Αλλο οικονομία, άλλο επιχείρηση
PAUL KRUGMAN / THE NEW YORK TIMES
Τον τελευταίο καιρό η Τράπεζα της Iαπωνίας (BοJ) έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες να θέσει τέλος στον αποπληθωρισμό, ο οποίος ταλανίζει την οικονομία της χώρας εδώ και είκοσι χρόνια. Αρχικά αυτές οι προσπάθειες φαινόταν να πηγαίνουν καλά. Μεταξύ άλλων η BοJ διαβεβαίωνε τους επενδυτές ότι θα τυπώνει χρήμα έως ότου φθάσει ο πληθωρισμός το 2%.
Εντούτοις, προσφάτως η οικονομία απώλεσε τον ρυθμό της και την προηγούμενη εβδομάδα η ΒοJ ανακοίνωσε νέα και επιθετικότερα νομισματικά μέτρα. Οπως μπορείτε να διαπιστώσετε, διάκειμαι πολύ ευνοϊκά σε αυτές τις κινήσεις, αν και με ανησυχεί ότι η πολιτική της τράπεζας ούτως ή άλλως θα αποτύχει λόγω δημοσιονομικών λαθών. Αν και όντως η τράπεζα έκανε το σωστό, το έκανε ενώ υπήρχαν εσωτερικές διαφωνίες. Στην πραγματικότητα τα νέα μέτρα οικονομικής τόνωσης έλαβαν την έγκριση από τα πέντε εκ των εννέα μελών του διοικητικού συμβουλίου της BοJ. Τα υπόλοιπα τέσσερα, τα οποία έχουν και στενότερους δεσμούς με τη βιομηχανία, ψήφισαν κατά. Αυτή η κίνηση με φέρνει κοντά στο ίδιο το θέμα μου: την οικονομική σοφία των επιχειρηματικών ηγετών ή την έλλειψή της.
Ορισμένοι από τους ανθρώπους με τους οποίους συζήτησα ισχυρίζονται πως η αντίθεση πολλών Ιαπώνων επιχειρηματιών στις κινήσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας δεικνύει ότι αυτή βρίσκεται σε λάθος δρόμο. Επισημαίνοντας κάτι τέτοιο, ουσιαστικά εκφράζουν ένα κοινό αίσθημα διάχυτο σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, ότι εάν θέλεις να επιδιορθώσεις μία αναιμική οικονομία, θα πρέπει να στραφείς σε άτομα επιτυχημένα στο επιχειρείν, όπως επικεφαλής μεγάλων εταιρειών, επιχειρηματίες και πλούσιους επενδυτές. Μήπως η επιτυχία τους με το χρήμα σημαίνει ότι γνωρίζουν όντως πώς λειτουργεί η οικονομία; Στην πραγματικότητα όχι, καθώς οι επικεφαλής των εταιρειών συχνά δίνουν αξιοσημείωτα κακές οικονομικές συμβουλές ειδικά σε δύσκολες εποχές.
Αρκεί να σκεφθείτε τους ζάμπλουτους διαχειριστές κεφαλαίων, οι οποίοι προειδοποίησαν τον Μπεν Μπερνάνκι ότι οι προσπάθειες της Fed να ενισχύσει την οικονομία κλονίζουν την αξία του νομίσματος (δολαρίου), καθώς και τους επικεφαλής εταιρειών, οι οποίοι διακήρυτταν πως τα δημοσιονομικά ελλείμματα συνιστούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τις ΗΠΑ και ότι η αποκατάσταση του χρέους θα εκτίνασσε την ανάπτυξη. Στην Ιαπωνία οι επιχειρηματικοί ηγέτες διαδραμάτισαν ένα σοβαρό ρόλο στα δημοσιονομικά σφάλματα, τα οποία έχουν υπονομεύσει τις πρόσφατες επιτυχίες της επίσημης πολιτικής. Και από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια έχουν αποδειχθεί μία επαναλαμβανόμενη νίκη των υπευθύνων για τη νομισματική πολιτική, οι οποίοι δεν έχουν βρεθεί στη θέση να καλύψουν τις ανάγκες μιας μισθοδοσίας, αλλά όντως γνωρίζουν και οικονομική θεωρία και οικονομική ιστορία. Η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν οδηγήσει το καράβι διά μέσου μιας οικονομικής κρίσης, η οποία εμφανίζεται μία φορά σε τρεις γενιές.
Αυτό συνέβη υπό την καθοδήγηση πρώην πανεπιστημιακών δασκάλων, όπως οι Μπεν Μπερνάνκι, Τζάνετ Γιέλεν και Μέρβιν Κινγκ, οι οποίοι μεταξύ άλλων είχαν το θάρρος να αποκρούσουν τους μεγιστάνες, οι οποίοι τους συνιστούσαν να μην τυπώσουν χρήμα. Η ΕΚΤ διέσωσε το ευρώ από το χείλος του γκρεμού υπό τον Μάριο Ντράγκι, ο οποίος δαπάνησε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην ακαδημία και τον δημόσιο τομέα.
Προφανώς και υπάρχουν επιχειρηματικοί ηγέτες, οι οποίοι κάνουν σωστή οικονομική ανάλυση και πανεπιστημιακοί, οι οποίοι σφάλλουν. Ωστόσο, η επιτυχία στο επιχειρείν δεν προσφέρει εις βάθος προσέγγιση στην οικονομία. Η εθνική οικονομία ακόμα χρειάζεται να λάβει υπόψη της ζητήματα, τα οποία σπανίως απασχολούν επιχειρηματίες. Εάν αυτός ή (σπανιότερα) αυτή αντιμετωπίσουν την προβληματική οικονομία ως προβληματική επιχείρηση, θα απαντήσουν με μείωση κόστους και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας. Στην πραγματικότητα, σε μία ασθενική οικονομία η μείωση δαπανών και μισθών επιδεινώνει το πρόβλημα, το οποίο είναι η ανεπαρκής ζήτηση.
Εντούτοις, προσφάτως η οικονομία απώλεσε τον ρυθμό της και την προηγούμενη εβδομάδα η ΒοJ ανακοίνωσε νέα και επιθετικότερα νομισματικά μέτρα. Οπως μπορείτε να διαπιστώσετε, διάκειμαι πολύ ευνοϊκά σε αυτές τις κινήσεις, αν και με ανησυχεί ότι η πολιτική της τράπεζας ούτως ή άλλως θα αποτύχει λόγω δημοσιονομικών λαθών. Αν και όντως η τράπεζα έκανε το σωστό, το έκανε ενώ υπήρχαν εσωτερικές διαφωνίες. Στην πραγματικότητα τα νέα μέτρα οικονομικής τόνωσης έλαβαν την έγκριση από τα πέντε εκ των εννέα μελών του διοικητικού συμβουλίου της BοJ. Τα υπόλοιπα τέσσερα, τα οποία έχουν και στενότερους δεσμούς με τη βιομηχανία, ψήφισαν κατά. Αυτή η κίνηση με φέρνει κοντά στο ίδιο το θέμα μου: την οικονομική σοφία των επιχειρηματικών ηγετών ή την έλλειψή της.
Ορισμένοι από τους ανθρώπους με τους οποίους συζήτησα ισχυρίζονται πως η αντίθεση πολλών Ιαπώνων επιχειρηματιών στις κινήσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας δεικνύει ότι αυτή βρίσκεται σε λάθος δρόμο. Επισημαίνοντας κάτι τέτοιο, ουσιαστικά εκφράζουν ένα κοινό αίσθημα διάχυτο σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, ότι εάν θέλεις να επιδιορθώσεις μία αναιμική οικονομία, θα πρέπει να στραφείς σε άτομα επιτυχημένα στο επιχειρείν, όπως επικεφαλής μεγάλων εταιρειών, επιχειρηματίες και πλούσιους επενδυτές. Μήπως η επιτυχία τους με το χρήμα σημαίνει ότι γνωρίζουν όντως πώς λειτουργεί η οικονομία; Στην πραγματικότητα όχι, καθώς οι επικεφαλής των εταιρειών συχνά δίνουν αξιοσημείωτα κακές οικονομικές συμβουλές ειδικά σε δύσκολες εποχές.
Αρκεί να σκεφθείτε τους ζάμπλουτους διαχειριστές κεφαλαίων, οι οποίοι προειδοποίησαν τον Μπεν Μπερνάνκι ότι οι προσπάθειες της Fed να ενισχύσει την οικονομία κλονίζουν την αξία του νομίσματος (δολαρίου), καθώς και τους επικεφαλής εταιρειών, οι οποίοι διακήρυτταν πως τα δημοσιονομικά ελλείμματα συνιστούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τις ΗΠΑ και ότι η αποκατάσταση του χρέους θα εκτίνασσε την ανάπτυξη. Στην Ιαπωνία οι επιχειρηματικοί ηγέτες διαδραμάτισαν ένα σοβαρό ρόλο στα δημοσιονομικά σφάλματα, τα οποία έχουν υπονομεύσει τις πρόσφατες επιτυχίες της επίσημης πολιτικής. Και από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια έχουν αποδειχθεί μία επαναλαμβανόμενη νίκη των υπευθύνων για τη νομισματική πολιτική, οι οποίοι δεν έχουν βρεθεί στη θέση να καλύψουν τις ανάγκες μιας μισθοδοσίας, αλλά όντως γνωρίζουν και οικονομική θεωρία και οικονομική ιστορία. Η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν οδηγήσει το καράβι διά μέσου μιας οικονομικής κρίσης, η οποία εμφανίζεται μία φορά σε τρεις γενιές.
Αυτό συνέβη υπό την καθοδήγηση πρώην πανεπιστημιακών δασκάλων, όπως οι Μπεν Μπερνάνκι, Τζάνετ Γιέλεν και Μέρβιν Κινγκ, οι οποίοι μεταξύ άλλων είχαν το θάρρος να αποκρούσουν τους μεγιστάνες, οι οποίοι τους συνιστούσαν να μην τυπώσουν χρήμα. Η ΕΚΤ διέσωσε το ευρώ από το χείλος του γκρεμού υπό τον Μάριο Ντράγκι, ο οποίος δαπάνησε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην ακαδημία και τον δημόσιο τομέα.
Προφανώς και υπάρχουν επιχειρηματικοί ηγέτες, οι οποίοι κάνουν σωστή οικονομική ανάλυση και πανεπιστημιακοί, οι οποίοι σφάλλουν. Ωστόσο, η επιτυχία στο επιχειρείν δεν προσφέρει εις βάθος προσέγγιση στην οικονομία. Η εθνική οικονομία ακόμα χρειάζεται να λάβει υπόψη της ζητήματα, τα οποία σπανίως απασχολούν επιχειρηματίες. Εάν αυτός ή (σπανιότερα) αυτή αντιμετωπίσουν την προβληματική οικονομία ως προβληματική επιχείρηση, θα απαντήσουν με μείωση κόστους και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας. Στην πραγματικότητα, σε μία ασθενική οικονομία η μείωση δαπανών και μισθών επιδεινώνει το πρόβλημα, το οποίο είναι η ανεπαρκής ζήτηση.
No comments:
Post a Comment