Περιβάλλον & Επιστήμη

Το Ελ Ιέρο καινοτομεί στην «πράσινη» ενέργεια

Το Ελ Ιέρο στις Κανάριες Νήσους είναι το πρώτο νησί παγκοσμίως που στηρίζεται πλέον αποκλειστικά στην αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια. Ένα παράδειγμα ενεργειακής αυτάρκειας και βιωσιμότητας.

Για να φτάσει κανείς στο ηφαιστειογενές νησί Ελ Ιέρο με τους 10.000 κατοίκους, πρέπει να κάνει δύο αεροπορικές πτήσεις και μία διαδρομή με φέρι μπόουτ. Το Ελ Ιέρο βρίσκεται στον Ατλαντικό Ωκεανό, 1000 χλμ. μακριά από την ευρωπαϊκή ενδοχώρα και ήταν το τελευταίο ευρωπαϊκό έδαφος που είδε ο Χριστόφορος Κολόμβος πριν φτάσει στο Νέο Κόσμο. Αποτελεί τμήμα των Κανάριων Νήσων και υπάγεται διοικητικά στην Ισπανία, αν και για να φτάσει κανείς εδώ από την Ιβηρική χερσόνησο απαιτούνται 12 ώρες. Μέχρι πρόσφατα το Ελ Ιέρο κάλυπτε τις ενεργειακές του ανάγκες από πετρέλαιο, το οποίο έφτανε εδώ με μία ιδιαίτερα χρονοβόρα και ακριβή διαδικασία.

Πλέον να πράγματα έχουν αλλάξει. Το Ελ Ιέρο αποτελεί για το 2014 την πρώτη νησιωτική περιοχή στον κόσμο που είναι ενεργειακά αυτάρκης. Από εκεί που ήταν απόλυτα εξαρτημένη στα ορυκτά καύσιμα, σήμερα τροφοδοτείται κατά 100% από τον συνδυασμό αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, αξιοποιώντας τις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. «Πράσινα» νησιά υπάρχουν και αλλού. Αντίστοιχες είναι οι περιπτώσεις της νήσου Τοκελάου στον Ειρηνικό Ωκεανό καθώς και του δανέζικου νησιού Σάμσο. Ωστόσο η διαφορά έγκειται στο ότι το Ελ Ιέρο έκανε την ενεργειακή μετάβαση όντας εντελώς αποκομμένο από άλλες ενεργειακές πηγές.

Εκμετάλλευση των ίδιων φυσικών πόρων

Tμήμα του πρωτοποριακού υδροηλεκτρικού και αιολικού σταθμού

Πέντε τεράστιες ανεμογεννήτριες απόδοσης 48 κιλοβατώρων βρίσκονται διάσπαρτες κατά μήκος των ακτών και δουλεύουν ακατάπαυστα νυχθημερόν. Όταν πνέουν ισχυροί άνεμοι, η ενέργεια που περισσεύει χρησιμοποιείται για την άντληση θαλασσινού νερού σε ένα φράγμα. Το νερό που αποθηκεύεται εκεί χρησιμοποιείται με τη σειρά του για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, όταν η ταχύτητα του ανέμου δεν επαρκεί για την παραγωγή αιολικής. «Οι ανεμογεννήτριες έχουν ύψος 64 μ. Η μεταφορά τους στο νησί ήταν εφιάλτης από οικονομική άποψη. Αρχικά είχαν διασπαστεί σε τρία μέρη και μεταφέρονταν σταδιακά σε διαφορετικά λιμάνια. Έπρεπε μάλιστα να διαπλατυνθούν δρόμοι για τη μεταφορά τους στα σημεία όπου θα τοποθετούνταν», αναφέρει ο ισπανός μηχανικός Χουάν Μανουέλ Κιντέρο, επικεφαλής του αιολικού και υδροηλεκτρικού σταθμού Gorona del Viento.

Το ενδιαφέρον στην περίπτωση του Ελ Ιέρο είναι η πρωτοποριακή σύνδεση της αιολικής με την υδροηλεκτρική ενέργεια σε ένα σύστημα, το οποίο, όπως εξηγεί ο Κιντέρο, λειτουργεί σχετικά απλά: «Μέχρι στιγμής η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας γινόταν ξεχωριστά. Κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε συνδυάσει σε ένα σύστημα το νερό με τον άνεμο. Οι ανεμογεννήτριες και οι υδροηλεκτρικές γεννήτριες αγοράστηκαν ξεχωριστά, προκατασκευασμένες. Η καινοτομία έγκειται στη σύνδεση των δύο συστημάτων».

Επενδύοντας στο μέλλον

Το Ελ Ιέρο αξιοποιεί τις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στον Ατλαντικό

Το πρόγραμμα μετάβασης στην «πράσινη» ενέργεια με το καινοτόμο αυτό σύστημα χρηματοδοτήθηκε με 90 εκατομ. ευρώ από την ισπανική κυβέρνηση, το τοπικό Πανεπιστήμιο και μια ισπανική εταιρεία παραγωγής ενέργειας. Ο σταθμός Gorona del Viento ήταν ένα από τα τελευταία ενεργειακά πρότζεκτ που χρηματοδοτήθηκαν από την ισπανική κυβέρνηση πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Ωστόσο το έργο ολοκληρώθηκε με επιτυχία και αποφέρει ήδη σημαντικά έσοδα.

Σύμφωνα με τον κυβερνήτη της περιοχής Αλπίδιο Άρμας οι επενδύσεις στον τομέα αυτό λειτουργούν ως «μαγνήτης», προσελκύοντας στο μικρό νησί πολλούς νέους εργαζομένους που το είχαν εγκαταλείψει. Ο Άρμας δηλώνει περήφανος για την ενεργειακή «κατάκτηση» του Ελ Ιέρο, ωστόσο υπάρχει και η άλλη πλευρά. Παρά το γεγονός ότι η παραγόμενη ενέργεια είναι απόλυτα φιλική προς το περιβάλλον, δεν είναι το ίδιο φιλική και προς την «τσέπη» των καναλωτών, μιας και η τιμή ηλεκτρικού ρεύματος δεν μειώθηκε. Η τιμή ηλεκτρικού ρεύματος καθορίζεται ενιαία για το σύνολο της ισπανικής επικράτειας, ανεξαρτήτως της πηγής από την οποία προέρχεται. Εντούτοις στόχος του Ελ Ιέρο, σύμφωνα με τον κυβερνήτη του, είναι να συνεχίσει αποκλειστικά στον δρόμο των ανανεώσιμων πηγών. Ο νέος στόχος είναι μέχρι το 2020 όλα τα αυτοκίνητα του νησιού να κινούνται επίσης με «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια.

Lauren Frayer / Δήμητρα Κυρανούδη   dw de