέχθηκε ότι η συμφωνία για «πλεόνασμα 3% ή 4,5% του ΑΕΠ είναι νεκρή». Βεβαίως, η προσεκτικότερη ανάγνωσή της από την 20ή Φεβρουαρίου δήλωσης του Eurogroup δείχνει πως η συμφωνία λέει πως «σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015, οι θεσμοί θα λάβουν υπόψη τους την οικονομική συγκυρία του 2015». Τίποτε όμως δεν έχει συμφωνηθεί για τα επόμενα έτη.
Η μόνη υπόσχεση, που ανανέωσαν τα κράτη της Ζώνης, ήταν ότι το Eurogroup «παραμένει δεσμευμένο να προσφέρει την κατάλληλη υποστήριξη μέχρις ότου η Ελλάδα ανακτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές, με την προϋπόθεση πάντοτε ότι θα συνεχίσει να τιμά τις δεσμεύσεις της εντός του συμφωνημένου πλαισίου» δηλαδή της γέφυρας με το δεύτερο μνημόνιο.
Επειδή, λοιπόν, η παλαιά συμφωνία, αυτή που διαπραγματεύθηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου, εκπνέει τον Ιούνιο κι επειδή η Ελλάδα χρειάζεται νέο και μεγάλο δανεισμό, ο μόνος τρόπος για να συνεχίσουμε εντός ευρώ, είναι να πετύχουμε μια νέα συμφωνία. Αυτό είναι το καθήκον του κ. Τσίπρα. Αν μπορεί να το επιτύχει μόνος του ή αν θα είναι ο κύριος εις μεταξύ ίσων εντός ενός ιστορικού μετώπου διάσωσης της χώρας, θα το μάθουμε στις αμέσως επόμενες, πολύ δύσκολες, εβδομάδες.
Ο κύριος λόγος για ένα συμφωνημένο με τους Ευρωπαίους εταίρους (άρα και με τη Γερμανία) Οικονομικό Σχέδιο είναι η χρηματοδότηση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας στη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2016-2019 και η ελάφρυνση της δημοσιονομικής προσπάθειας δηλαδή μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός βρίσκεται στην ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ πολύ πριν από τις εκλογές. Η ανάληψη της εξουσίας αποκάλυψε όμως σοβαρότατες αδυναμίες διακυβέρνησης. Η συνεργασία μεταξύ των μελών του οικονομικού επιτελείου υπό τον Γιάνη Βαρουφάκη είναι δύσκολη. Κυρίως, όμως, έμπειροι εξωτερικοί παρατηρητές διαπιστώνουν ότι ο νέος πρωθυπουργός είναι εφεκτικός σε κρίσιμα ζητήματα του κυβερνητικού έργου. Ανησυχία προκαλείται επίσης όταν η πολιτική κυριαρχία του κ. Τσίπρα, αδιαμφισβήτητη ενώπιον της κοινής γνώμης, πλαγιοκοπείται από τη γραφική συμμαχία Καμμένου-Κωνσταντοπούλου, τις εμμονικές αντιρρήσεις των συμμάχων του κ. Λαφαζάνη και τα πολιτικά ανεμομαζώματα Ρωμανιά-Μητρόπουλου.
Είναι σίγουρο πάντως ότι «έξω» από την Ελλάδα, στις διεθνείς συναντήσεις του, ο κ. Τσίπρας νιώθει ανετότερα και φαίνεται ότι τα καταφέρνει πολύ καλύτερα από όσο χαιρέκακα εκτιμούσαν οι αντίπαλοί του. Για παράδειγμα, μιλώντας στο Πυργόσπιτο της Μιέτ, δηλαδή στην έδρα του ΟΟΣΑ στο Παρίσι, παλαιό αρχηγείο του ναζιστικού ναυτικού και τμήμα της ευρύτερης ιδιοκτησίας της οικογένειας Ροτσίλντ, είπε, επιτέλους αυτό που αρνείται να εξηγήσει, τόσον καιρό, στην Αθήνα.
Πράγματι, στο Παρίσι, ο κ. Τσίπρας επανέφερε τον κύριο στόχο όλων των συμφωνιών που πέτυχε η χώρα μετά τον τραγικό Απρίλιο 2010, που ήταν βεβαίως η επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές. Είπε συγκεκριμένα: «Είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα το δημόσιο χρέος της να αναδιαρθρωθεί. Αυτό θα προσφέρει στη χώρα ρευστότητα, μειώνοντας δραματικά τις αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων, και θα καθιστά δυνατό πάλι για εμάς να καλύψουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες μας στις αγορές κεφαλαίων».
Με άλλα λόγια, ο κ. Τσίπρας έκανε το επόμενο μεγάλο βήμα στον απαραίτητο νέο εθνικό συμβιβασμό μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι σαφές ότι η Νέα Συμφωνία αποτελεί όρο διατήρησης της χώρας εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος ενός «GRexit» ή κάποιου προοιμίου «GRaccident». Η προοπτική αυτή θα οδηγήσει σε εθνική τραγωδία, αφού η ενδεχόμενη έξοδος της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η ανάγκη ενός «Τρίτου Πακέτου» καθίσταται προφανής αν κάνουμε έναν απλό υπολογισμό. Οι δανειακές υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου μεταξύ 2016 και 2020 ανέρχονται σε 74,5 δισ. ευρώ. Αν η Ελλάδα βγει στις αγορές, θα ανακυκλώσει τα χρέη αυτά, πλην τόκων, μέσα από τις αγορές. Αν όμως δεν μπορεί να πάει στις αγορές, θα πρέπει να δανειστεί σχεδόν όλα τα χρήματα από τους εταίρους, μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Τα τρία μεγαλύτερα κεφάλαια από τις υποχρεώσεις αυτές αφορούν τους τόκους αυτής της περιόδου (γύρω στα 35 δισ.), την αποπληρωμή του δανείου από το ΔΝΤ (9,5 δισ.) και των παλαιών ομολόγων εις χείρας ΕΚΤ και εθνικών κεντρικών τραπεζών (16,7 δισ.).
Το ακανθώδες ζήτημα για τα κυβερνητικά στελέχη είναι η πληρωμή των τόκων. Είχε επισημανθεί ήδη πριν από τις εκλογές ότι τα ποσά είναι σημαντικά και επομένως είναι αμφίβολο αν μπορεί να τα καλύψει ο ετήσιος κρατικός προϋπολογισμός. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να δημιουργείται πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με το ύψος των τόκων. Χωρίς μια ζωηρή ανάπτυξη αλλά και την άριστη λειτουργία του φορολογικού συστήματος είναι αδύνατον να εξασφαλιστεί αυτής της τάξεως πλεόνασμα. Μάλιστα, κ. Βαρουφάκης πουλά, προς όποιον είναι πρόθυμος να «αγοράσει» αυτή την ερμηνεία, ότι το Eurogroup αποδέχθηκε ότι η συμφωνία για «πλεόνασμα 3% ή 4,5% του ΑΕΠ είναι νεκρή». Βεβαίως, η προσεκτικότερη ανάγνωσή της από την 20ή Φεβρουαρίου δήλωσης του Eurogroup δείχνει πως η συμφωνία λέει πως «σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015, οι θεσμοί θα λάβουν υπόψη τους την οικονομική συγκυρία του 2015». Τίποτε όμως δεν έχει συμφωνηθεί για τα επόμενα έτη.
Η μόνη υπόσχεση, που ανανέωσαν τα κράτη της Ζώνης, ήταν ότι το Eurogroup «παραμένει δεσμευμένο να προσφέρει την κατάλληλη υποστήριξη μέχρις ότου η Ελλάδα ανακτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές, με την προϋπόθεση πάντοτε ότι θα συνεχίσει να τιμά τις δεσμεύσεις της εντός του συμφωνημένου πλαισίου» δηλαδή της γέφυρας με το δεύτερο μνημόνιο.
Επειδή, λοιπόν, η παλαιά συμφωνία, αυτή που διαπραγματεύθηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου, εκπνέει τον Ιούνιο κι επειδή η Ελλάδα χρειάζεται νέο και μεγάλο δανεισμό, ο μόνος τρόπος για να συνεχίσουμε εντός ευρώ, είναι να πετύχουμε μια νέα συμφωνία. Αυτό είναι το καθήκον του κ. Τσίπρα. Αν μπορεί να το επιτύχει μόνος του ή αν θα είναι ο κύριος εις μεταξύ ίσων εντός ενός ιστορικού μετώπου διάσωσης της χώρας, θα το μάθουμε στις αμέσως επόμενες, πολύ δύσκολες, εβδομάδες.
No comments:
Post a Comment