Πεδίον του Αρεως, η δραματική κατάσταση ενός «ανακαινισμένου» πάρκου
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αποκαρδιωτικές σκηνές εγκατάλειψης στο Πεδίον του Αρεως, λίγα μόλις χρόνια μετά την πολυδάπανη ανακαίνισή του.
Χρυσοκόκκινος καμβάς απλωμένος σε νοτισμένο χώμα. Δέντρα γυμνά, δωρίζουν τα φύλλα τους στους δρόμους και στα παγκάκια. Είσαι στη μελαγχολικά όμορφη καρδιά του φθινοπώρου, μέσα στην πόλη. Αναζητάς αυτή την ομορφιά περπατώντας στο πάρκο. Γιατί το πάρκο σε μια πόλη είναι ένα παράθυρο στη φυσική εναλλαγή των εποχών, στα χρώματα και τις αισθήσεις. Είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του, περισσότερο από όσο νομίζεις, καθώς εναρμονίζει τις χορδές σου με ένα πρότερο, χαμένο φυσικό κάλλος και με την αρμονία που αυτό μπορεί να σε γεμίσει. Κι έτσι τα πόδια σου σε φέρνουν στο Πεδίον του Αρεως. Ομορφο, μοναδικό πάρκο στο κέντρο της Αθήνας που οι άνθρωποι επέλεξαν να ξεχάσουν, να παρατήσουν, να λησμονήσουν αυτή ακριβώς την αξία και τον ρόλο του.
Ο μεγαλύτερος τότε «κήπος της Αθήνας» με έκταση 230 στρεμμάτων, δημιουργήθηκε το 1934 για να τιμηθούν οι αγωνιστές του 1821. Η αθηναϊκή κοινωνία το είχε αγκαλιάσει και μαζί της ευημερούσε και το άλσος, που ήδη από το 1927, επί Οθωνα κι έπειτα, αποτελούσε τον βασικό χώρο αναψυχής των Αθηναίων. Ζευγάρια πολλά ερωτεύτηκαν κάτω από τα δέντρα του, οικογένειες έκαναν τους κυριακάτικους περιπάτους τους και πολλοί από εμάς μεγάλωσαν παίζοντας στις περαντζάδες του. Κι έτσι το άλσος του Πεδίου του Αρεως, το «Πάρκο» απλά, όπως το αποκαλούσαν όλοι, έγινε ένα αναπόσπαστο μέρος της Αθήνας, ανέπνεε μαζί της και πονούσε μαζί της, σε όμορφες και άσχημες στιγμές.
Το 2008, αποφασίστηκε η ανάπλασή του, που ήδη είχε αργήσει πολύ, και πολλοί κάτοικοι αντιστάθηκαν και διαμαρτυρήθηκαν, όπως είναι η καθιερωμένη συνήθεια κάθε φορά που κάτι νέο επιχειρείται σε αυτή την πόλη. Η ανάπλαση ωστόσο προχώρησε και ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, όμως δεν υπήρχε από τότε κάποιος ουσιαστικός προγραμματισμός για την κατοπινή συντήρησή του. Η αλήθεια είναι ότι όταν μπήκα γεμάτος προσμονή στο ετοιμοπαράδοτο Πεδίον του Αρεως το 2010, δεν συγκλονίστηκα, δεν είδα να αντικαθρεφτίζεται το κάτι παραπάνω, από τα 9,5 εκατομμύρια που ξοδεύτηκαν, στις αλλαγές που έβλεπα μπροστά μου. Ηταν σίγουρα πιο καλαίσθητο, πιο όμορφο, με τις λιτές γραμμές που χαρακτηρίζουν την αρχιτεκτονική του Τομπάζη και τους πλατιούς πεζόδρομους, αλλά επιθυμούσα να δω αυτό το κάτι παραπάνω. Αργότερα έμαθα ότι ο κύριος όγκος της χρηματοδότησης αφορούσε έργα υποδομής, αποχέτευση, φωτισμό, καθαριότητα και λοιπά, εκεί όμως με περίμενε μεγαλύτερη απογοήτευση. Κι έτσι ερχόμαστε στο σήμερα.
Μια θεά περήφανη, η Αθηνά, κι ένας έφιππος βασιλιάς, ο Κωνσταντίνος, σε καλωσορίζουν όταν εισέρχεσαι στο πάρκο. Μεγάλοι πεζόδρομοι το διασχίζουν, με μικρότερους να απλώνονται ακτινωτά μέσα του, ενώ υπάρχουν παιδικές χαρές, μικρές πλατείες και χώροι αναψυχής. Οταν όμως αρχίσεις να περπατάς μέσα στο πάρκο, θα αντιληφθείς ότι η παρακμή σφίγγει τον κλοιό γύρω από ένα άλσος ξεχασμένο από τους κατοίκους, τον δήμο και τις Αρχές, τις όποιες υπεύθυνες Αρχές.
Ο «ιδιαίτερος» φωτισμός του πάρκου είναι ελλιπής, καθώς οι λάμπες κείτονται σαν πτώματα, ξεχαρβαλωμένες, σπασμένες. Παντού, σε όλο το πάρκο λείπουν καπάκια αποχέτευσης με κλαδιά να τα αντικαθιστούνε, ενώ οι ειδικές πλάκες υδρορροής σχεδόν στην πλειονότητά τους είναι σπασμένες ή ολοσχερώς κατεστραμμένες. Σκουπίδια υπάρχουν παντού μέσα στο άλσος και σε μερικά σημεία είναι μαζεμένα σε στοίβες μέσα στα δενδρύλλια και στους θάμνους που έχουν αφεθεί στην τύχη τους, ενώ αντίθετα οι δύο ναοί που βρίσκονται μέσα στο πάρκο και τα προαύλια τους καθαρίζονται τακτικά. Παράλληλα, πιο πέρα, σκιές που κάποτε ήταν άνθρωποι κυκλοφορούν απελπισμένοι, με ναρκωτικά στο αίμα, ενώ άλλοι τριγυρνούνε άσκοπα, αφημένοι κι αυτοί στην τύχη τους.
Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν ακόμη οικογένειες που έρχονται, κυρίως αλλοδαπών, με τα παιδιά τους να γελάνε και να τρέχουν ξέγνοιαστα. Κάποιοι κάτοικοι έρχονται για να τρέξουν ή βόλτα με τον σκύλο, αλλά είναι λίγοι και δεν αγκαλιάζουν το πάρκο όπως παλιά. Μάλιστα, πρόσφατα, με το σύνθημα «Να δώσουμε ζωή στο Πεδίον του Αρεως», κινήσεις κατοίκων της πόλης, σε συνεργασία με το ΚΕΘΕΑ «Στροφή» και το ΚΕΘΕΑ «Mosaic», διοργάνωσαν ένα διήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων, στις 18 και 19 Οκτωβρίου. Τέτοιες κινήσεις είναι σαφώς σημαντικές και αξίζουν συγχαρητήρια, αλλά δυστυχώς δεν αρκούν.
Το Πεδίον του Αρεως έχει πραγματικά όλα τα προσόντα να είναι ένα πρώτης τάξεως ευρωπαϊκό πάρκο, έχει καλή συγκοινωνία, η στάση «Βικτώρια» και οι στάσεις λεωφορείων και τρόλεϊ είναι ακριβώς δίπλα, και προσφέρεται για περιπάτους και για άθληση. Χρειάζεται όμως φροντίδα και αγάπη, πρώτα από εσένα κι εμένα, τους κατοίκους, κι ύστερα από το κράτος. Αν το αγκαλιάσουμε πάλι, τότε την ερχόμενη άνοιξη, με την απαραίτητη φροντίδα του δήμου, θα ανθίσει, και μαζί του θα ανθήσουμε κι εμείς και όλη η πόλη.
Ο μεγαλύτερος τότε «κήπος της Αθήνας» με έκταση 230 στρεμμάτων, δημιουργήθηκε το 1934 για να τιμηθούν οι αγωνιστές του 1821. Η αθηναϊκή κοινωνία το είχε αγκαλιάσει και μαζί της ευημερούσε και το άλσος, που ήδη από το 1927, επί Οθωνα κι έπειτα, αποτελούσε τον βασικό χώρο αναψυχής των Αθηναίων. Ζευγάρια πολλά ερωτεύτηκαν κάτω από τα δέντρα του, οικογένειες έκαναν τους κυριακάτικους περιπάτους τους και πολλοί από εμάς μεγάλωσαν παίζοντας στις περαντζάδες του. Κι έτσι το άλσος του Πεδίου του Αρεως, το «Πάρκο» απλά, όπως το αποκαλούσαν όλοι, έγινε ένα αναπόσπαστο μέρος της Αθήνας, ανέπνεε μαζί της και πονούσε μαζί της, σε όμορφες και άσχημες στιγμές.
Το 2008, αποφασίστηκε η ανάπλασή του, που ήδη είχε αργήσει πολύ, και πολλοί κάτοικοι αντιστάθηκαν και διαμαρτυρήθηκαν, όπως είναι η καθιερωμένη συνήθεια κάθε φορά που κάτι νέο επιχειρείται σε αυτή την πόλη. Η ανάπλαση ωστόσο προχώρησε και ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, όμως δεν υπήρχε από τότε κάποιος ουσιαστικός προγραμματισμός για την κατοπινή συντήρησή του. Η αλήθεια είναι ότι όταν μπήκα γεμάτος προσμονή στο ετοιμοπαράδοτο Πεδίον του Αρεως το 2010, δεν συγκλονίστηκα, δεν είδα να αντικαθρεφτίζεται το κάτι παραπάνω, από τα 9,5 εκατομμύρια που ξοδεύτηκαν, στις αλλαγές που έβλεπα μπροστά μου. Ηταν σίγουρα πιο καλαίσθητο, πιο όμορφο, με τις λιτές γραμμές που χαρακτηρίζουν την αρχιτεκτονική του Τομπάζη και τους πλατιούς πεζόδρομους, αλλά επιθυμούσα να δω αυτό το κάτι παραπάνω. Αργότερα έμαθα ότι ο κύριος όγκος της χρηματοδότησης αφορούσε έργα υποδομής, αποχέτευση, φωτισμό, καθαριότητα και λοιπά, εκεί όμως με περίμενε μεγαλύτερη απογοήτευση. Κι έτσι ερχόμαστε στο σήμερα.
Μια θεά περήφανη, η Αθηνά, κι ένας έφιππος βασιλιάς, ο Κωνσταντίνος, σε καλωσορίζουν όταν εισέρχεσαι στο πάρκο. Μεγάλοι πεζόδρομοι το διασχίζουν, με μικρότερους να απλώνονται ακτινωτά μέσα του, ενώ υπάρχουν παιδικές χαρές, μικρές πλατείες και χώροι αναψυχής. Οταν όμως αρχίσεις να περπατάς μέσα στο πάρκο, θα αντιληφθείς ότι η παρακμή σφίγγει τον κλοιό γύρω από ένα άλσος ξεχασμένο από τους κατοίκους, τον δήμο και τις Αρχές, τις όποιες υπεύθυνες Αρχές.
Ο «ιδιαίτερος» φωτισμός του πάρκου είναι ελλιπής, καθώς οι λάμπες κείτονται σαν πτώματα, ξεχαρβαλωμένες, σπασμένες. Παντού, σε όλο το πάρκο λείπουν καπάκια αποχέτευσης με κλαδιά να τα αντικαθιστούνε, ενώ οι ειδικές πλάκες υδρορροής σχεδόν στην πλειονότητά τους είναι σπασμένες ή ολοσχερώς κατεστραμμένες. Σκουπίδια υπάρχουν παντού μέσα στο άλσος και σε μερικά σημεία είναι μαζεμένα σε στοίβες μέσα στα δενδρύλλια και στους θάμνους που έχουν αφεθεί στην τύχη τους, ενώ αντίθετα οι δύο ναοί που βρίσκονται μέσα στο πάρκο και τα προαύλια τους καθαρίζονται τακτικά. Παράλληλα, πιο πέρα, σκιές που κάποτε ήταν άνθρωποι κυκλοφορούν απελπισμένοι, με ναρκωτικά στο αίμα, ενώ άλλοι τριγυρνούνε άσκοπα, αφημένοι κι αυτοί στην τύχη τους.
Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν ακόμη οικογένειες που έρχονται, κυρίως αλλοδαπών, με τα παιδιά τους να γελάνε και να τρέχουν ξέγνοιαστα. Κάποιοι κάτοικοι έρχονται για να τρέξουν ή βόλτα με τον σκύλο, αλλά είναι λίγοι και δεν αγκαλιάζουν το πάρκο όπως παλιά. Μάλιστα, πρόσφατα, με το σύνθημα «Να δώσουμε ζωή στο Πεδίον του Αρεως», κινήσεις κατοίκων της πόλης, σε συνεργασία με το ΚΕΘΕΑ «Στροφή» και το ΚΕΘΕΑ «Mosaic», διοργάνωσαν ένα διήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων, στις 18 και 19 Οκτωβρίου. Τέτοιες κινήσεις είναι σαφώς σημαντικές και αξίζουν συγχαρητήρια, αλλά δυστυχώς δεν αρκούν.
Το Πεδίον του Αρεως έχει πραγματικά όλα τα προσόντα να είναι ένα πρώτης τάξεως ευρωπαϊκό πάρκο, έχει καλή συγκοινωνία, η στάση «Βικτώρια» και οι στάσεις λεωφορείων και τρόλεϊ είναι ακριβώς δίπλα, και προσφέρεται για περιπάτους και για άθληση. Χρειάζεται όμως φροντίδα και αγάπη, πρώτα από εσένα κι εμένα, τους κατοίκους, κι ύστερα από το κράτος. Αν το αγκαλιάσουμε πάλι, τότε την ερχόμενη άνοιξη, με την απαραίτητη φροντίδα του δήμου, θα ανθίσει, και μαζί του θα ανθήσουμε κι εμείς και όλη η πόλη.
No comments:
Post a Comment