Προς μία ακόμη χαμένη ευκαιρία αναθέρμανσης της ευρωπαϊκής οικονομίας
PAUL TAYLOR / REUTERS
Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει μία ακόμη ευκαιρία να αναζωογονήσει τη στάσιμη οικονομία της και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν την ευκαιρία, όταν συναντηθούν στις 18-19 Δεκεμβρίου, να αρχίσουν μια κοινή επίθεση κατά της οικονομικής στασιμότητας και της υψηλής ανεργίας, που τροφοδοτούν την απογοήτευση και διαμαρτυρίες κατά της Ε.Ε. Ωστόσο, όλα τα σημάδια δείχνουν ότι θα χάσουν την ευκαιρία. Η Ευρωζώνη παλεύει να ξεπεράσει τις συνέπειες της κρίσης δημοσίου χρέους, συνέπειες που γίνονται εντονότερες από τον οικονομικό αντίκτυπο που έχει η αντιπαράθεση με τη Ρωσία για την Ουκρανία. Ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη κυμαίνονται κάτω από το 1% ενώ η ανεργία είναι κολλημένη στο 11,5% και περισσότερο από διπλάσια στην Ελλάδα και την Ισπανία. Ακόμη και η Γερμανία, η κινητήριος δύναμη της Ε.Ε., έχει επιβραδύνει.
Ο Λάρι Σάμερς, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, λέει ότι η Ευρώπη απειλείται με μόνιμη στασιμότητα παρόμοια με αυτή που ακολούθησε τη Μεγάλη Υφεση τη δεκαετία του 1930. Η γαλλική οικονομία είναι στάσιμη, η ιταλική επέστρεψε στην ύφεση και οι δύο χώρες αποτυγχάνουν να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα και το χρέος τους όπως ορίζουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες, προκαλώντας ένταση με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. «Χωρίς ανάπτυξη και απασχόληση απειλείται η ίδια η ευρωπαϊκή ιδέα», είπε την περασμένη εβδομάδα ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι. Ο Ντόναλντ Τασκ, ο διάδοχός του, έχει ως αποστολή να προσπαθήσει να κλείσει μια συμφωνία στη σύνοδο κορυφής σχετικά με το νέο μείγμα οικονομικής πολιτικής. Τον περασμένο Αύγουστο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι όρισε την ατζέντα γι’ αυτό που θα μπορούσε να γίνει το Νιου Ντιλ για την Ευρώπη. Απηύθυνε έκκληση για συνδυασμό εθνικών δημοσιονομικών μέτρων με στόχο την ενίσχυση της ζήτησης, περισσότερες ευρωπαϊκές επενδύσεις και οικονομικές μεταρρυθμίσεις φιλικές προς την ανάπτυξη παράλληλα με τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που παίρνει η ΕΚΤ. «Ο Ντράγκι χρειάζεται από τη σύνοδο μια φιλόδοξη συμφωνία για τις επενδύσεις και συντονισμένη δέσμευση για εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων και ισχυρότερων δημοσιονομικών κανόνων ώστε να έχει την πολιτική κάλυψη που θα του επιτρέψει να προχωρήσει στην αγορά κρατικών ομολόγων», λέει υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ομως, υπάρχει ο κίνδυνος ότι η σύνοδος θα αποδειχτεί απογοητευτική», συμπληρώνει. Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποσχέθηκε ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα για δημόσιες υποδομές στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών δικτύων.
Ωστόσο η πρόταση αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό την ανακύκλωση υπαρχόντων ευρωπαϊκών πόρων. Την περασμένη εβδομάδα, ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μισέλ Μακρόν δήλωσε ότι ένα επενδυτικό πρόγραμμα βασισμένο σε «ψεύτικα χρήματα» χωρίς τουλάχιστον 80 δισ. ευρώ σε «πραγματικά χρήματα» θα είναι απογοητευτικό. Η Γερμανία έχει στόχο να παρουσιάσει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και απέρριψε τις εκκλήσεις για ενίσχυση των επενδύσεων, υποσχόμενη να δαπανήσει το ασήμαντο ποσό των 10 δισ. ευρώ σε τρία χρόνια. Την ίδια στιγμή, η γαλλική και η ιταλική κυβέρνηση διστάζουν να προχωρήσουν πέρα από ημίμετρα, ώστε να ταρακουνήσουν την αγορά εργασίας και να δημιουργήσουν περισσότερο ανταγωνισμό. Αν δεν υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες οδεύουν προς μια ρηχή συμφωνία που δεν θα αλλάξει θεμελιωδώς το πλέγμα οικονομικής πολιτικής, που μέχρι σήμερα έχει αποτύχει να αναζωπυρώσει την ανάπτυξη. Εσωτερικοί πολιτικοί περιορισμοί, αποκλίνουσα οικονομική φιλοσοφία και αμοιβαία δυσπιστία καθιστούν πιθανή την απογοητευτική έκβαση της συνόδου. Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ είναι πεπεισμένη πως η Ευρώπη δεν μπορεί να βγει από την κρίση μέσω νέου δανεισμού και πιστεύει ότι Γαλλία και Ιταλία δεν εφαρμόζουν όσες μεταρρυθμίσεις πρέπει.
Ο Λάρι Σάμερς, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, λέει ότι η Ευρώπη απειλείται με μόνιμη στασιμότητα παρόμοια με αυτή που ακολούθησε τη Μεγάλη Υφεση τη δεκαετία του 1930. Η γαλλική οικονομία είναι στάσιμη, η ιταλική επέστρεψε στην ύφεση και οι δύο χώρες αποτυγχάνουν να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα και το χρέος τους όπως ορίζουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες, προκαλώντας ένταση με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. «Χωρίς ανάπτυξη και απασχόληση απειλείται η ίδια η ευρωπαϊκή ιδέα», είπε την περασμένη εβδομάδα ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι. Ο Ντόναλντ Τασκ, ο διάδοχός του, έχει ως αποστολή να προσπαθήσει να κλείσει μια συμφωνία στη σύνοδο κορυφής σχετικά με το νέο μείγμα οικονομικής πολιτικής. Τον περασμένο Αύγουστο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι όρισε την ατζέντα γι’ αυτό που θα μπορούσε να γίνει το Νιου Ντιλ για την Ευρώπη. Απηύθυνε έκκληση για συνδυασμό εθνικών δημοσιονομικών μέτρων με στόχο την ενίσχυση της ζήτησης, περισσότερες ευρωπαϊκές επενδύσεις και οικονομικές μεταρρυθμίσεις φιλικές προς την ανάπτυξη παράλληλα με τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που παίρνει η ΕΚΤ. «Ο Ντράγκι χρειάζεται από τη σύνοδο μια φιλόδοξη συμφωνία για τις επενδύσεις και συντονισμένη δέσμευση για εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων και ισχυρότερων δημοσιονομικών κανόνων ώστε να έχει την πολιτική κάλυψη που θα του επιτρέψει να προχωρήσει στην αγορά κρατικών ομολόγων», λέει υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ομως, υπάρχει ο κίνδυνος ότι η σύνοδος θα αποδειχτεί απογοητευτική», συμπληρώνει. Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποσχέθηκε ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα για δημόσιες υποδομές στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών δικτύων.
Ωστόσο η πρόταση αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό την ανακύκλωση υπαρχόντων ευρωπαϊκών πόρων. Την περασμένη εβδομάδα, ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μισέλ Μακρόν δήλωσε ότι ένα επενδυτικό πρόγραμμα βασισμένο σε «ψεύτικα χρήματα» χωρίς τουλάχιστον 80 δισ. ευρώ σε «πραγματικά χρήματα» θα είναι απογοητευτικό. Η Γερμανία έχει στόχο να παρουσιάσει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και απέρριψε τις εκκλήσεις για ενίσχυση των επενδύσεων, υποσχόμενη να δαπανήσει το ασήμαντο ποσό των 10 δισ. ευρώ σε τρία χρόνια. Την ίδια στιγμή, η γαλλική και η ιταλική κυβέρνηση διστάζουν να προχωρήσουν πέρα από ημίμετρα, ώστε να ταρακουνήσουν την αγορά εργασίας και να δημιουργήσουν περισσότερο ανταγωνισμό. Αν δεν υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες οδεύουν προς μια ρηχή συμφωνία που δεν θα αλλάξει θεμελιωδώς το πλέγμα οικονομικής πολιτικής, που μέχρι σήμερα έχει αποτύχει να αναζωπυρώσει την ανάπτυξη. Εσωτερικοί πολιτικοί περιορισμοί, αποκλίνουσα οικονομική φιλοσοφία και αμοιβαία δυσπιστία καθιστούν πιθανή την απογοητευτική έκβαση της συνόδου. Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ είναι πεπεισμένη πως η Ευρώπη δεν μπορεί να βγει από την κρίση μέσω νέου δανεισμού και πιστεύει ότι Γαλλία και Ιταλία δεν εφαρμόζουν όσες μεταρρυθμίσεις πρέπει.
No comments:
Post a Comment