Η κώφωση της Γερμανίας

Του Νίκου Χρυσολωρά Μπορεί να μας ακούγεται περίεργο, αλλά σε ορισμένα πράγματα μοιάζουμε με τους Γερμανούς. Για παράδειγμα, σε πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της εταιρείας Pew για τις αντιλήψεις των εθνών του κόσμου (Global Attitudes Survey), μόνο οι Ελληνες και οι Γερμανοί περιέγραψαν, αντιστοίχως, τους εαυτούς τους ως τους πλέον αξιόπιστους, τους λιγότερο «ψωνισμένους» και τους πιο συμπονετικούς λαούς της Ευρώπης. Σε όλες τις άλλες χώρες, οι ερωτηθέντες είχαν την καλοσύνη να αναγνωρίσουν προτερήματα και σε άλλα έθνη, πλην του δικού τους. Τα καταστροφικά αποτελέσματα του ελληνικού ναρκισσισμού έχουν συζητηθεί εκτενώς. Ομως, η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύουν, πλέον, περισσότερο από τις αυταπάτες που τρέφουν οι Γερμανοί, παρά από τα ελληνικά λάθη. Ακούγοντας για παράδειγμα δημόσιες τοποθετήσεις Γερμανών πολιτικών, διαπιστώνει κανείς ότι έχουν πειστεί πως μόνο αυτοί είναι πειθαρχημένος λαός, ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται μόνο για να σκορπάνε χρήματα εδώ κι εκεί. Κι όμως, σε όλα τα κράτη όπου διεξήχθη η έρευνα της Pew (με την εξαίρεση της Ελλάδας), η επικρατούσα απάντηση στο ερώτημα «ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστεί η κρίση» ήταν «να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες και το χρέος» και όχι «να αυξηθούν οι δαπάνες για να ενισχυθεί η ζήτηση». Και πράγματι, οι χώρες της Ευρώπης μείωσαν τα ελλείμματά τους, ενώ πλέον ακόμη και η περιφέρεια (με την εξαίρεση της Ελλάδας) έχει θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Σε πρόσφατη αποστολή στο Βερολίνο, επίσης, μαζί με ξένους συναδέλφους, παρατηρήσαμε ότι η μεγάλη ανησυχία των Γερμανών βουλευτών είναι το «αντιγερμανικό μένος» στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πράγματι, οι εικόνες διαδηλωτών να καίνε τη γερμανική σημαία, με πανό της Αγκελα Μέρκελ ντυμένης Χίτλερ, είναι σοκαριστικές. Ομως, ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί των πράξεων είναι γραφικές μειοψηφίες ηλιθίων. Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων, συμπεραίνει η έρευνα της Pew, θεωρεί ότι η κυρία Μέρκελ είναι η πιο ικανή πολιτικός της Ευρώπης και οπωσδήποτε αποτελεσματικότερη διαχειριστής της κρίσης από τις δικές τους κυβερνήσεις. Από πού προκύπτει λοιπόν το μίσος; Αν όμως η πραγματικότητα δεν συμβαδίζει με τις εμμονές ορισμένων Γερμανών, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Οταν ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε πέρυσι ότι θα κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ, πολλοί στη Γερμανία έπεσαν να τον φάνε ζωντανό, φοβούμενοι ότι θα ξοδέψει τα χρήματά τους για να σώσει τους «άσωτους Ευρωπαίους». Τελικά, ο λόγος που υπάρχει ακόμη η Ευρωζώνη είναι αυτή η δέσμευση του κ. Ντράγκι, ο οποίος μάλιστα δεν χρειάστηκε να ξοδέψει ούτε ένα γερμανικό σεντ. Την προηγούμενη εβδομάδα, και πάλι ο επικεφαλής της ΕΚΤ δέχθηκε ομαδικά πυρά από τη Γερμανία και την κεντρική της τράπεζα, επειδή έκανε αυτό που υπαγορεύει η λογική για να μην πέσει η Ευρωζώνη στην παγίδα του αποπληθωρισμού: μείωσε τα επιτόκια. Επίσης, τι κι αν η ΕΚΤ και η Κομισιόν υποστηρίζουν ότι χρειάζεται ένας ενιαίος ευρωπαϊκός μηχανισμός εξυγίανσης των τραπεζών, με δικό του «πορτοφόλι», ώστε να ανασυγκολληθεί το διασπασμένο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης; Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, διαφωνεί, σε πείσμα της πραγματικότητας. Και το κυριότερο: όταν όλος ο κόσμος, από το φιλελεύθερο περιοδικό Economist, μέχρι την Κομισιόν και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, υποστηρίζουν ότι η Γερμανία πρέπει να αυξήσει τους μισθούς και τη ζήτηση στο εσωτερικό της, για να βοηθήσει την ανάκαμψη της υπόλοιπης Ευρωζώνης και να μειωθούν οι πιέσεις που δέχονται οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, η απάντηση του Βερολίνου είναι ότι «τους ζηλεύουμε» επειδή τα προϊόντα τους είναι ανταγωνιστικά και έχουν πολλές εξαγωγές. Αλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε! Πολύ φοβάμαι ότι ο ναρκισσισμός οδήγησε πολλούς Γερμανούς να μπερδέψουν τα μέσα με τον στόχο. Στόχος της οικονομικής πολιτικής είναι η ευημερία των πολιτών. Ο χαμηλός πληθωρισμός, το εμπορικό πλεόνασμα, τα μηδενικά ελλείμματα, το σκληρό νόμισμα, είναι απλώς πιθανά εργαλεία για την επίτευξη αυτού του στόχου. Σήμερα, έχουμε αραδιάσει όλα μας τα εργαλεία στο πάτωμα, αλλά οι οικονομίες μας δεν αναπτύσσονται. Ακόμη και στη Γερμανία, η ανάπτυξη είναι σχεδόν μηδενική, ενώ το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα δεν μεταφράζεται σε υψηλότερα εισοδήματα για τα νοικοκυριά της. Τις λύσεις στο αδιέξοδο τις γνωρίζουμε. Ομως η Γερμανία, απορροφημένη στις ιδεοληψίες της, όπως η Ελλάδα μέχρι το 2010, δεν ακούει κανέναν, σε βάρος της ευημερίας και των ίδιων των πολιτών της...

   ΚΑΤΗΙΜΕΡΙΝΙ