Ενδεχόμενο Grexit θα ήταν εφιάλτης για την Ελλάδα
JEREMY GAUHT / REUTERS
Μία έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα είναι ξαφνική, δραματική και πιθανώς να γίνει μέσα στη νύχτα. Εάν η Ελλάδα εγκαταλείψει το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, αυτό θα σηματοδοτήσει την απαρχή μιας μακράς και οδυνηρής πορείας και για ορισμένους ακόμα πιο οδυνηρή από αυτήν που ήδη ακολουθούν. Η νέα αριστερή κυβέρνηση της χώρας επιθυμεί να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ, όπως και οι εταίροι της. Εάν, όμως, δεν κατορθώσουν όλοι να καταλήξουν σε μία συμφωνία αντικατάστασης ή παράτασης του υφιστάμενου προγράμματος, το οποίο και λήγει στις 28 τρέχοντος, τότε η Ελλάδα διατρέχει τον κίνδυνο να εξέλθει του ευρώ. Τότε δηλαδή θα συμβεί το Grexit, όπως το χαρακτηρίζουν οι αγορές εν συντομία, το οποίο και θα προκληθεί από τη χρεοκοπία της χώρας και την αδυναμία της να εξυπηρετήσει τα χρέη της.
Ενα τέτοιο σενάριο θα απαιτούσε εγρήγορση από τις αρχές, καθώς η εμπιστοσύνη στην οικονομία της Ελλάδας θα εξανεμιζόταν.
Θα έπρεπε να επιβληθούν έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων για να τεθεί ένα τέλος στην ανεξέλεγκτη φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό και αυτή η κίνηση θα έπρεπε να επιβληθεί με τις αγορές και τις τράπεζες κλειστές. Μετά η χώρα θα χρειαζόταν νέο νόμισμα, το οποίο, όπως διδάσκει η ιστορία, στην αρχή θα ήταν τόσο αδύναμο, ώστε οι Ελληνες, οι οποίοι δεν έχουν πλέον ρευστό, και οι τοπικές εταιρείες θα έχαναν σε μεγάλο βαθμό τις οικονομίες τους.
Ως αποτέλεσμα θα εκτινασσόταν ο πληθωρισμός. Ενα διάστημα, τουλάχιστον, το Grexit θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη οδύνη στους Ελληνες από ό,τι οι πολιτικές λιτότητες του ΔΝΤ και της Ε.Ε., των οποίων η εφαρμογή είχε ως αποτέλεσμα ο ένας στους τέσσερις πολίτες να μείνει άνεργος. Μία υποτίμηση του νέου νομίσματος της χώρας θα καθιστούσε ανταγωνιστικότερους ορισμένους τομείς, όπως αυτόν του τουρισμού με τις διακοπές στην Ελλάδα φθηνότερες για τους ξένους.
Ωστόσο, για τους ίδιους τους πολίτες η ζωή εκτός ευρώ θα ήταν σκληρή. «Η ελληνική οικονομία καταστράφηκε από την απόφαση να προσδεθεί στο ευρώ. Επρόκειτο για πολιτική απόφαση, αλλά σήμερα δεν είναι εύκολο να φύγει και να δημιουργήσει κάτι νέο» παρατηρεί ο Φρανσουά Σαβαρί, υπεύθυνος στρατηγικής στην Reyl Asset Management. Οικονομολόγοι προβλέπουν πως μία έξοδος της Ελλάδας, θα τη βύθιζε σε πιο βαθιά ύφεση και δραματική πτώση των επιπέδων ζωής, καθώς και ακόμα δραστικότερη πτώση των επενδύσεων από ό,τι σήμερα. Η εξέλιξη αυτή δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία ούτε έχει σχεδιαστεί η αλλαγή νομίσματος. Μία ιδέα μας δίνει η Αργεντινή, η οποία μετά τη χρεοκοπία της κατήργησε το σύστημα σύνδεσης του πέσο με το δολάριο. Το εξάμηνο που ακολούθησε, το πέσο απώλεσε 70% της αξίας του προς το δολάριο και το ποσοστό των φτωχών διπλασιάστηκε.
Μία έξοδος της Ελλάδας θα έχει απρόβλεπτες και άγνωστες πτυχές, εφόσον η Ευρωζώνη προβλέπει την είσοδο μιας χώρας σε αυτήν αλλά όχι την αποχώρησή της. Δεν είναι σαφές τι είδους νόμισμα θα αντικαθιστούσε το ευρώ, εάν ήταν η δραχμή ή κάτι άλλο. Οταν ανέκυψε το ενδεχόμενο το 2012, είχε προταθεί τα ευρώ που θα είχε η Ελλάδα να φέρουν διαφορετική ένδειξη, ώστε να ξεχωρίζουν από τα αληθινά με την προοπτική να εκδιδόταν αργότερα νέο νόμισμα. Οι περιπλοκές, όμως, δεν θα έλειπαν. Τι θα συνέβαινε, λόγου χάριν, στα ευρώ, που είχαν σε λογαριασμούς στο εξωτερικό οι Ελληνες; Τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια έχουν συναφθεί με ελληνικές τράπεζες, οπότε θεωρητικά δεν θα υπήρχαν αλλαγές. Εάν τα δάνεια σε ευρώ, όμως, αποπληρώνονταν στο νέο υποτιμημένο νόμισμα, οι ζημίες των δανειστών θα ήταν τεράστιες.
Η Ελλάδα, επιπλέον, εισάγει όλο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, που χρειάζεται. Πέρυσι πλήρωσε 7,5 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 5% του ΑΕΠ, οπότε με μία υποτίμηση το ποσοστό θα διπλασιαζόταν, χωρίς καν να έχει συνεκτιμηθεί η συρρίκνωση του ΑΕΠ. Πέραν της ναυτιλίας και του τουρισμού, πάντως, όσοι ωφεληθούν από το Grexit θα είναι οι ελαιοπαραγωγοί, οι φρουτοπαραγωγοί, οι γαλακτοβιομηχανίες, οι εταιρείες οικοδομικών υλικών και ενδεχομένως οι φαρμακοβιομηχανίες, των οποίων οι εξαγωγές θα καθίσταντο φθηνότερες. Πολλοί πλούσιοι Ελληνες λέγεται ότι μετέφεραν κεφάλαιά τους στο εξωτερικό ήδη από το 2010. Αντίστοιχα κινήθηκαν εταιρείες με δραστηριότητες εκτός συνόρων, ενώ τοπικής εμβέλειας επιχειρήσεις κράτησαν τα χρήματά τους στην Ελλάδα.
Ενα τέτοιο σενάριο θα απαιτούσε εγρήγορση από τις αρχές, καθώς η εμπιστοσύνη στην οικονομία της Ελλάδας θα εξανεμιζόταν.
Θα έπρεπε να επιβληθούν έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων για να τεθεί ένα τέλος στην ανεξέλεγκτη φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό και αυτή η κίνηση θα έπρεπε να επιβληθεί με τις αγορές και τις τράπεζες κλειστές. Μετά η χώρα θα χρειαζόταν νέο νόμισμα, το οποίο, όπως διδάσκει η ιστορία, στην αρχή θα ήταν τόσο αδύναμο, ώστε οι Ελληνες, οι οποίοι δεν έχουν πλέον ρευστό, και οι τοπικές εταιρείες θα έχαναν σε μεγάλο βαθμό τις οικονομίες τους.
Ως αποτέλεσμα θα εκτινασσόταν ο πληθωρισμός. Ενα διάστημα, τουλάχιστον, το Grexit θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη οδύνη στους Ελληνες από ό,τι οι πολιτικές λιτότητες του ΔΝΤ και της Ε.Ε., των οποίων η εφαρμογή είχε ως αποτέλεσμα ο ένας στους τέσσερις πολίτες να μείνει άνεργος. Μία υποτίμηση του νέου νομίσματος της χώρας θα καθιστούσε ανταγωνιστικότερους ορισμένους τομείς, όπως αυτόν του τουρισμού με τις διακοπές στην Ελλάδα φθηνότερες για τους ξένους.
Ωστόσο, για τους ίδιους τους πολίτες η ζωή εκτός ευρώ θα ήταν σκληρή. «Η ελληνική οικονομία καταστράφηκε από την απόφαση να προσδεθεί στο ευρώ. Επρόκειτο για πολιτική απόφαση, αλλά σήμερα δεν είναι εύκολο να φύγει και να δημιουργήσει κάτι νέο» παρατηρεί ο Φρανσουά Σαβαρί, υπεύθυνος στρατηγικής στην Reyl Asset Management. Οικονομολόγοι προβλέπουν πως μία έξοδος της Ελλάδας, θα τη βύθιζε σε πιο βαθιά ύφεση και δραματική πτώση των επιπέδων ζωής, καθώς και ακόμα δραστικότερη πτώση των επενδύσεων από ό,τι σήμερα. Η εξέλιξη αυτή δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία ούτε έχει σχεδιαστεί η αλλαγή νομίσματος. Μία ιδέα μας δίνει η Αργεντινή, η οποία μετά τη χρεοκοπία της κατήργησε το σύστημα σύνδεσης του πέσο με το δολάριο. Το εξάμηνο που ακολούθησε, το πέσο απώλεσε 70% της αξίας του προς το δολάριο και το ποσοστό των φτωχών διπλασιάστηκε.
Μία έξοδος της Ελλάδας θα έχει απρόβλεπτες και άγνωστες πτυχές, εφόσον η Ευρωζώνη προβλέπει την είσοδο μιας χώρας σε αυτήν αλλά όχι την αποχώρησή της. Δεν είναι σαφές τι είδους νόμισμα θα αντικαθιστούσε το ευρώ, εάν ήταν η δραχμή ή κάτι άλλο. Οταν ανέκυψε το ενδεχόμενο το 2012, είχε προταθεί τα ευρώ που θα είχε η Ελλάδα να φέρουν διαφορετική ένδειξη, ώστε να ξεχωρίζουν από τα αληθινά με την προοπτική να εκδιδόταν αργότερα νέο νόμισμα. Οι περιπλοκές, όμως, δεν θα έλειπαν. Τι θα συνέβαινε, λόγου χάριν, στα ευρώ, που είχαν σε λογαριασμούς στο εξωτερικό οι Ελληνες; Τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια έχουν συναφθεί με ελληνικές τράπεζες, οπότε θεωρητικά δεν θα υπήρχαν αλλαγές. Εάν τα δάνεια σε ευρώ, όμως, αποπληρώνονταν στο νέο υποτιμημένο νόμισμα, οι ζημίες των δανειστών θα ήταν τεράστιες.
Η Ελλάδα, επιπλέον, εισάγει όλο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, που χρειάζεται. Πέρυσι πλήρωσε 7,5 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 5% του ΑΕΠ, οπότε με μία υποτίμηση το ποσοστό θα διπλασιαζόταν, χωρίς καν να έχει συνεκτιμηθεί η συρρίκνωση του ΑΕΠ. Πέραν της ναυτιλίας και του τουρισμού, πάντως, όσοι ωφεληθούν από το Grexit θα είναι οι ελαιοπαραγωγοί, οι φρουτοπαραγωγοί, οι γαλακτοβιομηχανίες, οι εταιρείες οικοδομικών υλικών και ενδεχομένως οι φαρμακοβιομηχανίες, των οποίων οι εξαγωγές θα καθίσταντο φθηνότερες. Πολλοί πλούσιοι Ελληνες λέγεται ότι μετέφεραν κεφάλαιά τους στο εξωτερικό ήδη από το 2010. Αντίστοιχα κινήθηκαν εταιρείες με δραστηριότητες εκτός συνόρων, ενώ τοπικής εμβέλειας επιχειρήσεις κράτησαν τα χρήματά τους στην Ελλάδα.
No comments:
Post a Comment