Tο μνημόνιο φεύγει το συμβόλαιο έρχεται...

Το «κλειδί» στη νέα συμφωνία της Ελλάδας με τις Βρυξέλλες θα είναι η προώθηση μεγάλων μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα

Το «συμβόλαιο μεταρρυθμίσεων» με πιο χαλαρούς όρους και εποπτεία και με μεγαλύτερη αυτονομία στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής είναι ο αντικατατάτης του μνημονίου, που λήγει στο τέλος του έτους, και αποτελεί τη νέα μορφή σύμβασης της Ελλάδας με την ΕΕ. Το διάδοχο σχήμα δρομολογήθηκε στο Eurogroup της περασμένης Τετάρτης από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και ήδη έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την εξειδίκευση του περιεχομένου και των όρων που θα συνοδεύουν τη προληπτική γραμμή πίστωσης από τον ESM.

Σύμφωνα με πληροφορίες το «κλειδί» στη νέα συμφωνία της Ελλάδας με τις Βρυξέλλες θα είναι η προώθηση μεγάλων μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης με βάση το οποίο θα αξιολογείται η παροχή πιστωτικής στήριξης.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου θεωρούν ότι οι Ευρωπαίοι «σφράγισαν» το τέλος του μνημονίου και αποφάσισαν να στηρίξουν την Ελλάδα μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος προκειμένου να διευκολύνουν την έξοδό της στις αγορές. Τα ζητούμενα πλέον στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους είναι δύο: Η διαμόρφωση των συγκεκριμένων όρων του νέου μεταβατικού μηχανισμού και η σύνταξη του Εθνικού Μεταρρυθμιστικού Προγράμματος.

Το αντάλλαγμα
Οι δράσεις για τις μεταρρυθμίσεις που θα αποτελέσουν το αντάλλαγμα για την παροχή προληπτικής στήριξης αναμένεται να είναι αριθμητικά πολύ λιγότερες, αλλά ποιοτικά πιο απαιτητικές και σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα επικεντρώνονται στη δημόσια διοίκηση, στο εκπαιδευτικό σύστημα, στην απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και τη μείωση των βαρών, την απελευθέρωση των αγορών, την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης και την ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού της χώρας.

Στο οικονομικό επιτελείο επισημαίνουν ότι σε κάθε περίπτωση το νέο σχήμα θα παρέχει μεγαλύτερη αυτονομία στην κυβέρνηση για τον καθορισμό και τον τρόπο επίτευξης των στόχων ενώ η εποπτεία θα είναι μεν ενισχυμένη αλλά δεν θα έχει καμία σχέση με το ασφυκτικό καθεστώς του μνημονίου και την απανταχού και ενεργή παρέμβαση της τρόικας. Εκτιμούν ότι βαρύνουσα σημασία στη διαμόρφωση της νέας χαλαρότερης σχέσης με τους εταίρους έχει το γεγονός ότι αν όχι το σύνολο πάντως ένα μεγάλο μέρος των κονδυλίων που θα είναι διαθέσιμα από τον ESM για την προληπτική γραμμή πίστωσης έχουν εγκριθεί ως χορήγηση προς τη χώρα.

Ο βασικός τροφοδότης της πιστωτικής γραμμής θα είναι το απόθεμα των 11,4 δισ. ευρώ του ΤΧΣ αλλά στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται το εύρος των κεφαλαίων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα 11,4 δισ. ευρώ, καθώς εξετάζεται το σενάριο ο «κουμπάρας» των διαθεσίμων για το νέο σχήμα να περιορισθεί στα 8 δισ. ευρώ και να κρατηθεί ένα μαξιλάρι ασφαλείας για ενδεχόμενη κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών τραπεζών. Ενα ακόμη ερώτημα που τίθεται είναι εάν το εύρος της νέας γραμμής θα κριθεί επαρκές από τις αγορές για την υποχώρηση των επιτοκίων δανεισμού του Δημοσίου σε βιώσιμα επίπεδα. Στη νέα σύμβαση με τους Ευρωπαίους θα υπάρχει σαφής δέσμευση της Ελλάδας για συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και μη επαναφορά στον φαύλο κύκλο των ελλειμμάτων και τους χρέους αλλά τα μέσα και ο τρόπος επίτευξης των στόχων θα είναι σχεδόν αποκλειστική αρμοδιότητα της κυβέρνησης.

Ο ρόλος του ΔΝΤ
Υπό διαπραγμάτευση βρίσκεται ο ρόλος του ΔΝΤ στο νέο σχήμα αν και το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι θα περιοριστεί σε ρόλο τεχνικού συμβούλου στην εποπτεία και δεν θα αναμιχθεί στη χρηματοδότηση του προληπτικού μηχανισμού. Αξιωματούχος των Βρυξελλών τόνιζε ότι το ζήτημα για τον ρόλο του ΔΝΤ παραμένει ανοικτό, καθώς ακόμη υπάρχουν απροσδιόριστες παράμετροι, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα τελικά θα αποφασίσει εάν θέλει ή όχι χρήματα από το ΔΝΤ.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν χώρες της ΕΕ που θέλουν πιο ενεργή ανάμειξη του Ταμείου με συνεισφορά στη χρηματοδότηση μέσω ειδικής πιστωτικής γραμμής με προϋποθέσεις και πιο χαλαρό πλαίσιο και με δεσμεύσεις από την Ελλάδα με τη μορφή «επιστολής προθέσεων».

Επισημαίνεται ότι το νέο πρόγραμμα που θα εφαρμόσει η Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου του 2015 φέρει τον τίτλο «ενισχυμένη και υπό όρους πιστωτική γραμμή» (ECCL) η οποία θα έχει ετήσια διάρκεια με δυνατότητα δύο εξαμηνιαίων ανανεώσεων και θα μπορεί να υπάρχει συμμετοχή και του ΔΝΤ στην εποπτεία.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
antonakos@pegasus.gr